Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Физика және математика» ббб мәжілісінде қаралды



бет57/99
Дата14.10.2023
өлшемі6,14 Mb.
#113765
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   99
Деректі ақпарат көздері. Бізді күнделікті өмірде әлеуметтік тәжірибені бекітуге қызмет ететін және оларды әртүрлі қызмет салаларында қолдануға болатын көптеген құжаттар бар. Құжат-бұл адамға қажетті сыртқы материалдық объектілер. Құжаттар шексіз әр түрлі. Олар адамзат баласының дамуымен байланысты елеулі орын алып келе жатыр, мысалы, қайың қабығы, папирус қағазы, сазды тақтайша, қолжазба, техникалық сурет, газет, фотосурет, кітап, кинофильм және т.б. –мұның бәрі құжаттар. Кез– келген құжаттың жалпы мақсаты-материалдық құрылымындағы әртүрлі формадағы, мазмұндағы және мақсаттағы ақпаратты сақтау және оны қажет болған жағдайда ғылыми, өндірістік, сәйкестендіру, экономикалық қаржылық, бухгалтерлік есеп және басқа міндеттерді шешу үшін пайдалануға мүмкіндік беру.
Ақпараттың маңызды сипаты бойынша құжаттардың түрлері. Құжаттардың спецификациясына қатысатын тағы бір белгі-ақпараттың маңызды сипаты. Ол басылымның негізгі материалы жазылатын және берілетін белгілердің нысаны ретінде анықталады: алфавиттің әріптері, сандар мен тыныс белгілері( жазбаша шығармалар үшін), ноталық белгілер( музыкалық шығармалар үшін), графикалық, көркемдік және картографиялық бейнелер.
Құжаттардың кезеңділігі (периодтылығы) бойынша түрлері. Шығу жиілігі тұрғысынан барлық басылымдар периодтық емес, бір рет шығарылған, жалғасы жоқ, көбінесе кітаптар болып бөлінеді; сериялық, мерзімді – белгілі бір уақыт аралығында шығатын сериялық басылымдар
Мәтіннің сипаты бойынша құжаттардың түрлері. Құжаттар мәтіннің сипаты бойынша мәселеге автордың көзқарасын көрсететін жеке құжаттарға, мәтіннің стандартты формасына ұмтылатын типтік құжаттарға, бос бағандары бар трафареттік типографиялық бланкілерге бөлінеді.
Құжаттардың нысаналы мақсаты бойынша түрлері. Қызметтің мақсатына, қызмет көрсету саласына байланысты құжаттар ғылыми, танымал ғылыми, өндірістік, ресми, оқу, анықтамалық, патенттік, әдеби және көркем және т. б. болып бөлінеді.
Ғылыми құжаттар. Мұндай құжаттар теориялық немесе эксперименттік зерттеулердің нәтижелерін қамтиды, маңызды жаңалықтардың тарихын бақылайды, ғылыми зерттеулердің жолдары мен сипатын ашады, зерттеу барысы мен әдістемесін сипаттайды.
Көптеген ғылыми құжаттар басылымдар түрінде жарияланады. Олардың ішінде: көрнекті ғалымдардың таңдамалы еңбектерін; ғылым мен техника классиктерінің еңбектерінің толық жинақтарын; монографиялар – бір проблеманы немесе тақырыпты жан-жақты және толық зерттеуді қамтитын және бір немесе бірнеше авторға тиесілі ғылыми басылымдарды; әртүрлі авторлардың мақалаларынан тұратын және белгілі бір тақырыптың бірнеше мәселелерін баяндауға арналған тақырыптық жинақтарды бөліп көрсетуге болады. Мұндай басылымдар, монографиядан айырмашылығы, тақырыптарды тұтастай қамтымайды, бірақ ең маңызды немесе өзекті болып табылатын оның жеке аспектілерін егжей-тегжейлі қарастырады. Кейбір ғылыми құжаттар басылымға шығарылмайды, оларға диссертациялық жұмыстар мен оларға жазылған авторефераттар жатады. Арнайы органдарға ғана қатысты сақталатын құжаттар да жарияланбайтын құжаттар санатына жатады. Жариялынымға жіберілмейтін құжаттар қатарына аяқталған ғылыми-зерттеу жұмыстарының және тіжірибелік-конструкторлық жұмыстар есептері де жатады. Олар типографиялық түрде ғана таратылады, бірақ олар жариялынымға жатпайды.
Стандарттау-бұл міндетті және ұсынылатын талаптарды, нормаларды, ережелерді, сипаттамаларды әзірлеуге және орнатуға бағытталған қызмет. Стандарттаудың мақсаты - белгілі бір салада оңтайлы тәртіпке белгіленген ережелерді, нормаларды, талаптарды кең және көп рет қолдану арқылы қол жеткізу.
Әр бес жыл сайын әр стандарт келесі бес жылға пайдалану үшін нақтылануға, жойылуға немесе мақұлдануға жататындығын анықтау үшін қайта қаралады. Мұндай шара стандарттардың үнемі жаңарып отыруын қамтамасыз етеді.
Стандарттардың жиынтығы әртүрлі негіздер бойынша сараланады. Әрекет ауқымы бойынша ерекшеленеді:
- ҚР мемлекеттік стандарттары (МЕМСТ);
- салалар стандарттары;
- кәсіпорын стандарттары;
-ғылыми-техникалық, инженерлік қоғамдардың және т. б. қоғамдық бірлестіктер стандарттары.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет