Пікір беруші, филология ғылымдарының докторы, С



Pdf көрінісі
бет106/322
Дата15.09.2023
өлшемі8,8 Mb.
#107975
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   322
Байланысты:
Абайтану Қмж

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Асыл сөздердің жалғасын тап

Жұмысы жоқтық 
Тамағы тоқтық 
——————————- 
(Аздырар адам баласын) 
Үш — ақ нәрсе адамның қасиеті 
—————————— 
(Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, 
жылы жүрек) 
Көкірегі сезімді, тілі орамды, 
——————————- 
(Жаздым үлгі жастарға 
бермек үшін.) 
Қайратсыз ашу – тұл 
Тұрлаусыз ғашық – тұл 
———————————— 
(Шәкіртсіз ғалым — тұл) 
Әуелде бір суық мұз – ақыл зерек 
————————————— 
(Жылатқан тұла бойды 
ыстық жүрек) 
Досы жоқпен сырлас 
————————————— 
(Досы көппен сыйлас) 
Асыл сөзді іздесең, 
————————————— 
(Абайды оқы, таңырқа) 
Т.
І топ. Пушкиннің «Күз» өлеңімен салыстыру. 
«
Қараша, желтоқсан 
мен сол бір екі ай» 
Пушкиннің «Күз» өлеңі 
Дескриптор: 

Өлең негізгі ерекшелігін анықтайды; 

Салыстыра дәлеледейді; 

Ойын жүйелі жеткізеді; 
ІІ топ «Қараша, желтоқсан мен сол бір екі ай» 
өлеңіндегі көтерілген мәселені анықтайды
«Балық қаңқасы» әдісі.
 
Балықтың басы
– 
Өлең идеясы 
Үстіңгі сүйектері

Өлеңде көтерілген мәселелер 
Астыңғы сүйектері
– 
Ақын ұсынған шешу жолдары 
Құйрығы
– 
Мәселенің шешімі 
Дескриптор: 

Өлеңнің негізгі идеясын табады; 

Көтерілген мәселені анықтайды; 

Өз көзқарасын жеткізеді; 
ІІІ топ Кестені толыр. 
Қазақ 
кедейлерінің 
өмірі 
себебі 
Байлардың 
өмірі 
себебі 
Интеративті 
тақта 
А-3, маркерлер 


132 
Кедейдің өзі 
жүрер малды 
бағып, 
Отыруға отын 
жоқ үзбей 
жағып. 
Тоңған иін 
жылытып, 
тонын илеп, 
Шекпен тігер 
қатыны бүрсең 
қағып.
Кәрі қой ептеп 
сойған байдың 
үйі, 
Қай жерінде 
кедейдің 
тұрсын күйі? 
Қара қидан 
орта қап 
ұрыспай берсе, 
О да қылған 
кедейге үлкен 
сыйы.
 
Дескриптор: 

Өлең үзінділерімен жұмыс істейді;
 

Үзіндіде айтылған ойды анықтайды;
 

Көркем сөздермен дәлелдеп береді;
 
Сабақтың соңы 
5 мин 
Рефлексия: «Күн» моделі. Алдын ала таратылған
шуақтарға жауап жазу, сабақты қорытындылау. 
 
ҚОСЫМША 
Қараша, желтоқсан мен сол бір екі ай 
Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай — 
Қыстың басы бірі ерте, біреуі жәй. 
Ерте барсам жерімді жеп қоям деп, 
Ықтырмамен күзеуде отырар бай. 
Кедейдің өзі жүрер малды бағып, 
Отыруға отын жоқ үзбей жағып. 
Тоңған иін жылытып, тонын илеп, 
Шекпен тігер қатыны бүрсең қағып. 
Жас балаға от та жоқ тұрған маздап, 
Талтайып қақтана алмай, өле жаздап. 
Кемпір-шалы бар болса, қандай қиын, 
Бір жағынан қысқанда о да азынап. 
Кәрі қой ептеп сойған байдың үйі, 
Қай жерінде кедейдің тұрсын күйі? 
Қара қидан орта қап ұрыспай берсе, 
О да қылған кедейге үлкен сыйы. 
Абайдың 
жаңалығ
ы неде? 


133 
Қар жауса да, тоңбайды бай баласы, 
Үй жылы, киіз тұтқан айналасы. 
Бай ұлына жалшы ұлы жалынышты, 
Ағып жүріп ойнатар көздің жасы.
Бай үйіне кіре алмас тұра ұмтылып, 
Бала шықса асынан үзіп-жұлып, 
Ық жағынан сол үйдің ұзап кетпес, 
Үйген жүктің күн жағын орын қылып. 
Әкесі мен шешесі баланы аңдыр, 
О да өзіңдей ит болсын, азғыр-азғыр. 
Асын жөндеп іше алмай қысылады, 
Құрбысынан ұялып өңшең жалбыр. 
Жалшы үйіне жаны ашып, ас бермес бай, 
Артық қайыр артықша қызметке орай. 
Байда мейір, жалшыда пейіл де жоқ, 
Аңдыстырған екеуін құдайым-ай! 
Алса да аяншақтау кедей сорлы, 
Еңбек білмес байдың да жоқ қой орны. 
Жас бала, кемпір-шалын тентіретпей, 
Бір қыс сақта, тас болма сен де о құрлы. 
«
Абай». Бірінші том. Өлеңдер мен аудармалар. Алматы «Жазушы»2003. 77 бет
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   322




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет