Педагогикалық жоғары оқу орны мен білім беру ұйымдары

365 

 

технологияларын  пайдалану  есебінен  қамтамасыз  етіледі»[1, 3], - деп  атап  көрсеткендей, 

Назарбаев  Зияткерлік  мектептерінің  басты  міндеттерінің  бірі - оқушылардың 

функционалдық сауаттылығын дамытып, алған білімін өмірде қолдана алатын шығармашыл, 

кəсіби  жолын  таңдай  алуға  қабілетті,  дұрыс  шешім  қабылдауға  бейім  зияткер  тұлға 

тəрбиелеу.  Бұл  мектептердегі  кіріктірілген  бағдарламаның  басты  мақсаты  да  оқушылардың 

функционалдық  сауаттылығын  дамыту,  басқарушылық,  ақпараттық,  коммуникативтік, 

əлеуметтік, тұлғалық, азаматтық, технологиялыққұзыреттіліктерге ие тұлға даярлау арқылы 

еліміздің  білім  беру  сапасын  алдыңғы  қатарлы  елу  елдің  қатарына  қосу.  Осы  мақсатқа 

жетуде, қойылған міндеттерді орындауда əрбір пəннің өзіндік рөлі ерекше. Қазақ тілі пəнін 

төрт  дағдыны  басшылыққа  алып  оқыту  арқылы  оқушыныауызша  да,  жазбаша  да  жоғары 

деңгейде қарым-қатынас жасай алуға үйретіп, əлеуметтік ортаға бейім, кез-келген тақырыпта 

ойын  еркін  жеткізе  алатын,  өзін-өзі  жетілдіріп,  өмір  бойы  білім  алуға  қабілетті,  патриот 

тұлға қалыптастыру. Пəн мұғалімдері оқушыға жаттанды білім бергеннен гөрі алған білімін 

өмірдің кез-келген саласында тиімді пайдалануға бейімдеуді көздеп, тілді жоғары деңгейде 

меңгертуге  арналған  əдіс-тəсілдерді  пайдаланады.  Яғни  тұлға  қалыптастыруда  заманауи 

мектептердің үлесі орасан зор. 

  Функционалдық  сауаттылық  ұғымын  мектеп  бітіруші  түлекке  қатысты  алсақ,  ол 

оқушының  алған  білімін,  білігі  мен  дағдысын  барлық  салада,  барлық  жағдайда  тиісінше 

пайдалана  алумен  қатар  өз  білімін  үнемі  жетілдіріп,  заман  ағымына  ілесіп  отыруы.  Ы. 

Алтынсарин  атындағы  Ұлттық  білім  академиясы  «Оқушылардың  функционалдық 

сауаттылығын  қалыптастыруда 12 жылдық  білім  беру  мазмұнының  кіріктірілуі  мен 

сабақтастығы»  əдістемелік  құралында  «функционалдық  сауаттылыққа  оқу  жəне  жазудағы 

сауаттылық,  жаратылыстану  ғылымдарындағы  сауаттылық,  математикалық  сауаттылық, 

компьютерлік  сауаттылық,  отбасылық  өмір  мəселелеріндегі  сауаттылық,  отбасы 

мəселесіндегі сауаттылық, заң сауаттылығын» [2, 25]жатқызады. Халықаралық PISA, TIMSS 

мониторинг  зерттеулеріндегі  оқушылардың  білім,  білік  дағдысының  көрсеткіші  осы 

функционалды сауаттылықтан көрініс табады.  

  Кіріктірілген  бағдарлама  негізінде  қазақ  тілін  функционалдық  бағытта  оқыту 

жаңашыл  үлгідегі  əдіс-тəсілдерді,  оқыту  формаларын,  оқыту  технологияларын,  оқушы 

білімін  тексеру  мен  бағалаудың  жаңа  формаларын  талап  етеді.  Қазақ  тілінің  тілдік 

ерекшеліктерін  ескере  отырып,  оны  еркін,  сауатты  қолдануға  дағдыландыру  керек. 

Оқушының  қазақ  тілінен  меңгерген  теориялық  жəне  практикалық  білімі  коммуникативтік, 

тұрмыстық,  ақпараттық,  тілді  білу,  саяси,  экономикалық,  қоғамдық  сауаттылық  кезінде 

көрініс  береді.  Оқушыларға  сөйлесім  əрекетінің  түрлерін,  яғни  оқылым,  жазылым, 

тыңдалым, айтылым дағдыларын меңгертуде көптеген жаңашыл əдіс-тəсілдерді пайдаланған 

орынды.Соған  сəйкес  сабақты  дəстүрлі  емес  формада  ұйымдастырған  тиімді.  Атап  айтсақ, 

жарыс  сабақ,  аукцион  сабағы,  пресс-конференция  сабағы,  театрландырылған  сабақ,  іскери 

ойындар  сабағы,  сынақ  сабақ,  шығармашылық  сабағы  оқушылардың  пəнге  деген 

қызығушылықтарын  арттырып,  функционалдық  сауаттылықты  қалыптастыруға  негіз 

болады.  

  Назарбаев  Зияткерлік  мектептерінде  оқу  мен  оқытуда  жаңашыл  əдіс-тəсілдер  тиімді 

қолданылады.  Диалогтік  оқыту  мен  «Қалай  оқу  керектігін  үйрету»  тəсілдері  заманауи 

мектептердің  зияткер  тұлға  қалыптастыруға  бағытталған  білім  мазмұнын  терең  меңгертуге 

септігін  тигізеді. «Диалог  негізінде  оқыту  мен  оқушылардың  өзара  сұхбаттасуы  жəне 

мұғалім  мен  оқушы  арасындағы  диалогтің  шəкірттердің  өзіндік  ой-пікірін  жүйелеуі  мен 

дамытуына  көмектесетін  амал  екенін  меңзейді. «Қалай  оқу  керектігін  үйрету»  немесе 

метасана  оқушыларға  оқуды  өз  бетінше  жалғастыра  алатын  білім  жинау  жауапкершілігін 

түсінуге жəне оны мойнына алуға қалай көмектесуге болатынын көрсетеді»[3, 12]. 

Сонымен  қатар  функционалдық  сауаттылықты  дамытуда  келесі  белсенді  əдіс-

тəсілдерді  қолдану  оқушылардың  пəнге  деген  қызығушылығын  арттырып,  оқушылардың 

коммуникативті дағдысын дамытады: 

- «Ыстық орындық» 

366 

 

- «Уақыт шеңбері»  

- «Еркін талқылау»  

- «Кемпірқосақ топтары» 

- «Айналмалы бекет»  

- «Қар кесегі» 

- «Жұптық əңгіме» 

- «Ойлан –Жұптас – Бөліс» 

   

- «Тыңдап отырған үштік» 

- «Радиоға қоңырау шалу» 

- «Ара қашықтық»    

 

- «Джигсо»  

- «Құндылықтар спектрі»  

- «Балалар философиясы»  

 

- «Аквариум»  

- «Стоп-кадр»   

 

- «Ақылдың алты қалпағы»  

- «PILA» кестесі 

- «ТВ Шоу» 

 

   

- «Сұрақтар шеңбері»  

- «Стикердегі диалог»  

 

- «Өкілдер»  

- «3 қадамдық сұхбат» 

- «Блум түймедағы». 

Мысалы, FILA кестесінің толтырылуына тоқталсақ, Facts (деректер) бөліміне мəселенің 

деректері  жазылады. Ideas (идеялар)  бөліміне  деректер  бөліміндегі  жағдаяттың  пайда 

болуына себеп болады-ау деген идеялар жазылады. Learning issues (сұрақтар) бөліміне Ideas-

тағы  идеяларды  жүзеге  асыруға  көмектесетін  сұрақтар  жазылады. Action plan (іс-əрекет 

жоспары) бөліміне мəселені шешетін нақты жоспар жазылады. Əрекет идея мен сұрақтарға 

сəйкес  болу  шарт.  Мəтін  талдаудағы  мұндай  тəсілдер  оқушыларды  түрлі  жағдаятта  шешім 

табу  білуге  үйретеді.  Пəнді  оқытуда  оқушыларға  ақпараттық  технологияларды,  алған 

білімдерін əлеуметтік ортада еркін қолданып, білімдерін жетілдіруге баулумен қатар, ұлттық 

құндылықтарымызды  ұлықтап,  халқымыздың  мəдениетін,  салт-дəстүрін,  тарихын 

құрметтеуге үйретуді басты назарда ұстауымыз керек.  

«Қазақ тілін оқытуда келесі міндеттерді басшылыққа алу керек: 

1) қазақ тілінің қатынас құралы ретіндегі қызметін ұғындыру жəне меңгерту. 

2) қазақ тілінің адамның сезімді білдіру қызметі ерекшелігін меңгерту. 

3) қазақ тілінің танымдық қызметін меңгерту. 

4) қазақ тілінің адам ойын білдіру қызметін меңгерту. 

5)  қазақ  тілінің  кумулятивтік,  яғни  қазақ  халқының  тарихы  мен  мəдениетін 

жинақтаушы қызметін меңгерту» [4, 10]. 

  Оқушылардың  функционалдық  сауаттылығын  меңгертуде  қосымша  сабақтар  мен 

үйірмелердің, ғылыми-зерттеушілік бағыттағы жұмыстардың атқаратын қызметі ерекше. Бұл 

оқушылардың  зерттеу  жұмыстарына,  шығармашылыққа  деген  талпыныстарын  арттырып, 

ізденушілік дағдыларын қалыптастырады. 

Қорыта  айтқанда,  қазақ  тілін  терең  меңгеріп,  əдебиетіміздің  аса  бай  асыл  мұрасына 

сусындаған ұрпақ ел ертеңінің болашағы.Өзіндік ой-пікірі, дүниетанымы, ұстанымы, ұлттық 

сана-сезімі  қалыптасқан,бəсекеге  қабілетті,  мəдени  ұлттық  тұлға  президентіміз  Н.Ə. 

Назарбаевтың  «Əлеуметтік-экономикалық  жаңғырту – Қазақстан  дамуының  басты  бағыты» 

атты Жолдауы негізінде құрылған Ұлттық жоспардың жүзеге асуының кепілі. 

 

 

 

367 

 

Пайдаланылған əдебиеттер: 

1. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 - 2016 жылдарға 

арналған  ұлттық  іс-қимыл  жоспарын  бекіту  туралы  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 

2012 жылғы 25 маусымдағы № 832 Қаулысы. 

2.  Оқушылардың  функционалдық  сауаттылығын  қалыптастыруда 12 жылдық  білім  беру 

мазмұнының кіріктірілуі мен сабақтастығы. Əдістемелік құрал. - Астана: Ы. Алтынсарин 

атындағы Ұлттық білім академиясы, 2013. – 41 б. 

3.  Мұғалімге  арналған  нұсқаулық.  Үшінші  (негізгі)  деңгей.  Үшінші  басылым. - Астана: 

«Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012. – 306 б. 

4. 12 жылдық  мектеп  оқушыларының  қазақ  тілінен  функционалдық  сауаттылығын 

қалыптастыру əдістемесі. Əдістемелік құрал. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық 

білім академиясы, 2013. – 42 б. 

 

 

Скалозубова Галина Викторовна 

старший преподаватель РИИ, 

Лазебная Юлия Павловна 

преподаватель РИИ, 

г. Рудный 

 

ПРАКТИКО-ОРИЕНТИРОВАННАЯ ПОДГОТОВКА СПЕЦИАЛИСТОВ  

ДЛЯ ГОРНО-РУДНОЙ ПРОМЫШЛЕННОСТИ 

 

АННОТАЦИЯ 

Рудный  индустриалдық  институтының  техникалық  мамандықтар  бойынша  практикалық-

бағдарланған  оқыту  тəжірибесі.  Жұмыс  беруші  кəсіпорындар  мен  ынтымақтастығының  негізгі 

нысандарын көрсетіңіз. 

Түйінді сөздер: практикалық-бағдарланған оқыту, инновациялық білім беру бағдарламалары , 

кəсіпорын жұмыс берушілер. 

 

АННОТАЦИЯ 

Описан  опыт  практико-ориентированного  обучения  по  техническим  специальностям  в 

Рудненском  индустриальном  институте.  Указаны  основные  формы  взаимодействия  с 

предприятиями-работодателями.  

Ключевые  слова:  практико-ориентированное  обучение,  инновационные  образовательные 

программы, предприятия-работодатели. 

ABSTRACT 

An experience of a practice-oriented training in technical specialties in Rudny Industrial Institute. 

Indicate the main forms of cooperation with enterprises-employers.  

Keywords: practice-oriented teaching, innovative educational programs, enterprise employers 

 

Одним  из  важных  направлений  развития  и  модернизации  высшего  образования 

является практико-ориентированный подход, направленный на формирование личностной и 

профессиональной  компетенции  специалиста.  Изменения  в  характере  образования 

ориентируют  на  самостоятельность,  конкурентоспособность,  свободное  развитие  человека, 

творческую инициативу, высокую культуру, мобильность, что требует качественного, нового 

подхода к формированию будущего профессионала. 

Профессиональные  возможности  специалиста-бакалавра  в  современных  условиях 

должны  соответствовать  требованиям  глобального  интернационального  рынка  труда. 

Выпускник  должен  быть  готов  к  смене  социальных,  экономических,  профессиональных 

ролей,  должен  быть  географически  и  социально  мобилен  в  условиях  нарастающего 

динамизма перемен и неопределенностей. 

В  системе  высшей  школы  существует  несколько  подходов  к  практико-

ориентированному образованию: 

368 

 

- организация учебной, производственной и преддипломной практики студента с целью 

его погружения в профессиональную среду, соотнесения своего представления о профессии 

с требованиями, предъявляемыми современным уровнем развития техники и технологии; 

- 

внедрение 

профессионально-ориентированных 

технологий 

обучения, 

способствующих  формированию  у  студентов  значимых  для  будущей  профессиональной 

деятельности  качеств  личности,  а  также  знаний,  умений  и  навыков,  обеспечивающих 

качественное выполнение функциональных обязанностей по избранной специальности; 

-  использование  возможностей  контекстного  (профессионально  направленного) 

изучения профильных и непрофильных дисциплин. [1, с.262] 

Очевидно,  что  практика  является  основной  «копилкой»  практического  опыта,  и 

направлена  на  приобретение  навыков  по  виду  профессиональной  деятельности.  Каждый 

работодатель  желает  принять  на  работу  готового  специалиста,  со  стажем  работы.  Поэтому 

Рудненский индустриальный институт, ориентируясь на требования предприятий Северного 

Казахстана  к  качеству  подготовки  бакалавров,  заключает  долгосрочные  договора  на 

прохождение  практик.  Студенты,  кроме  того  что  получают  практические  навыки,  имеют 

возможность  зарекомендовать  себя  перед  будущими  работодателями  и  получить  после 

окончания ВУЗа приглашение на работу. Например, из 12 студентов группы Мет-10 (выпуск 

2014  года)  устроились  на  работу  в  месте  прохождения  практики  (подразделения  АО 

«ССГПО») 9 человек (69%). 

Положительный  опыт  показали  конференции,  проводимые  по  результатам  практик. 

Студенты выступают с докладами, отвечают на заданные вопросы, обсуждая и анализируя, 

выявляют  недостатки  и  перспективы  развития  существующих  технологий  и  предлагают 

решение проблем и варианты модернизации.  

Особое  внимание  в  Рудненском  индустриальном  институте  уделяется  внедрению 

инновационных  технологий  в  учебный  процесс.  Так,  будущие  металлурги  закрепляют 

полученные  теоретические  знания  с  помощью  виртуальной  модели  в  тренажере «SIKE. 

Выплавка  стали  в  конвертере»,  изучают  устройство  и  принцип  работы  технологического 

оборудования  горно-обогатительного  и  металлургического  производств  в 3D Атласе 

оборудования,  позволяющего  досконально  изучить  компоновочные  решения  в 

производственных цехах. 

Рудненский  индустриальный  институт  тесно  сотрудничает  с  предприятиями  по 

вопросам согласования дисциплин, включенных в рабочие учебные планы специальностей, и 

их содержания с целью подготовки выпускников максимально ориентированных в вопросах 

производств.  Учитывая  специфику  АО  «ССГПО»,  которое  предусматривает  переработку 

железной  руды  до  металлургической  продукции,  включая  процессы  обогащения  и 

окомкования,  в  учебные  планы  специальностей  «Обогащение  полезных  ископаемых»  и 

«Металлургия»  включена  дисциплина  «Окускование  руд  и  концентратов».  Дисциплина 

«Переработка  золотосодержащих  руд»  способствует  подготовке  специалистов  для  АО 

«Варваринское», ТОО «Орион Минералс» и т.п. 

Важно и участие предприятий-работодателей в образовательном процессе, что окажет 

серьезное  влияние  на  трудоустройство  наших  выпускников.  Существует  несколько 

направлений этого сотрудничества: 

- в состав Государственных экзаменационной и аттестационной комиссий (ГЭК и ГАК) 

в  качестве  председателей  приглашаются  ведущие  специалисты  предприятий;  отчет 

председателя  по  итогам  ГЭК  и  ГАК  являются  основой  для  улучшения  образовательного 

процесса и выявления слабых сторон в подготовке специалистов; 

- практикуется привлечение к руководству квалификационными выпускными работами 

ведущих специалистов предприятий-работодателей; 

-  преподаватели  Рудненского  индустриального  института  имеют  возможность  пройти 

стажировку на производственных площадках; 

369 

 

-  такие  мероприятия  как  «Ярмарка  вакансий», «День  карьеры»  и  экскурсии  на 

действующие 

предприятия 

оказывают 

благотворное 

влияние 

на 

последующее 

трудоустройство.  

Анализ анкетирования работодателей позволяет получить оценку качества подготовки 

специалистов,  выявить  слабые  стороны  в  подготовке  бакалавров  и  дает  возможность 

корректировать  рабочие  программы  дисциплин  и  учебные  планы  специальностей  с  учетом 

требований современного производства. 

В  дипломных  проектах  и  работах  анализируются  существующие  технологии 

производства, выявляются проблемы и предлагаются их решения, целесообразность которых 

подтверждается  экономическими  расчетами.  Для  подтверждения  актуальности  выбранного 

направления исследования защита таких дипломных проектов (работ) является «выездной» и 

осуществляется на профильных действующих предприятиях. 

При практико-ориентированном обучении создаются условия, при которых студенты:  

-  мотивированы  к  самостоятельной  исследовательской  деятельности  с  целью 

приобретения недостающих знаний из разных источников;  

-  учатся  пользоваться  приобретенными  знаниями  для  решения  познавательных  и 

практических задач;  

- приобретают проектные компетенции;  

-  развивают  исследовательские  и  аналитические  компетенции  (готовность  и 

способность  выявлять  проблемы,  проведения  эксперимента,  анализа  и  синтеза,  построения 

гипотез, обобщения);  

- совершенствуют системное мышление.  

Выпускники  технических  специальностей  и  направлений  подготовки  вуза  составляют 

серьезную  конкуренцию  другим  претендентам  при  трудоустройстве,  поскольку  в  процессе 

обучения  они  получают  навыки  реальной  практической  подготовки  при  выполнении 

лабораторных  и  практических  работ,  курсовых  проектов,  студенческих  научных 

исследований, 

дипломных 

проектов 

(работ), 

прохождении 

технологических 

и 

производственных 

практик 

благодаря 

обучению 

по 

практико-ориентированным 

образовательным программам. 

 

Список литературы: 

1.  Скалозубова  Г.В.,  Лазебная  Ю.П.  Опыт  практико-ориентированного  обучения 

техническим  специальностям  в  Рудненском  индустриальном  институте/  Материалы 

международной  научно-практической  конференции  «Современная  металлургия  нового 

тысячелетия». – Липецк, 2015 – Т.2. – с. 261-265. 

 

Суюбаева Жанара Тулебаевна  

 Зам.декана ГМФ, ст.преподаватель 

г.Рудный 

 

ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ 

БІЛІМ БЕРУДЕ (ПЕДАГОГИКАДА) ҚОЛДАНУ 

 

АННОТАЦИЯ 

Мақалада жана инновациялық технологияларды игеру мен менгеру ұсынылған. 

Түйінді  сөздер:  технологиялар,  инновациялар,  мультимедиялық  интернет,  электрондық 

оқулық  

АННОТАЦИЯ 

В  статье  рассмотрены  виды  инновационных  технологий  и  приведены  рекомендательные 

предложения по их использованию.  

Ключевые слова:технологии, инновации, мультимидийный интернет, электронный учебник 

 

 

370 

 

АBSTACT 

In the article the types of innovative technologies are considered and recommendation suggestions 

over are brought on their use. 

Keywords: technology, innovation, multimedia internet, electronic textbook 

 

 

Қазіргі заман талабы - оқытудың жаңа технологияларын меңгеру. Қазіргі кезде егемен 

елімізде  білім  берудің  жаңа  жүйесі  жасалып,  əлемдік  білім  беру  кеңістігіне  енуге  бағыт 

алуда. Бұл оқу-тəрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, білім 

беру парадигмасы өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жанаша қарым-

қатынас  пайда  болуда.  Ғылым  мен  техниканың  жедел  дамыған,  ақпараттық  мəліметтер 

ағыны күшейген заманда ақыл-ой мүмкіндігін қалыптастырып, адамның қабілетін, талантын 

дамыту білім беру мекемелерінің басты міндеті болып отыр. Сондықтан да əрбір оқушының 

қабілетіне  қарай  білім  беруді,  оны  дербестікке,  ізденімпаздыққа,  шығармашылыққа 

тəрбиелеуді  жүзеге  асыратын  жаңартылған  педагогикалық  технологияны  меңгеруге  үлкен 

бетбұрыс жасалуы қажет. 

Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған міндеттердің бірі - оқытудың 

əдіс тəсілдерін үнемі жетілдіріп отыру жəне қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды 

меңгеру.  Қазіргі  таңда  оқытушылар  инновациялық  жэне  интерактивтік  эдістемелерін  сабақ 

барысында пайдалана отырып сабақтың сапалы өтуіне ықпалын тигізуде. 

  

Тақырыптың  өзектілігіне  келер  болсақ,  əрбір  білім  беру  ордаларында  бүгінгі  таңда 

белең  алып  отырған  кемшіліктері  баршылық,  атап  айтатын  болсақ:  білім  сапасының 

төмендігі;  білім  саласына  мемлекет  тарапынан  реформалар  жүргізілгенімен  оқудың 

нəтижесінің  болмауы;  құжаттар  көптеп  шығарылғанымен  мардымсыздығы;  білім 

алушылардың  өздігінен  білім  алу  дағдысының  болмауы;  білім  алушылар  мен 

оқытушылардың бірлескен шығармашылық еңбектерінің болмауы. 

Бұл  тығырықтан  шығудың  бірден-бір  жолы  оқу-тəрбие  процесінде  инновациялық  əдіс-

тəсілдерін енгізу, əрбір білім алушылардың білімге деген қызығушылықтарын, талпынысын 

арттырып, өз бетімен ізденуге, шығармашылық еңбек етуге жол ашу. 

 

Инновациялық  процестің  негізі - жаңалықтарды  қалыптастырып  жүзеге  асырудың 

түтастық қызметі. Инновация білім деңгейінің көтерілуіне жағдай туғызады. Инновациялық 

педагогикалық 

технологиялардың артықшылығы: 

Біріншіден-  технологияда  түпкі  нəтиже  дэл  анықталады.  Дэстүрлі  педагогикада 

мақсатқа жету жолдары анық болмайды. Технологияда мақсат негізгі болғандықтан оны дəл 

анықтауға мүмкіндік бар. 

Екіншіден-  мақсат  сүйеніп  қойылғандықтан,  оған  жету  үшін  істелетін  жұмыстардың 

нəтижесі объективтік əдістер арқылы тексеріледі. 

Үшіншіден- мүғалім дайындықсыз оқыту процесін жүзеге асыра алмайды. 

Төртіншіден-  эдістемеде  сабақ  жоспарлары - мүғалімнің  жоспары,  оқыту  процесінде 

жүмыс  істейтін  мұғалім.  Ал  технологияда  оқушылардың  оқу  іс - əрекетінің  түрлері  жəне 

мазмүны көрсетілген жоба жасалады. 

"Инновация"  ұғымын  қарастырсақ,  ғалымдардың  көбі  оған  əртүрлі  анықтамалар 

берген.  Мысалы,  Э.Раджерс  инновацияны  былайша  түсіндіреді: “Инновация-  нақтылы  бір 

адамға  жаңа  болып  табылатын  идея”.  Майлс  “Инновация - арнайы  жаңа  өзгеріс.  Біз  одан 

жүйелі міндеттеріміздің жүзеге асуын, шешімдерін күтеміз», - дейді. 

Инновациялық  қүбылыстар  білім  беру  саласында  өткен  ғасырдың  сексенінші  жылдарында 

кеңінен  тарала  бастады.  Əдетте  инновация  бірнеше  өзекті  мəселелердін  түйіскен  жерінде 

пайда  болады  да,  берік  түрде  жаңа  мақсатты  шеінуге  бағытталады,  педагогикалық 

қүбылысты үздіксіз жаңғыртуға жетелейді. Масырова. Р.Линчевская - “Жацару” дегенімізді 

былай деп түсіндіреді: “Жацару - белгілі бір адам үшін əділ түрде жана ма, əлде ескі ме оған 

байланысты емес, ашылған уақытынан бірінші қолданған уақытымен анықталатын жаңа ой. 

Қазақстанда  ең  алғаш  «Инновация»  ұғымына  қазақ  тілінде  анықтама  берген  ғалым 

Немеребай Нүрахметов. Ол “Инновация, инновациялық үрдіс деп отырғанымыз - білім беру 

371 

 

мекемелерінің жаңалықтарды жасау, меңгеру, қолдану жəне таратуға байланысты бір бөлек 

қызметі” деген анықтаманы ұсынады. 

 Ал жалпы инновацияны модификациялық, комбинаторлық, радикалдық деп үш түрге бөлуге 

болады . 

Модификациялық инновация - бүл бүрын қолда барды дамытумен, түрін өзгертумен 

айналысу. Бүған В.Ф. Шаталовтын математикаға жазған тірек конспектісі жəне оны көптеген 

мүғалімдердін пайдалануы мысал бола алады. 

Комбинаторлық  модификация - бүрын  пайдаланылмаған,  белгілі  əдістеме 

элементтерін жаңаша құрастыру, Бұған пəндерді оқытудыц қазіргі кездегі əдістемесі дəлел: 

Ақпараттық технология. 

Радикалдық  инновация - білімге  мемлекеттік  стандарттарды  енгізу  жатады. 

Мемлекеттік  стандарт  білім  беруде,  негізінен,  мөлшерлерді,  параметрлерді,  деңгейлік  жəне 

сапалы оқытудың көрсеткіштерін қалыптастырады. 

Бүл бағытта білім берудің əртүрлі нүсқадағы мазмүны, құрылымы, ғылымға жəне тəжірибеге 

негізделген  жаңа  идеялар,  жаңа  технологиялар  бар.  Сондықтан  əртүрлі  оқыту 

технологияларын,  оқу  мазмүны  əрбір  білім  алушының  жас  жəне  жеке  дара  психологиялық 

ерекшеліктеріне  орай  таңдап,  тəжірибеде  сынап  қараудың  маңызы  зор.  Ғылыми-

педагогикалық  əдебиеттерде  іс  жүзінде  анықталып  табылған  оқыту  үрдісінің  нəтижесін 

көретін əдіс-тəсілдері, түрлері көбіне жанашыл, инновациялық болып табылады. 

Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Назарбаевтың  «Жаңа  əлемдегі  жаңа  Қазақстан» 

атты  Қазақстан  халқына  Жолдауында  атап  көрсетілгендей,  ақпараттық  технологиялар  мен 

ақпаратты  таратудың  жаңа  нысандарына  бағдарланған  мамандандырылған  білім  беру 

бағыттарын  құру  міндеті  де  алдымызда  тұр.  Мемлекеттік  қызметке  жаңа  қызметкерлерді 

қабылдау  кезінде  компьютерді,  интернетті  қолдана  білу  дағдысы  міндетті  тала  болуға  тиіс 

екендігі атап   көрсетілген. 

Осыған  байланысты XXI ғасырда  ақпараттанған  қоғам  қажеттілігін  қанағаттандыру 

үшін  білім  беру  саласында  төмендегідей  міндеттерді  шешу  көзделініп  отыр.  Олар: 

компьютерлік  техниканы,  интернетті,  компьютерлік  желі,  электронды  оқулықтарды  оқу 

үрдісіне  тиімді  пайдалану  арқылы  оқушылардың  білімділігін  күшейту  жэне  білім  сапасын 

көтеру. 

Ақпараттық технологиялар. Дамыған елдердегі білім беру жүйесінде ерекше маңызды 

мəселелердің  бірі - оқытуды  ақпараттандыру,  яғни  оқу  үрдісінде  ақпараттық 

технологияларды  пайдалану.  Қазіргі  таңда  елімізде  білім  беру  жүйесінде  жаңашылдық 

қатарына  ақпараттық  кеңістікті  құру  енгізілді,  заман  талабына  сай  ақпараттық 

технологияларды,  электрондық  оқулықтарды  жэне  Интернет  ресурстарды  пайдалану 

оқушының білім беру үрдісінде шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді. 

Атап айтар болсақ РИИ қабырғасында дəл осы ақпараттық технологиялар қолданылуда, əрі 

өз нəтижесін беруде. 

* Электрондық оқулық - бүл оқу курсының ең маңызды бөлімдерін, сонымен бірге есептер 

жинағы,  анықтамалар,  энциклопедиялар,  карталар,  атластар,  оқу  эксперименттерін  жүргізу 

нүсқаулары,  практикумға,  курстық  жəне  дипломдық  проектілерге  нүсқау  жэне  т.б.  білім 

беруді басқаратын электрондық оқу құралы. Рудный индустриялық институт қабырғасында 

56 электронды оқулық бар.Оның ішінде: 24-і сала бойынша, 4-і стандарттау бойынша, 20-ы 

қазақ тіліндегі пəндер бойынша, 8-і оқытушылардың қітаптары. 

* 

Мультимедиа - компьютерде  дыбысты,  ақпаратты,  түрақты  жəне  қозғалыстағы 

бейнелерді біріктіріп көрсету үшін жинақталған компьютерлік технология. Институтымызда 

осыған  орай  лингафонды  кабинет  жүмыс  атқаруда.  Күніне  біраз  шама  студент  білім  алады 

бұл  тек  екі  ғана  пəн  бойынша,  ал  бұл  кабинетте  алты  пəннен  сабақтар  өтеді.  Күніне  Қазақ 

тілінен-20 студент, жалпы ағылшын тілін алғанда -20 студент. 

* 

Интернет кеңістігі - ғаламтор желісіне тегін кіруге мүмкіндік беретін арнайы кабинет 

жасақталған,  осы  бөлмеде  барлық  электронды  оқулық  түрлері  бар,  яғни  бір  уақытта 

ғаламтордан жəне электронды оқулықтан мəлімет іздеуге болады. Бүл кабинетке күніне 28-

372 

 

30 студент келіп аталған қызметтерді тұтынады. Ал сессия немесе аралық бақылау кезінде-

76-80 студент келеді. 

* 

 Интерактивті тақталар-мультимедиалық электрондық оқыту құралдарының бірі. Бұл 

білім  үрдісінде  қолданылатын  ақпаратты  көрсетуге  жəне  оны  компьютермен  басқаруға 

тағайындалған əмбебап интерактивтік жүйе. 

Қазіргі  жас  ұрпақтың  саналы  да  сапалы  білім  алуының  бірден-  бір  шарты - оқу 

орындарындағы  білім  беру  процесіне  жаңа  инновациялық  технологияларды  енгізу  екендігі 

сөзсіз түсінікті. Сондықтан ғылыми-  техникалық  прогрестен  қалыспай,  жаңа  педагогикалық 

инновацияларды  дер  кезінде  қабылдап,  өңдеп,  нəтижелі  пайдалана  білу - əрбір  ұстаздың 

негізгі міндеті болып табылады. 

«Қазіргі  заманда  болашақ  жұмысшы  мамандарды  ақпараттық  технологиямен  байланысты 

əлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деп, Елбасы 

 атап 

көрсеткендей  жас  үрпаққа  білім  беру  жолында  ақпараттық  технологияны  оку  үрдісінде 

оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы зор. 

Ақпараттық - коммуникациялық технологияны оқу - тəрбие үрдісінде қолдану оқушының өз 

мамандығына  қызығушылығын  арттырып,  шығармашылық  шабытын  шыңдап,  ғылыми 

көзқарасын  қалыптастырып,  мамандық  сапасын  арттырып,  еңбек  нарығындағы  бəсекеге 

қабілетті мамандар даярлауда үлесі мол. 

Инновациялық  технологияларды  педагогикада  қолдану  жұмысымды  қорытындылай  келе 

төмендегідей ұсыныстарға тоқталамын: 

• 

Педагогика  саласында  оқытудың  жаңа  акпараттык  технологияларын  пайдалану 

бойынша білім жетілдіру курстарын жиі ұйымдастыру; 

• 

 Мультимедиалық кабинеттердің санын арттыру жəне мамандық бойынша пəндерден 

сабақ өткізілсе нүр үстіне нүр болар еді. 

 

жүктеу/скачать 8,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: