142
b. заттың, процестің, құбылыстың жасалынған
материалына қарай болатын перифраздар. Мысалы:
паровоз –
от арба (огненная повозка).
c. заттың, процестің, құбылыстың сыртқы келбетіне
қарай жасалынған перифраздар. Мысалы: шайтан –
сары
бала (рыжый подросток).
4. Перифраз да, фразеологизм де сөздің, сөз тіркесі-
нің мағынасын толықтырып, кеңейтіп тұрады.
5. Перифраздың да, фразеологизмнің де құрылысы
ұқсас болады. Екеуі де кем дегенде екі сөздің тіркесуінен
жасалады. Екеуі де өздерінің лексика- грамматикалық
сипатына қарай есім тіркестер, етістікті тіркестер болып
жіктеледі, «сын есім + зат есім» моделі – перифраз бен
фразеологизмдердің ең кең тараған құрылымдық түрі.
6. Перифраз бен фразеологизмнің стильдік қызмет-
тері де бір-біріне жақын. Мысалы:
a. экспрессивтік орамдар;
b. эвфемистік орамдар;
c. ирониялық орамдар екеуіне де тəн.
7. Сөйлем мүшесі ретінде екеуінің де қызметі
шектеулі.
8. Перифраздардың да, фразеологизмдердің де сино-
нимдік варианттары көп болады. Мысалы: қар –
ақ
Достарыңызбен бөлісу: