Педагогика
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
Андабекова С Мектепке дейінгі педагогика
| 4.3. КҮН ТӘРТІБІ
Күн тәртібінің маңызы. Дене тарбиесінің нәтижелі болуы күнтәртібінен (11сызба) Күн тәртібі - балалар іс-әрекеті мен демалысының мен кезегіне қалай болуын жағынан негізделген омір тәртібі. Тамақтану, ұйықтау, ойнау, оку, серуендеу – күн тәртібінің мазмұнын құрайды және олар өз кезегімен қайталанып отырады. Күн төртібіндеп балалар әрекетінің тұрақты жүйелілігі іс-әрекеттің бір түрінен түріне ауысуды онайлатады тамақ, ішетін уақыт болғанда балалардың қарны ашып, ашылатындыктан, тамақ жақсы ұйықтайтын уақыт келгенде балалар жүйкесі оңай тежеліп, ұйым күтеді. Күн қойылатын талап балалардың жасына карай психофизиологиялық ерекшеліктерге, тәрбие міндеттеріне, жағдайға байланысты анықталып отырады. Балалардың жас ерекшеліктерін өскөру - күн тәртібіне негізгі талап. Балаларда іскерлік пен дағдылардың байланысты ойынға, киінуге, шешінуге және бері-қолын жууға берілетін уақыт сәби топтарда ұзағырақ Ап ересек топтарда тұрмыстық уақыт аз жұмсалады да, ойынға жане басқа іс-әрекеттерге уақыт көбірек жұмсалады. Балалардың денсаулығын, даму ескеру де күн тәртібін орындаудағы талап. Денсаулығы нашар балалар, сырқаттан тұрғандар ұйықтатылады жане таза ауада ұзақ серуеннетіледі, тәрбиелік білімдік жұмыстар мазмұнына да қажетті өзгерістер. Келесі талаптарға күн тұрақтылығы уақытымен тамақтану, оқу, ойнау, ұйықтау. Ол күн төртібіндегі кезегімен қайталанып отыратын құбылыстарға балалардың дағдылануына комектеседі, балалар төртіпсе үйренеді Күн тәртібінің бұзылуы балалардың денсаулығына және олардың мінез-кулкына теріс есер етеді салынуы, олардың арасында ұрыс-керістің болуы дамуы мен. Күн құрастыруды жыл оқу сағаттарының уақыты жасы сайын ұзартылады. Балалардың еңбек әрекеті: танертенуілік мен хайуанаттарды күту, еңбекке үйрету, аулада істеу т.б. уақыт бөлінеді. Бір топтан келесі топқа ауысқан сайын оған бөлінетін ұзартылады, дегенмен ойын мен оқытуға қарағанда күн тәртібінің аз орын алады. Күн тәртібі бақшада тәулік бойы болатын топ балаларында ерекше топтарда оқу 20 - 30 минутка бұрын басталып, таңертенгі серуендеу уақыты ұзартылады және т. б. Сөйтіп, тарбиелеу міндеттеріне, балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес құрастырылған кун дені сау сергек, іскер, тәртіпті балаларды тәрбиелеуге және дамуы мен мектепке жағдай жасайды. Ауа райының жылы көзендеріндегі балалардың таза ауада болуы ұзартылады, оларды таңертең ертерек сатып, ал кештеу жатқызады. Балалардың бақшада бала ескеру де күн қойылатын талап. 12-24 сағат болатын балалар бакшасында уақыттың жартысында ойынға, серуендеуге уақыт көбірек. Күн қойылатын келері талап балалар аналарының жұмыс мерзімі. Мектепке ұйым белгілі бір болып, сол кәсіпорында жұмыс ата-аналардың балалары тана мектепке уайымга келетін жағдайда ұйым жұмысының басталу жұмыстың басталуына қарай осыған орай балалардың тамактану жене оку сагаттары, алайда ойынға, оқуға белгіленген ұзактыгы мен барлык күн тәртібіндеп сәттерді жүйесі өзгертілмейді. Күн тәртібін құрастыру гигиеналық және педагогикалық негізге сүйенеді. Күн төртібі күнде қайталанатындықтан балалардың ағзасын белгілі бір ырғаққа үйретеді, ойын, сабақ еңбек сияқты іс-әрекеттердің алмасып отыруын етеді, жүйке жүйесін шаршаудан сақтайды балалардың уақытты сезіну сезімін тәрбиелейді. Күн тартібі балалардың тұрмысын, ойын, оқу еңбек іс-әрекеттерін рады. Оған уақыт балалардың жасына қарай беріледі. Мысалы, сәбилер тобында үдерістерге уақыт көбірек делінеді, ол басқа іс-әрекеттерге (ойынға, оқуға)жұмсалатын уақыт ұзартылады. Ойынға мектепке дейінгі балалардың іс-әрекеті ретінде кеп уақыт белігілі - таңертеңгі тамаққа дейін, тамақтан кейін; сабақ арасындағы үзілістер кезінде; күндізгі ұйқыдан соң; күндізгі жене кешкі серуен кезінде. Оқу сағаттарының уақыты балалардың жасы өскен сайын біртіндеп ұзартылады. Балалардың еңбек әрекеті: таңертенгілік өсімдіктер мен хайуанаттарды күту, еңбекке үйрету, аулада жұмыс істеу т. б. арнайы уақыт бөлінеді. Бір топтан келесі топқа ауысқан сайын оған бөлінетін уақыт ұзартылады, дегенмен ойын мен оқытуға қарағанда күн тәртібінен аз орын алады. Күн тәртібі бақшада тәулік бойы болатын топ балаларында ерекше: бұл топтарда оқу 20 - 30 минутқа бұрын басталып, таңертеңгі серуендеу уақыты ұзартылады және т. б. Сөйтіп, тәрбиелеу міндеттеріне, балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес құрастырылған күн тәртібінің талаптары дені сау, сергек, іскер, тәртіпті балаларды тәрбиелеуге және олардың қалыпты дамуы мен мектепке әзірлігіне жағдай жасайды. жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|