“кулактарға қарсы күресте барлық қажетті шараларды қолдануға” рұқсат етілді. 1930
жылы 10 ақпанда
Қазақ
өлкелік партия комитетінің арнайы комиссиясы республикада бай-
кулактары жойылуы тиіс 20 ауданды белгіледі. Науқанды жергілікті жерлерде жүзеге асыру
ОГПУ органдарына жүктелді. Бай-кулактарға жазалар белгілеу
Мәскеуде
шешілді. КСРО
Заң
халық комиссариатының төрағасы Н. Янсеннің 1930 жылы 3 ақпандадағы нұсқауы
бойынша “кулактардың контрреволюцияшыл белсенді тобы” тез арада қамауға алынып,
олар “қастандық актілерін ұйымдастырушылар” ретінде ату жазасына кесілетін болады.
Жазалауға ұшыраған байлар мен кулактар Конституцияда белгіленген азаматтық
құқықтарын пайдалану мүмкіндіктерінен айырылды. Кулактардың өз беттерінше басқа
жаққа көшулеріне, мал-түліктерін сатуларына тиым салынды. Байлар мен кулактарды
жоюды 4 айдың ішінде аяқтау міндеттелді. Кулактар мен байларды тәркілеу барысында
көптеген заңсыздықтар орын алды. Кейбір жерлерде кулактар қатарына орташа шаруалар
ғана емес, кедейлер де жатқызылды. Тіпті әскерилерді, агрономдарды, дәрігерлерді,
мұғалімдерді кулак ретінде қабылдап, қуғын-сүргінге ұшырату оқиғалары да кездесті.
Науқанды жүзеге асыру барысында Кеңес өкіметіне қарсы насихат жүргізді деген бір
адамға қатысты іс бойынша бірнеше адамды топтап соттату әдетке айналды.
Контрреволюциялық топтар мен ұйымдар құрғаны жөнінде ешқандай мәліметтер болмаса
да, олар
РКСФР
Қылмыс кодексінің
58-бабының 11-тармағымен айыпталып, ату жазасына
кесілді. Қазақстанда 22 мың адам қамауға алынды. 1930 жылы 1 шілдеге дейін олардың 12
мыңы (кедейлер мен орташалар) түрмеден босатылды. 4 мыңдайы жер аударылды.
Қазақстанда барлығы 54625 шаруашылық бай-кулакқа жатқызылып, тәркіленді. 1930 жылы
қараша-желтоқсан айларында бай-кулактар, ауқатты шаруалар шаруашылықтарын қайта
айқындау жұмысы қарқын алды. 1931 жылы 3—7 ақпан аралығында өткен Қазақ өлкелік
партия комитеті мен Өлкелік бақылау комиссиясының біріккен пленумы байлар мен
кулактарға қарсы күресті онан әрі күшейте түсуді ұсынды. Нәтижесінде 1931 жылы
Қазақстаннан тыс жерлерге 5500
шаруа
бай-кулак
ретінде жер аударылды. Кеңес өкіметі
жер аударуды 1932 жылы ғана тоқтатты. Байлар мен кулактарды тап ретінде жою
Қазақстан
ауыл шаруашылығына орасан зор апат әкелді. Шаруалардың
ұйымдастырушылық қабілеті жоғары, іскер бөлігі күшпен жойылды, мұның өзі, әсіресе,
дәстүрлі мал ш-н күйзеліске ұшыратты. қ.
Ашаршылық
.
Достарыңызбен бөлісу: