Pisa-2015 халықаралық зерттеуге дайындықТЫ

Алайда,  кейбір  жекелеген  фирмалар  жарнама  науқанын  жүргізгенде, 
заттың  шынайы  жағдайын  бұрмалап,  жалған  хабар  таратуы  мүмкін.  Тауар 
қасиеттерінің  жағымды  жағын  арттырып,  сатып  алушыны  алдау,  тауар 
сапасына  қатысты  жалған  ақпарат  беруді  теріс  ниетті  жарнама  деп  атайды. 
Мұндай  жарнама  заң  бойынша  қудаланады.  Қазақстанның  «Теріс  пиғылды 
бәсекелестік туралы» Заңы тұтынушыларды теріс ниетті жарнамадан қорғауға 
бағытталған.  Әлемде  мұндай  әрекет  мемлекеттік  заңдар  және  тұтынушылар 
құқықтарын  қорғайтын  қоғамдық  ұйымдар  қозғалыстары  сияқты  екі  бағытта 
жүргізіледі.  
Қазақстандағы жарнама қызметі «Жарнама туралы» Заңмен реттеледі 
[21].  
 
Тапсырмалар:  
 
1-
сұрақ.  
Мәтінде не туралы айтылған? Дұрыс жауапқа + белгісін қойыңыз.  
1. Мәтінде жарнаманың негізін қалаушылар туралы айтылған.  
2. Мәтінде тұтынушыларға жарнаманың әсері туралы айтылған.  
3. Мәтінде жарнаманы қалай жасау керектігі туралы айтылған.  
 
2-
сұрақ.  
Мәтіндегі  мәліметтер  кімге  қызықты  болуы  мүмкін?  Бір  сөйлеммен 
ойыңызды жазыңыз.  
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________  
 
3-
сұрақ.  
«Жарнаманы  сынаушылар  оны  адам  санасына  зиян  келтіретін,  тауарға 
қосымша құндылық дарытып, жалған қажеттіліктерді туғызатын айлалы әрекет 
деп  жағымсыз  жақтарын  ғана  көрсетеді». 
Жарнамаға  қатысты  кемінде  үш 
жағымсыз әрекетті санамалап көрсетіңіз.  
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________  
 
4-
сұрақ.  
Болашақта  өзің  қалайтын  мамандықты  жарнамалау  үшін  3  тиімді  кеңес 
бер.  
____________________________________________________________________
__________________________________________________________________________  
 
Бағалау кестесі:  
Ең жоғары балл – 4  
1. 
Жауабы – екінші нұсқа, 1 балл;  
2. 
Оқушы кемінде бір дәлел келтіре алса – 1 балл;  
3.  
Үш жағымсыз әрекетті көрсете алса – 1 балл;  
4. 
Үш тиімді кеңес берсе – 1 балл.  
111 
 

Бурабай  
 
12-
мәтін сұрақтарының сипаттамасы  
 
С
ұра
қт
ард
ы
ң н
өм
ірі
 
Сұрақтар типі  
Мәнмәтін  
Құзыреттілік  
К
өп
 т
аң
дау
ды
 қ
аж
ет
ет
ет
ін
 
сұ
рақ
тар
 
Қ
ы
сқ
а 
ж
ау
ап
ты
 қ
аж
ет
 е
тет
ін
 
сұ
рақ
тар
 
Ө
зі
нд
ік
 
Ө
зі
нд
ік
 
К
өп
ші
лі
к 
М
ек
теп
 
К
әсі
би
 
А
қп
ар
ат
ты
 із
деу
 ж
ән
е 
таб
у 
К
ірі
кт
іру ж
ән
е т
ал
да
п 
түс
ін
ді
ру
 
Тұ
ж
ыр
ым
да
у 
1 
 
+ 
 
 
+ 
 
 
+ 
 
 
2 
 
 
+ 
 
+ 
 
 
 
 
+ 
3 
 
+ 
 
 
+ 
 
 
 
 
+ 
 
 
№12-мәтін  
 
«Бурабай» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Ақмола облысының Щучье 
ауданында орналасқан. Саябақтың жалпы аумағы 83 510 га, оның ішінде орман 
алқабы 47 361 га, жер беті сулары 8 493,5 га. Климаты шұғыл континентальды. 
Қаңтар  айындағы  орташа  температура  -16,7
0
С,  шілде  айының  орташа 
температурасы +18,6
0
С.  
Саябақ  аумағына  Үлкен  және  Кішкентай  Шабақты,  Бурабай,  Шортан, 
Қатаркөл,  Майбалық  т.с.с.  он  төрт  үлкен-кішілі  көлдер  кіреді.  Көлге  құятын 
Қолшақты, Қылшақты, Сарыбұлақ, Громовая, Иманай сияқты басқа да өзендер 
бар.  
Бурабай  көлі  теңіз  деңгейінен  319  метр  биіктікте  орналасқан.  Көл 
шығанағындағы  Жұмбақтас  тауы  Бурабай  нышанына  айналған.  Бұл  таудың 
келбеті  бір  жағынан  бойжеткенді,  екінші  жағынан  кейуананы  бейнелейді. 
Бурабай  өлкесінің  ең  биік  тауы  Көкше  теңіз  деңгейінен  997  метр  биіктікте 
орналасқан.  
Бурабай  табиғаты  көз  тартар  сұлулығымен,  ауасының  тазалығымен 
тартымды. Биік таулар, көгілдір көлдер, қарағай мен қайың ағаштары өлкенің 
сәнін кіргізеді. Саябақта жануарлар әлемінің 305 түрі бар. Оның 87 түрі сирек 
кездесетін, я ______________ жақын.  
Өсімдіктердің  757  түрі  кездеседі.  Оның  12  түрі  Қызыл  Кітапқа  енген. 
Жайқалған ағаштардың 65%-ын қарағай, 31%-ын қайың, 3%-ын көктерек, 1%-
ын бұталы өсімдіктер құрайды. Тау қыраттарының үгілуі мен желдің әсерінен 
Бурабайда  Оқжетпес,  Ұйқыдағы  батыр,  Бүркіт,  Түйе,  құдыр,  Сфинкс  сияқты 
ерекше тас мүсіндер пайда болған.  
112 
 

Бурабай өлкесінде қонақ үйлер, шипажайлар, демалыс үйлері орналасқан. 
Демалыс орындарындағы екі кісілік бір бөлмені жалға алудың орташа құны жаз 
айларында 10000-15000 теңгені құрайды. Жаз айларында балалар лагері жұмыс 
жасайды.  
Бұл  аймаққа  денсаулығын  түзету  мен  демалу  мақсатымен  жыл  сайын 
Қазақстанның  түкпір-түкпірінен,  сондай-ақ  алыс  және  жақын  шетелден 
демалушылар келеді. Бурабайдың балшығы мен минералды суы емдік қасиетке 
бай.  
Бурабай демалыс орындарында спорт кешендері орналасқан, экскурсиялық 
бағдарламалар  жүргізіледі.  Көктем  айларында  балық  аулау  маусымы 
басталады.  Бурабай  көлдері  мен  өзендерінде  балық  аулау  үшін  алдын  ала 
рұқсат қағазын сатып алу керек [22].  
 
Тапсырмалар:  
 
1-
сұрақ.  
Мәтінге сәйкес келмейтін ақпаратты табыңыз.  
А) Жануарлардың 305 түрі бар.  
В) Бурабайдың суы емдік қасиетке бай.  
С) Өсімдіктері Қызыл Кітапқа енбеген.  
2-
сұрақ.  
«Бурабай  нышаны»  дегені  нені  білдіреді?  Жауабыңызды  өз  сөзіңізбен 
жазыңыз.  
3-
сұрақ.  
4 абзацтағы бос жерге қандай сөз қажет?  
А) ауыстырылуына.  
В) қөбейуге.  
С) жойылуға.  
 
Тапсырмаларды орындауға арналған ұсыныстар  
 
1-
тапсырма  
1. 
Сұрақты және жауаптар нұсқасын тағы бір рет оқып шығыңыз.  
2. 4, 5, 
7 абзацтарды зейін қойып оқыңыз.  
3. 
Дырыс жауапты жазыңыз.  
 
2-
тапсырма  
1. Екінші сұрақты мұқият оқыңыз.  
2. 
Мәтіннен 11-жолды табыңыз. Оны мұқият оқып шығыңыз.  
3. Өз сөзіңізбен қысқаша жауап беріңіз.  
 
3-
тапсырма  
1. Тапсырманың шартын мұқият оқыңыз.  
2. 
Берілген нұсқалардан мағынасы бойынша сәйкес келетінін қойыңыз.  
113 
 

Бағалау кестесі:  
Ең жоғары балл – 3  
1. 
С.  
2. 
Оқушының сөйлемінде «Жұмбақтас тауы» немесе «Бурабайдың белгісі» 
туралы жазылса, қабылданады.  
3. 
С.  

жүктеу/скачать 4,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: