Жергілікті тұрғындардың жерін тартып алу 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісті басып-
жаншу барысында ерекше жыртқыштықпен жүргізілді. Жазалаушылардан қашқан
тұтқындардың иесіз қалған жерін иемденумен бірге, шұрайлы егістік жерлерді жазалау
шараларын қолданып, қорқытып - үркіту тәсілдері арқылы да иелену кең өріс алды.
Осылайша жерді басып алу келімсек шаруалар тарапынан 1920 жылға дейін жалғасып
келді. Патша әкімшілігінің тікелей қамқорлық жасауы нәтижесінде орыс және жергілікті
шаруаның жер иеленуге деген құқында теңсіздік көзге ұрып тұрды. Жер-су реформасы
қарсаңында орыс шаруалары барлық дақылдар егістігінің тең жартысын иемденді және
жергілікті тұрғындармен салыстырғанда жермен 15 есе артық қамтамасыз етілді.
Міне, осындай теңсіздік жағдай Түркістанның егінші дихандарын бұрынғы тартып алынған
жерлерді қайтаруды талап етуге итермеледі. Басшы органдар кеңес үкіметінің беделін
көтеру мақсатында бұл талаптарды түсіністікпен қабылдады. Біріншіден, отаршылдықтың
қалдығын жойып, жергілікті тұрғындардың сеніміне ие болса, екіншіден
“ауылшаруашылығы пролетариатының” мүддесіне қызмет жасаған болып, тап күресінің
өртін тұтатып жіберу еді. Реформа барысында Кеңес өкіметінің жергілікті органдары бұл
міндеттерді іске асыра алды.
Достарыңызбен бөлісу: