Пән бойынша дәрістердің конспектісі №1 Дәріс Тақырып: Тұлға психологиялық ғылымның базалық категориясы ретінде
Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 196,46 Kb.
|
Тұлға теориясы Дәрістер
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұсынылатын әдебиеттер: 1.Основы общей психологии. С.Л. Рубинштейн. М.2005. 2.Лекции по общей психологии. А.Н. Леонтьев. М.2005. № 27 дәріс
- Дәріс мақсаты
| Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар:
1.А.Ф.Лазурскийдің өмір жолы? 2.Психологияға А.Ф.Лазурскийдің қосқан үлесі? 3.Өмірлік жоспар дегеніміз не? Қандай өмірлік жоспарлар болады? Ұсынылатын әдебиеттер: 1.Основы общей психологии. С.Л. Рубинштейн. М.2005. 2.Лекции по общей психологии. А.Н. Леонтьев. М.2005. № 27 дәріс Тақырыбы: Борис Герасимов Ананьевтің индивидуалды даму теориясы. Мазмұны: Б.Г.Ананьевтің өмір баяны және теориялары. Адамның индивидуалды даму құрылымы. Дәріс мақсаты: Тұлғаның іс-әрекет теориясын қарастыру, төрткомпонентті моделге сипаттама беру. Негізгі ұғымдар: Тұлғаның іс-әрекет теориясы, төрткомпонентті модель, заттылық, субъектілік, бағыттылық, қабілеттер, мінез-құлық, өзіндік бақылау. Борис Герасимов Ананьев 1907 жылы 4 тамызда Владикавказда дүниеге келді. Орта мектепті аяқтағаннан кейін Ол Горский педагогикалық институтына түседі. Институтта осы кезеңде педалогия ғылымдарының доценті Р.И.Черновский 1925 жылы педология кобинетін ұйымдастырады. Оқу жұмысында бұл кобинетте педогоика-психология мәселесіне қызығушы студеттер келетін. Бұл кобинетте әр түрлі жастағы балаларға психологиялық зерттеулер жүргізілді. Ананьев дипломдық жұмысын Черановскийдің басқаруымен орындап, көптеген мәселелерді қарастырды. 1927 жылы қыркүйекте Б:Г.Ананьевті лининград институтына жолдамамен тәжірибеден өтуге жіберді, ал 1928 жылы Владикавказдағы оқуды аяқтағаннан кейін Линингратқа келді. Осы кезде айналысқан өзекті мәселесі психология әдісін және ғылым классификациясын құрды. Институтқа асперантураға түсуге жұмыстанды, Ананьев конференциялардың бірінде өзінің «О социальной полезности музыканта» атты докладын оқыды. 1929 жылдың наурызында Ол институттың асперантурасына қабылданды. XX ғасырдың 30 - шы жылдарының басында психологиялық лабораторияның меңгерушісі болды, сонымен қатар осы кезеңде Лининграттағы психологиялық мектепте жұмыс жасады. Оның лабораториясында мектеп оқушыларының мінезіне зерттеулер жүргізілді. Сонымен қатар Б.Г.Ананьев дербес психологиямен және психология тарихымен айналасуды әрі қарай жалғастырды. 1947 жылы Ол «Очерки об истории русской психологии XVII-XIX в.в.» монографиясын жариялады. 1957 жылы Ананевтің мерей тойы өтті. 1959 жылы қарашада Ананьев инфаркке ұшырайды. Өмірінің келесі он жылдығында Борис Герасимович сөзсіз ғылыми -публистикалық іс – әрекетпен айналысады. Осы уақытта Ананьев «Человек как предмет познания» кітабымен жұмыс бастайды. 1966 жылы Лининград университетінде психология, жалпы психологияға қосылатын кафедра, педагогика және педагогика психологиясы, эргономика және инженерлі психология кафедралары ашылды. Оның бастамасымен ЛГУ дың алдында Социальды зерттеулер кешені институты, сонымен қатар психология және дифференциалды антропология лабораториясы ашылды.Ғалым факультеттің оқуына және ғылыми жұмысына белсене қатысты. Ол жаңа формадағы студенттерді оқытуды, сондай - ақ белгілі ғалымдармен творчествалық кезесуді ұйымдастырды. Ананьевтің факультетте жұмыс жасаған уақытында ЛГУ - ға Киевтен және Тбилисиден А.А.Смирнов, А.Н.Леонтьев, А.Р.Лурия, П.Я.Гальперин ғалымдар келді. Ананьев 1972 жылы 18 мамырда инфарктен көз жұмды. Б.Г.Ананьев есімі бірден – бір биологиялық социологияда адамның макрохарактерін, индивидтті, даралықты, субьектіні және индивидуалдылықты қамтамасыз етеді. Адамның биологиялық жалғасының басты бейнесі индивид. Адам индивид секілді және оның дамуы онтогенезде болады. – жалпы, дифференциалды, жасаралық психология, психофизиолгия онетопсихофизиология. Әлеуметтік көрініс құралы адамның субьективті іс- әрекеті және даралығы.Адам даралық секілді – жалпы дифференциалды салыстырмалы психологияны, психолоингвистикакны, психологиялық қарым – қатынас, мотивациялық психологиялық оқытуды үйренеді. Алайда адам – дара индивид қана емесжанның құндылығын, материалды өністірісті, субьективті іс – әрекетті танитын жалғастырушы. Бұл тұрғыда әр бір адам тұтастық секілді – әлеуметтік және шатасқан бірден бір биологиялық дара субьекті сияқты индивид. Индивид секілді онтогенезде дамиды, даралық секілді өзінің өмір жолына келеді, әлеуметтік индивидуалдылық жолында жүзеге асады. Сондай – ақ біз әр біріміз бір бірімізден өзіміздің темпераментімізбен, мінез құлқымызбен, іс – әрекет стилімізбен және т.б ажыратыламыз. Сондықтан да индивид түсінігінен басқа дара және субьективті, индивидуалды түсінігі орындалады. Индивидуалдылық – бұл адамның қайталанбайтын үйлесімі, барлық үш атауынан да биік тұрған псиологиялық құрлымы. Психика тұтастығын ескерсек Ананьевтің антропологияық қағидасы нәтижелі болып келеді. Антропологиялық типтің мәні адамды комплексті зерттеуде тұлғаның ішкі әлемі, оның өзіндік санасы әрқашанда зерттеушілердің назарында болып келді. Сана – сезім өзіндік сана - сезімнің орнын талдай келіп, жалпы барлық сана - сезім жөніндегі зерттеулерді екі сұрақ төңірегінде топтыстырады. Б.Г.Ананьевтің еңбектерінде тұлғаның даму мәселесінің жалпы контектіндегі өзіндік сананың қалыптасу сұрағы жалпы теориялық және әдістемелік аспектіде талдаған. Ананьев еңбектерінде: адам физиологиялық психологиялық жағынан қалыптасып келе жатқан тіршілік иесі. Адам еңбек ету нәтижесінде жануарлар дүниесінен бөлініп шығып, бір – бірімен тілдің көмегімен қарым – қатынас жасайтын, дүниені танып білетін оны өзгертетін және еңбек құралдарын жасайтын жағдайға біртіндеп ие болды. Оның өмірдегі көрінісі физиологиялық, психологиялық, әлеуметтік ерекшеліктеріне, даралық қасиеттеріне байланысты жеке адам немесе жеке тұлға деп көрінеді деп қарастырды. Темперамент – өзіндік биологиялық психологиялық полюс. Ол Ананьев айтқандай жекелік жүйеге біріктірілген, ол адамның негізгі табиғилығын көрсетеді. Темперемент – бұл іс - әрекеттің психологиялық спецификалық емес мінез - құлқы. жүктеу/скачать 196,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|