Педагогикалық жоғары оқу орны мен білім беру ұйымдары
жүктеу/скачать 10,03 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шинбулатова Канзада Бектыбаевна
- БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУ ШАРТТАРЫ
- Түйінді сөздер
- Ключевые слова
- Шоканова Лейла Шариповна
- Keywords
Список литературы: 1. Романов А.Н., Торопцов В.С., Григорович Д.Б. Технология дистанционного обучения. – М.: Юнити-Дана, 2000. – 304 с. 2. Ибрагимов И.М. Информационные технологии и средства дистанционного обучения. – М.: Академия, 2007. – 336 с. 3. Трайнев В.А., Гуркин В. Ф., Трайнев О. В. Дистанционное обучение и его развитие. – М.: Дашков и Ко, 2006. – 296 с.
Қостанай қаласындағы М.Хəкімжанова атындағы №20 орта мектептің директоры Алгожина Толкын Шагировна оқу-ісі жөніндегі орынбасары Искакова Анар Кабдрахмановна математика пəнінің мұғалімі
Қазіргі уақытта білім беру жүйесінде болып жатқан түбегейлі өзгерістер оқыту үдерісін озық технологиялармен қамтып жетілдіруді талап етеді. Педагогикалық технология оқу үдерісін іске асырудың мағыналы технологиясы болып табылады. Инновациялық үдеріс – білім беру үдерісінде тұрақты жаңа элементтер кіргізетін, жүйенің бірінші жағдайдан екінші жағдайға көшуіне алып баратын жаңалық, жаңадан ендірілетін əрекеті болып саналады. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгеру оқытушының интел лектуалдық, кəсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық жəне де басқа көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі əсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу, тəрбие үдерісін тиімді ұйымдасты- руына көмектеседі. Түйінді сөздер: білім беру жүйесі, озық технологиялар, инновациялық үдеріс, жаңалық, тұрақты жаңа элементтер. АННОТАЦИЯ На сегодняшний день конкретные изменения в системе образования требуют наличие передовых технологии и их развитие в процессе образования. Педагогическая технология является неотъемлемой технологией осуществления процесса образования. Инновационный процесс является действием, включающие стабильные новые элемен- ты, это новость системы, переходящей с первого случая на второй, которая применяется заново в процессе образования. Освоение сегодняшних передовых технологий в области образования помогает педагогу фор- мировать интеллектуальные, профессиональные, нравственные, духовные, гражданские и многие другие качества, влияет на саморазвитие, на оптимальную организацию процесса образования, воспитания. Ключевые слова: система образования, передовые технологий, инновационный процесс, новость, стабильные новые элементы АBSTRACT Certain differences which are being in today’s system of education requires providing educational process with front-rank technologies. Pedagogical technology is a important technology which carries out educational process. Innovation process is a action, including permanent new elements, the news which helps to system to go across from first condition to second, the action, including again in educational process. Learning today’s education’s front-rank technologies in educational area helps teacher to form intellectual, professional, moral, spiritual, civil and other many qualities, influences to selfdevelopment, to organize education, educator process. Keywords: educational system, front-rank technologies, innovation process, news, permanent new elements. 527
ХХI ғасырда əлемдік өркениет төрінен орын алуы үшін, Қазақстанның жан-жақты дамуының бірден-бір жолы ғылымды əр қырынан меңгеру қажет болып отырғаны белгілі. Елбасымыз Қазақстан халқына «Бəсекеге қабілетті халық үшін», «Бəсекеге қабілетті экономика үшін» - деген жолдауында: «Білім беру реформасы – Қазақстанның бəсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін аса маңызды құралдың бірі» - деген. Қазіргі заман талабына сай, Елбасының халыққа Жолдауы білім беру ісінде де жыл сайын өзгерістер енгізіп отыр. Осы өзгерістерді жүзеге асыру үшін жаңа формациялы ұстаз қажет. Мұғалімдердің жаңа ұрпағы, білім деңгейі жөнінен əрдайым саналып келгендей, біршама емес, əлдеқайда жоғары болуы тиіс. Бұл-уақыттың талабы. Білім берудегі ескі мазмұнның орнына жаңасы келуде. Ол - балаға оқу қызметінің субъектісі ретінде жүзеге асырылуы орынды. Жаңа тұлға оқушыны дамыту жолдары: өзін-өзі өзектендіру, өзін-өзі тану, өзін-өзі дамушы тұлға ретінде қалыптастыруға бағытталған. Демек, мектеп оқушыларын ғылым-білімнің қоғамдық қажетті деңгейімен қамтамасыз ету, оларды Отандық, ұлттық жəне əлемнің мəдениет арналарына сусындату қажет. Білім беруде инновациялық технологияларды пайдалану тиімділігін арттырудың жолдары өте көп. Соның бір жолы ретінде оқытудың жаңа технологиясын енгізуді атап өтуге болады. Мұғалімнің ақпараттық – коммуникациялық құзырлылығы мен ақпараттық мəдениетін қалыптастыру қажет. Мұғалiмнің ақпараттық - коммуникациялық құзырлылығы мен ақпараттық мəдениетiн қалыпастыру қазiргi таңда үздiксiз педагогикалық бiлiм беру жүйесiндегi ең маңызды мəселелердiң бiрiне айналып отыр. Бiлiм беру саласында инновациялық үрдiстi жүзеге асыру мұғалiмдерден өз мінез- құлықтарын, ұстанымдарын мүмкіндіктерін түрлендiрудi талап eтедi. Инновациялық ic- əрекет адамдардың шығармашылық жемiстi қызметiнiң бip түpi жəне оған мотивациялық, креативтік, технологиялық, шартты компонеттер жатады. Сонымен қоса мотивациялық компонент педагогтардың педагогикалық жаңалықтарға деген сұранысын, ол жаңалықтарды қабылдау дəрежесiн көрсететін кəсiби шығармашылық бағыттарының мазмұнын анықтайды. Креативтiк компонент икемделу, өзгеру, қайта өзгеру, бар тəжiрибенi қайта жаңарту, оны педагогикалық жағдайларға ыңғайластыруды қамтамасыз етеуі қажет. Технологиялық (iс- қимылдық) компонент инновациялық ic-əрекеттiң жүзеге асуымен байланысты, яғни жаңалықты педагогикалық үpдіске енгiзу жəне оның жүру барысын, іске асуын бақылау деген сөз. Егеменді еліміздің ең басты мақсаты өркениетті елдер қатарына көтерілу болса, ал өркениетке жетуде жан-жақты дамыған, рухани бай тұлғаның алатын орны ерекше. Қазіргі білім берудің басты мақсаты да сол жан-жақты дамыған, рухани бай, жаңашыл жеке тұлға қалыптастыру болып табылады. Педагогика ғылымында баланы оқыту мен тəрбиелеудің міндеті жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру болғандықтан, жаңа технология бойынша əдістемелік жүйенің басты бөлігі оқыту мақсаты болып қалады. Сондықтан танымдылық іс-əрекеті белгілі бір дəрежеде белсендірілуі қажет. Бұл əдістемелік жүйенің басқа бөліктерінің де (мазмұн, əдіс, оқыту түрі мен құралдарының) өзара байланысы қалпында өзгертілуін талап етеді. Мұны орындау үшін төмендегідей ұстанымдар жүзеге асуы тиіс. 1. Оқушылардың өзіндік іздену іс-əркетінің əдістерін меңгеру талап етіледі. Өйткені бұл əдістердің күнделікті пайдаланып жүрген оқыту əдістерінен айырмашылығы бар. Яғни жаңа жағдайдағы "оқыту əдістемесі" деп отырғанымыз: "оқушы - мұғалім" ұстанымының өзара тығыз байланыстылығы. Демек, мұнда бірінші орында оқушы тұрады жəне оның өз бетімен білім алудағы белсенділігіне баса назар аударылады. 2. Жаңаша оқытудың негізгі түрлері: оқытудың дербес жəне топтық түрлері болып табылады. Бұл жерде алға қойылатын басты мақсат - оқушыға деген сенім, оның өз ісіне жауап беру мүмкіндігіне сүйеніп беделі мен қадір-қасиет сезімін дамыту. Ал оқытудың фронтальды түрі көбінесе, бағыт беру, талқылау жəне түзету енгізуде ғана пайдаланылады. 3. Жаңа технологияның мақсаты бойынша "оқытуды ізгілендіру" қажет. Бұл үшін оқу құралдары оқушылардың өздігінен танымдық іс-əрекетін жүргізе алатындай болуы керек. Бұрынғы
оқушылар Оқы
танымдық ондағы б ынталану себептерм Бұл мəсел • б
көмектесе • сы
төмен оқу Деңг
жəне "қаб оқыту, со Сондай-ақ орындаған оқитынды орындаум
жəне Қаза деңгейді т нəтижесін толық м
орындама оқушы əрі Жалп асырылады деңгей ме бейімділіг тапсырмал орындалға айырмашы алынғанш
Өзін деп қорық дұрыс оры
Əрбі шығармаш жəне өзін мүмкіндік əдістемеле дəстүрлі рдың өз бет тудың жа қ іс-əрекет барлық дең пайда бол мен қуып ж ленің де оңд барлық та еді;
ыныптың ба ушыларға д гейлік тапс ілетсіз" деп онымен қа қ деңгейлеп ны есепке ығына қар мен бастайд ақстан Рес толық иге нде үлгерім меңгерді. айынша ол і қарай ілге пы жаңа пе ы. Бағалау емлекеттік гіне, жоғар ларын дұр ан тапсы ылығы: бі ша" міндетт н-өзі бағала қпайды. Сө ындалған та 1 су ір педагоги шылық қаб н-өзі дамы ктерін қамт ері мен біл оқулықта тімен білім аңа техно і үшін тап ңгейдегі т лады. Бұл жете алмайт ды шешуі қ апсырмала асқа оқушы дербес көме сырмалард п жасанды атар барлы п оқыту ба е алынып амастан " ды. Нəтиже спубликасы руін жүзег мі нашар о Өйткені
лар келесі ері ұмтылад едагогикал у жүйесінде к стандартт ры даму д ыс орында ырмалар " ірінші дең і түрде, қай ау "қосу" əд өйтіп оқуш апсырмала урет. Топта икалық тех білетін артт ытуына қо тиды. Жек лім беру тех ар мұндай алуына ас ологиясы псырмалар тапсырмала л жерде “ү тын оқушы қарастырыл арды мезг ылары өзд ек көрсетуі ы енгізуде əр түрлі ж ық оқушы арысында о отырады. "оқушылық еде бұл бар ының "Білім ге асырады оқушылар алғашқы деңгейге ды, өзіне ө лық техноло е оқушы бі тың ең тө деңгейіне қ ауы шарт. "есеп-зачет ңгейдің "е йта-қайта т дісімен жүр шыда жоғар ардың саны арды бағала хнология ж тыруға, қаж олайлы жа ке тұлғаны хнологияла 528 й талапты а бейімдел жағдайынд күрделіліг ар қызғылы үлгерімі кей ылармен қа лған. Олар гілінде ор дігінен жұм іне уақыты егі басты м жіктерге бөл ыға қатыст оқушының . Демек, қ міндетт рлық оқуш м туралы" ы. Мұндай кем деген деңгей көшпейді
өзінің сенім огияда баға ілімінің ең өменгі тал қарамастан Бірінші де тқа" алын есепке алы тапсырыла ргізілетінд ры ұпай жи ына ғана тік ау. 2-сурет жеке тұлған жетті іскер ағдай жас ың өзін-өз арын жоспа ы қанағатт лген жаңа т да оқушы гі төрт де ықты мазм йіндеп қал алай істеуім мыналар:
рындаған мыс істеп ж ы болады. мақсат – с луді болды ты ізгіленд бірінші де қандай о ті", яғни шыларды тір Заңы тал й есепке а нде "оқушы тапсырма
. "Міндетт мі артады. [ алау үрдісі төменгі де лабына сəй н оқушылар еңгейдегі б нып отыр ынбаған" т береді.
діктен оқуш инауға деге келей тəуел . Кері байл ның өзін-өз рліктері ме сауға қаж і дамыту арлау жүйе тандыра а типтегі оқул ылардың ө ңгей бойы мұндалған лып, өз құр міз қажет? оқушыла жатқан кез ынып оқуш ырмау. Осы діру ұстан ңгейдегі та қушы бол бірінші д рек білімім аптарына алу (зачетт ылық" дең аларын то ті" деңгей [1, с. 96]. і арнайы "қ еңгейі негіз йкес келед рдың барл барлық дұр рады. "За тапсырмал шы бұрынғы ен талпыны лді. ланыс түрл зі дамытуғ ен дағдыла жетті объе технологи есі қолданы алмайды, лықтар кер өздігінен ынша құрас болса оқ рбыларын ?” деген сұр ар үлгерм зде мұғалім шыларын ы арқылы ж нымдары с апсырмалар лсын, өзін деңгейдің мен қамтам сай міндет тік) жүйесі ңгейге сəйк олық жəн йді толық қосу" əдісім зге алынад ді. Дарынд лығы бірін рыс жəне ачеттің" " ары қаша ыдай "екілі ыс пайда б лері.
а, оның өз арын қалып ективті əд иясында оқ ылады. сондықтан рек-ақ. жүргізетін стырылып, қушыларда белгілі бір рақ туады. меушілерге м үлгерімі "қабілетті" жəне дербес сақталады. рды дұрыс нің жақсы жұмысын
масыз етеді тті бірінші ін жүргізу кес білімді не дұрыс меңгерген мен жүзеге ды жəне ол дылығына, нші деңгей мезгілінде "екіліктен" ан "есепке ік" аламын болады. Ол
індік жəне птастыруға дістемелік қу пəндері н н , а р . е і " с . с ы н і і у і с н е л , й е " е н л е а
і Пəнд
оқушының технологи төмендегі • қа
деңгейлер • əді
• оқу беруді бір • пар • мұғ
3-сурет. Т
Соны адамгерші үздіксіз п халқымыз негізделіп
1. Бі
2. Жанпей 3. Қ
2000. - №3 4. Қ
Қазақстан 5. Қ
Қазақстан
дердің əді ң өз кез иялар мен түсініктер атар отыр рін ескеру; істеме мен ушының өз ртіндеп азай раллель сын ғалімдердің Топпен жұм ымен, білі ілік, ақыл- педагогикал здық ұлтты п іске асыры
ілім туралы йісова М.М азақстан Ре 33-34 азақстан Р н,1994ж. азақстан Р н,-1997, 34б істемесін еңі барыс əдістемел рді ескерген ратын екі технологи з бетінше іс йту; ныптардағы ң ықыласы мыс. 4-сур м мен тəр -ой, мəдени лық процес ық дəстүр ылады.
ы. Қазақст М. Технолог еспубликас Республика Республика б. қолдануды сында мұғ лерді мінд н жөн: сыныптағ
ияның сабақ с-əрекет жа ы сынып то ы мен шебер рет. Оқушы рбие беру и дамуыны сс. Қазақст салтына, тан Респуб гия модуль сы “Білім м асында гум асында ор 529 ы жоспарл ғалім оған детті түрд ғы оқушы қтастығы; асау тəсілд оптарының рлік деңгей ылар салға - бұл респ ың жоғары тан Респуб мəдениеті бликасыны ьного обуче мемлекеттік манитарлық та білімні лау мына н қажетті де пайдала ылардың ж ерін меңге ң ерекшелік йінің , болу ан постер. публика аз ы деңгейін бликасынд іне, эконом ң Заңы. - А ения. Акто к бағдарлам қ білім бер ің дамыту ған келіп і əрбір ж ануы қаже жас ерекш руіне мұға ктерін еске уы т.б. 5-сурет. Т заматтарын қамтамасы а жастарға микасына Алматы: Л обе. РИПК масы” / Қа ру тұжыры тұжырым тіреледі, жаңа педа ет. Бұл үш шеліктері м алім тарапы еру; Топтарды ба ның құзыр ыз етуге ба а білім бер жəне саяс Литера, 200 СО, 1999 ж азақстан мұ мдамасы. – мдамасы. – яғни əр
агогикалық шін мына мен білім ынан көмек
ағалау. ретін жəне ағытталған ру процесі си өміріне 00ж.- 96 б. ж.
ұғалімі. – – Алматы: – Алматы: р қ а м к е н і е .
530
заведующая методическим кабинетом отдела образования сертифицированный учитель 1 уровня
сертифицированный учитель 1 уровня г. Лисаковск
Для того чтобы преобразования в школьной практике носили поступательный характер, необходимо поддерживать ключевые идеи новых подходов в обучении через расширение сотрудничества школ, участвующих в этом процессе. Педагоги нашего города активны в плане профессионального взаимодействия на самых разных уровнях. Это лидерская команда. Именно поэтому одним из главных приоритетов в изменении школьной практики нами выбрано эффективное планирование взаимообучения посредством функционирования сетевого профессионального сообщества. Мы продуктивно ведем интерактивные полилоги с разными категориями педагогов, управленцами, выявляем учителей, обладающих лидерскими качествами. Это позволяет реализовать взаимодействие учителей - предметников, завучей и директоров школ, методистов, при этом совершенствуя их стратегические умения и тактические навыки. Процессы изменений происходят более качественно, если в них «вовлекаются не только школы, но и другие социальные структуры»[1, с.44].. Ведь мы никогда не находились в изоляции, а для того чтобы взаимодействие всех составляющих социума было конструктивным, необходимо расширять сетевое пространство. С этой целью мы актуализируем работу сетевого взаимодействия школ и партнеров, с которыми постоянно контактируем. Преобразование школьной практики и успешность внедрения семи модулей Программы во многом определяются деятельностью профессионального сетевого сообщества, направленного на развитие
531
компетенций и усиление мотивации к необходимости изменения своей деятельности и деятельности всей школы. Возможность гибкого выбора и добровольного участия в деятельности профессионального сообщества является особенно привлекательной для сертифицированных педагогов, так как позволяет добиться эффективных результатов в преобразовании практики. Расширились возможности получать и оказывать поддержку другим в совместном понимании и внедрении идей Программы в среднесрочное и краткосрочное планирование. Кроме этого, через деятельность сетевого сообщества возможен обмен идеями по улучшению системы оценивания обучения и оценивания для обучения, разработке критериев и дискрипторов по предметам. В действующей модели сетевого взаимодействия городского образовательного пространства получила отражение деятельность администрации школ, лидеров – сертифицированных педагогов, «творчески работающих учителей» [2, с.18]. По сути, наш проект осуществляется с целью непрерывной и всеобъемлющей посткурсовой поддержки и, в определенной степени, предкурсовой подготовки педагогических кадров нашего города. Помимо этого, осуществляется постоянно действующая оперативная связь, действует исследовательская площадка для акуммулирования идей и отображения результатов деятельности. Инициаторами создания сообщества стала команда лидеров методического кабинета отдела образования и учителей - лидеров из разных школ. Целью создания сообщества на долгосрочный период стала реализация сетевого взаимодействия сертифицированных учителей города Лисаковска по внедрению 7 модулей Программы и обмен опытом посредством сетевого взаимодействия в online-режиме. Для достижения цели была намечена реализация следующих задач: 1. подключение учителей школ города Лисаковска к сетевому взаимодействию и совместному обсуждению методических проблем, представление и обсуждение результатов работы, совместное решение возникающих проблем при внедрении новых подходов; 2. освоение педагогами семи модулей Программы повышения квалификации педагогических работников Республики Казахстан при поддержке NIS; 3. создание информационно-методического пространства для педагогов города; 4. организация информационно - методической поддержки и профессиональной взаимопомощи; 5. организация профессионального сетевого общения. Курирование работы сетевого сообщества осуществляет заведующая методкабинетом, сертифицированный учитель 1 уровня Шоканова Л.Ш., руководитель сообщества – сертифицированный учитель 1 уровня Мурзабекова О.В. Сетевое профессиональное сообщество учителей города Лисаковска имеет гибкую структуру. Группа лидеров из числа учителей первого уровня сертификации планирует количество и содержание рабочих встреч, постоянно взаимодействует с городским методическим кабинетом, административным составом школ города и сертифицированными педагогами. Ключевая цель работы группы - реализация плана работы сетевого сообщества, координация и планирование совместной деятельности, менторинг. Учителя школ города имеют возможности для совместного проведения коучингов, исследования уроков, осуществляют совместное среднесрочное планирование серии последовательных уроков. В городе налажен оперативный обмен сообщениями между членами фокус-группы через электронную почту. В качестве Интернет-площадки для общения сертифицированных учителей и совместного планирования педагогической деятельности в октябре 2014 года был создан сайт http://teacher-lis.wix.com/lisakovsk , на котором каждая школа города получила возможность представлять материалы, отражающие результаты работы учителей 1, 2 и 3 уровней сертификации. Каждая школа города имеет персональную страницу, банк сертифицированных учителей, в этом году на сайте отражена деятельность школ города согласно планам развития школ. Введен новостной блок, есть страница с полезной
532
информацией для самообразования, отдельная страница сайта отведена под предоставление учителям школ города информации по проведению Action Research. На сайте можно найти материалы с проведенных учителями коучингов, материалы по Lesson study (исследованию уроков), скачать любую интересную и полезную в работе информацию. Важную роль в профессиональном росте учителя играет самообразование, которое является непрерывным и постоянно совершенствующимся процессом. Библиотека для чтения, выложенная на сайте, позволит всем учителям освоить современные методики образования, повысить уровень профессиональной культуры. Посредством сайта учителя получают возможность ознакомиться с работой своих коллег с других школ, имеют возможность быстрой публикации материалов, получают представление о том, как решают педагогические проблемы в других школах. Все это, безусловно, способствует консолидации педагогических коллективов и развитию сетевого сообщества. В настоящее время ведется работа по наполнению и обновлению контента сайта и созданию подстраниц, отражающих работу методических объединений. Материалы, предоставленные на сайте, доступны для изучения и скачивания и представляют собой объемную научно-методическую базу для активной работы по всем направлениям деятельности участников сетевого сообщества. Создание сайта позволило подключить учителей школ города Лисаковска к сетевому взаимодействию и совместному обсуждению методических проблем, сделать возможным представление и обсуждение результатов работы и осуществить совместное решение возникающих проблем при внедрении новых подходов. Использование интернет-ресурсов и возможностей электронной почты значительно активизировало общение в сетевом сообществе учителей и стало хорошей поддержкой для проводимых рабочих встреч, семинаров и круглых столов. Было создано информационно-методическое пространство для педагогов города с целью дальнейшего освоения семи модулей Программы повышения квалификации педагогических работников Республики Казахстан при поддержке NIS. Практическую реализацию новых подходов в обучении мы находим на уроках сертифицированных учителей 3-го уровня. Таким образом, создается среда для погружения в проблему и совместного поиска решений. В работе сетевого сообщества активно задействованы сертифицированные учителя всех трех уровней, каждый из которых выполняет свою ролевую функцию. Благодаря совместно запланированным мероприятиям и сетевому взаимодействию педагоги школ города стали более уверенно использовать возможности сетевых ресурсов для решения проблем и достижения поставленных целей, более активно транслировать имеющийся опыт решения образовательных проблем. Активное сетевое взаимодействие учителей в настоящее время является по-настоящему инновационным процессом в казахстанской системе образования. Профессиональное сетевое сообщество – это не новая форма взаимодействия[3, с.16], но, тем не менее, взгляд на его работу у педагогического сообщества города Лисаковска принципиально новый. Участие в internet-взаимодействии в сочетании с рабочими встречами позволяет нашим учителям быть постоянно в центре взаимодействия профессиональных интересов и способствует росту их личной заинтересованности и рабочей активности.
жүктеу/скачать 10,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|