2.6 Механизм буындарының шарнирлеріндегі реакция күштерін анықтау
Салмақ күштері : ;
;
;
инерция күштеріне қарағанда көп кем болғандықтан оларды әрі қарай ескермеуге болады.
Шартты түрде 3 (ВС) буынды механизмнен бөліп аламыз (4 сызба), оған әсер етуші барлық сыртқы күштерді және В мен С шарнирлеріне 2 (АВ) мен 4 буындардан әсер ететін , реакция күштерін кез-келген бағытта енгіземіз.
2 (АВ) буыннан 3 буынға әсер ететін реакция күшін В шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || ВС, ВС қос күшпен алмастырамыз.
4 буыннан 3 (ВС) буынға әсер ететін реакция күшін С шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || ВС, ВС қос күшпен алмастырамыз.
реакция күшін анықтау үшін В нүктесіне қатысты барлық күштер моменттерінің теңдеуін құрамыз.
.
.
- 4 сызбадан графикалық әдіспен анықтаймыз.
М моменті абсолюттік мәні бойынша алынғандықтан иінінің де абсолюттік мәнін (нақты шама) аламыз.
иінінің нақты шамасын анықтаймыз.
.
Шартты түрде 2 (АВ) звеноны механизмнен бөліп аламыз (5 сызба), оған әсер етуші барлық сыртқы күштерді және А мен В шарнирлеріне 1 (ОА) мен 3 (ВС) буындардан әсер ететін , реакция күштерін кез-келген бағытта енгіземіз.
1(ОА) буыннан 2 (АВ) буынға әсер ететін реакция күшін А шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || АВ, АВ қос күшпен алмастырамыз.
3 (ВС) буыннан 2 (АВ) буынға әсер ететін реакция күшін В шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || АВ, АВ қос күшпен алмастырамыз.
реакция күшін анықтау үшін В нүктесіне қатысты барлық күштер моменттерінің теңдеуін құрамыз.
.
.
- 5 сызбадан графикалық әдіспен анықтаймыз.
Шартты түрде 2-3 кинематикалық жұпты механизмнен бөліп аламыз (6 сызба). Кинематикалық жұптың тепе-теңдік жағдайын сақтау үшін оған әсер етуші барлық сыртқы күштерді және А мен С шарнирлеріне 1 (ОА) мен 4 буындардан әсер ететін , реакция күштерін кез-келген бағытта енгіземіз.
1 (ОА) буыннан 2 (АВ) буынға әсер ететін реакция күшін А шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || АВ, АВ қос күшпен алмастырамыз.
4 буыннан 3 (ВС) буынға әсер ететін реакция күшін С шарниріне кез-келген бағытта тұрғызып екі || ВС, ВС қос күшпен алмастырамыз.
Барлық сыртқы күштер, момент және реакция күштері енгізілгеннен соң берілген жүйе тепе-теңдік жағдайда тұр деп есептейміз. Сондықтан тепе-теңдік теңдеуін жазамыз:
.
2.7 Күштер жоспарын тұрғызу
Күштер жоспарын (7 сызба) жоғардағы анықталған тепе-теңдік теңдеуімен тұрғызамыз.
Бұл теңдеуде тек қана бағыттары белгілі күштерді бір рет, ал бағыттары мен нақты шамалары белгілі күштерді екі рет сызамыз:
.
Күштер жоспарының масштабын қабылдаймыз: .
Жоғардағы векторлық теңдеуге байланысты , , , күштерінің векторларын қосамыз.
Нақты шамалары белгілі күштердің масштабтық өлшемдерін анықтаймыз:
;
;
;
.
4-Кесте Күштер мәні
|
Нақты шамалар
|
М
|
Масштабтық шамалар
|
векторлар
|
|
12450 н
|
150
|
83 мм
|
dp
|
|
10839,3 н
|
150
|
72,3мм
|
pm
|
P2ин
|
17280 н
|
150
|
115,2 мм
|
mn
|
P3ин
|
7776 н
|
150
|
51,84 мм
|
nf
|
|
8400н
|
150
|
56 мм
|
dk
|
|
2962 н
|
150
|
19,7 мм
|
fk
|
R12тол
|
16650 н
|
150
|
111 мм
|
dm
|
R43тол
|
8850 н
|
150
|
59 мм
|
fd
|
Кез-келген р - нүктесінен (күштер жоспарының полюсі) реакция күшіне паралель түзу жүргіземіз де оған кесіндісін өлшеп саламыз. Сол кесіндіден инерция күшіне параллель ұзындығы түзу жүргіземіз. Бұл кесіндінің соңынан инерция күшіне параллель ұзындығы түзу тұрғызамыз. Осы кесіндінің соңынан реакция күшіне паралель түзу жүргіземіз де оған кесінді өлшеп саламыз.
векторының басынан реакция күшінің бағытын, ал векторының соңынан реакция күшінің бағытын жүргіземіз. Бұл бағыттардың қиылысу нүктесі және күштерінің векторларын анықтайды.
және векторларын қосып реакция күшінің векторын анықтаймыз.
және векторларын қосып реакция күшінің векторын анықтаймыз.
Күштер жоспарынан нақты шамалары белгісіз күштердің масштабтық өлшемдерін графикалық әдіспен анықтаймыз да, оларды есептейміз:
; ;
; ;
;
;
;
.
2.8 Теңгеруші күшті анықтау
Шартты түрде 1 (ОА) буынды тіреуішпен бірге механизмнен бөліп аламыз (8 сызба). Оған әсер етуші барлық күштерді енгіземіз: ауырлық центріне әсер ететін инерция күшін, А шарниріне 2 буыннан 1 буынға әсер ететін реакция күшін.
реакция күшінің нақты шамасы реакция күшіне тең ( =- ), бағыты қарама-қарсы болғандықтан, реакция күшінін бағытын 7 сызбадан аламыз.
Механизмнің жетекші буыны берілген қозғалыс заңы бойынша жұмыс жасау үшін кривошипке күшін енгіземіз.
Бұл күштін бағытын кривошипке перпендикуляр тұсіреміз ( ОА).
- теңгеруші күшін анықтау үшін О нүктесіне қатысты барлық күштер моменттерінің теңдеуін құрамыз:
.
.
- 8 сызбадан графикалық әдіспен анықталады.
Аналитикалық әдіспен анықталған теңгеруші күшті әрі қарай деп белгілейміз.
Достарыңызбен бөлісу: |