Пән туралы мәлімет: Атауы: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері» Кредит саны: «Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері»

Тақырып: Рухани жаңару және әдеби сын Қарастырылған сұрақтар

жүктеу/скачать 1,17 Mb. бет 27/39 Дата 15.12.2023 өлшемі 1,17 Mb. #138768 түрі Сабақ

Тақырып: Рухани жаңару және әдеби сын Қарастырылған сұрақтар: 1. Қазіргі әдеби процесс, жалпы проза, поэзия, драматургияның (1991-2009) әдеби смында бағалануы. 2. Б.Сарбалаев, Б.Бәмішұлы, Ә.Бөпежанова, Ж.Әшімжанов, С.Жұмабек т.б Мақсаты: Бүгінгі әдеби сын өмірімен танысу Қазақ әдебиеттану ғылымының сын саласының туу және даму кезеңдеріне үлес қосқан алаш қайраткерлері А.Байтұрсынов, Ә.Бөкейханов, Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев, М.Дулатов, С.Сейфуллин, І.Жансүгіров, Б.Майлин, М.Әуезов, С.Мұқанов, Ғ.Мүсірепов, Ғ.Мұстафин сынды қаламгер-жазушылар, сондай-ақ әдебиеттің сын, әдебиеттану ғылымында жемісті еңбек еткен Ғ.Тоғжанов, Б.Кенжебаев, Т.Нұртазин, Қ.Жұмалиев, М.Қаратаев, М.Ғабдулиин, З.Ахметов, тағы басқалар болды. Содай алыптардың, таланттардың ізін жалғастырғандардың ішінен Әбіш Кекілбаев, Асқар Сүлейменов, Оразбек Сәрсенбаев, Зейнолла Серікқалиев, Сағат Әшімбаев, Рымғали Нұрғалидың есімдерін ерекше атауға болады. Төл әдебиетиіміздің сын жанрыныңда бағаланып, ерекше өркендеген тұсын жоғарыда аталған сыншылардың, яғни аталмыш таланттардың кезеңі – 60 жылдармен байланыстыруға әбден болады. Сол әдеби сыннның қарқынды жалғасы ретінде, әдеби интеллектуалдық-эстетикалық сын бағытын ұстанған Әлия Бөпежанова, тС.Жұмабекуов, Б.Сарбалаев, Ж:Әшімжанов, Б.Бәмішовтер сол сыншылардың рухани жалғасы, бүгінгі сынның асқар биігі іспетті. Әлия Бөпежанова, Сайлаубек Жұмбаев, Б.Сарбалаев т.б. қазақ әдеби сынының ғылыми танымдық тұрғыдан қанат жаюына, өркендеп, дамуына өзіндік заман тұрғысынан үлес қосып келе жатқан талантты сыншылар қатарынан танылады. Сол себепті, бүгінгі әдеби сын процеснің деңгейін ғылыми тұрғыдан таразыласақ, сол ортаның ішінде, қайраткерлік танытып жүрген әдебиет сыншысыларының шығармашылығына тоқталу заңды болмақ. Танымы терең сыншы Әлия Бөпежанованың алғашқы сыни мақалары баспасөз бетінде 80-жылдары жиі басылды. Сол сыни-мақаларының алғашқы жинағы «Өрнектер» деген атаумен жинақталып, 1991 жылы жарық көрді. Бұл жинаққа әдеби оқырман қауым тарапынан, әріптес сыншылар, әдеби қаламгерлер тарапынан жақсы әрі жинақы пікірлер айтылды. Пікір айтушылардың ішінде, қазаргі қазақ әдебиетнің айтулы талант тұлғасы Әбіш Кекілбайұлы тұрғаныдығын ерекше атап өткен абзал. Әбіш Кекілбайұлы сыншының талғам-таразысына сүйсіне келіп, Әлия енді көбірек жазса, үлкен жинақтарға барса, оған білімі мен дайндығы мол екендігін атып, сыншыға кәсіби тұрғыдан ақ тілігні білдірген болатын. Бір кездердегі сыншы Бөпежанова шығармашылығының аясы кеңіген – ол қазіргі қазақ әдебиетінің, қазақ мәдениетінің бар құбылысын барлап отырып жинақтауға, талдап-талқылауға, төрелік айтуға көтерілген Тұлғаға айналғанын Әлияның «Дүние – имани құбылыс» (2001), «Өнер – жеке тәжірибе: Сыни мәдениеттанушылық кітап» (2007), «Мәдениет – жасампаз сана» (2008) деп аталатын сыни-кітаптары мейлінше дәлелдей түседі. Тіпті кітап құрылымында өзіндік ерекшелігі кездеседі №13 жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу: