Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы



бет6/10
Дата28.04.2023
өлшемі297,5 Kb.
#88155
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
11-тақырып. Тарихи жырлар.
Тарихи жырлардың негізгі ерекшеліктеі. ХҮІІІ-ХІХ ғасырдағы тарихи жырлар: «Олжабай батыр», «Қабанбай батыр», «Бөгенбай батыр», «Өтеген батыр», «Абылай», «Арқалық батыр», «Бекет батыр», «Жанқожа батыр», «Сұраншы батыр», «Досан батыр».
Тарихи жырлардың жиналуы, жариялануы, зерттелуі. Тарихи жырлардың тарихқа қарым-қатынасы. Қазақ халқының ХҮІІІ-ХІХ ғасырдағы ұлт-азаттық күресін бейнелейтін өлең-жырлар мен аңыз-әңгімелер.


12-тақырып. Лиро-эпостық жырлар.
Бір алуандас жырлардың шығуы халықтың тұрмыс-салтына және әдет-ғұрпына байланысты екендігі.
1. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жыры. Жырдың көп нұсқалық сипаты. Жырдың жиналуы, зерттелу. Қарабай образының жағымсыз бейнеде берілуі, Қозы мен Баянның трагедиясы. Қодардың қатігездігі мен жауыздығы. Жырдың стилі мен композициясы, зерттелуі.
2. «Қыз Жібек». Жырдың халықтық сипаты. Жырдағы семьялық салттар, көшпелі тұрмыстың көрінісі, махаббат, сүйіспеншілік мәселесі, трагедиялық тартыстар. 1887-1900 жылғы варианттарды салыстыру. Жырдың көркемдік ерекшелігі, құрылысы, стилі, тілі.
3. «Айман-Шолпан». Жырдыңэтнографиялық сипаты. Үстем тап өкілдерінің өзара тартыстары. Жастардың бейнесі. Жырдың көркемдік ерекшелігі, құрылысы, стилі, тілі.
4. «Еңлік-Кебек». 1892 жылы «Дала уалаяты газетінде» жарияланған нұсқасы мен Қазақстан ғылым академиясының сирек қолжазбалар кітапханасында сақталған М.Құнанбаевтың қолжазбасы. Сол сияқты, 1932 жылы Семей облысы, Шыңғыстаудан жазып алынған Оразалы нұсқаларының бір-біріне ұқсастығы мен айырмашылықтары.
5. «Қалқаман-Мамыр». 1892 жылы «Дала уалаяты газетінің» 34-40 сандарында жарияланған нұсқасы мен Қазақстан ғылым академиясында сақталға қолжазбаларды салыстыру. Жырдың көркемдік кестесі.


13-тақырып. Айтыс.
«Айтыс» деген атаудың мағынасы. Зерттелу тарихы. Жанрдың сипаттамасы. Айтысты мазмұны мен тақырыбына,түрінеқарай жіктеу. Әдеп-ғұрыппен, салтпен байланысты айтылатын айтыстар. Бәдік, жұмбақ айтыстары. Айтыс үлгісінде орындалатын мал мен иесі, өлі мен тірі, жар-жар, мысал өлеңдерінің осы жанрға қатысы. Салтпен байланысты айтыстардың көне екендігі. Сүре айтыс, түре айтыс, қайым айтыс – айтыс формаларының түрлері.
Айтыстың айрықша дамыған түрі – ақындар айтысы. Атақты ақындар айтысының даралық сипаты, әдебиетке ұласуы. Айтыста саяси-әлеуметтік мәселелерінің көтерілуі, теңсіздіктің, әділетсіздіктің, қоғамдық кемшіліктердің сыналуы. Айтыстың тамашалық сипаты. Ақындық шеберлік пен тапқырлық. Тәуелсіздік кезеңіндегі айтыстар. Өркендеу себептері.
Айтыстың көркемдік ерекшеліктері.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет