Потенциометрлік анализ
жүктеу/скачать 3,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Аргимбаева ПДФ
| I
d(C) I d(B) I d(A) E 1/2(C) E 1/2(B) E 1/2(A) E I 2.6-сурет . Ерітіндіде А,В,С тотықсызданатын заттары қатысындағы полярограмма 2.6-суретте бейнеленген полярограмма біраз идеалданған, себебі сынап тамшыларының периодты үзілуінен туындайтын токтың осцилляциялары көрінбейді. Кейде, әсіресе анықталатын 49 элементтің аз концентрациялар аймағында бұл осцилляциялар жұмысты қиындатады. Сонымен қатар полярограммада әртүрлі формалы макси- мумдар да пайда болатындықтан жартылай толқынның шын потенциалы мен ток күшін анықтау қиынға түседі. І және II текті максимумдар ажыратылады. Теория олардың пайда болуын сынаптың тамшылары мен адсорбциялық үрдістерден туындай- тын ерітіндідегі гидродинамикалық құбылыстармен байланыс- тырады. Максимумдарды басу үшін поляризацияланатын ерітін- діге әдетте желатин, агар-агар, т.б. сияқты беттік активті заттар қосады. Максимумдарды беттік активті заттармен басу ерітін- дідегі осы заттарды анықтаудың сезімтал ( 10 −9 моль/л-ге дейін) аналитикалық әдістері бірқаншасының негізінде жатыр. 𝐼 𝑑 диффузиялық ток пен 𝑐 𝑀 ионның концентрациясы және басқа да шамалар арасындағы байланыс Илькович теңдеуімен өрнектеледі: 𝐼 𝑑 = 605𝑧𝐷 1/2 𝑚 2/3 𝑡 1/6 𝑐 𝑀 , (2.22) мұндағы z – ионның заряды; D – диффузия коэффициенті; m – 1 се- кундта капиллярдан ағып шығатын сынап массасы; t – тамшы пайда болуының уақыты (тамшылау периоды). Осы теңдікке кіретін шамалардың ішінде D диффузия коэф- фициенті тәжірибелі түрде қиын анықталады, ал сәйкес анық- тамалық мәліметтерді пайдалану әрдайым мүмкін бола бермейді. Сондықтан заттың концентрациясы мен диффузиялық токтың арасындағы пропорционалдық коэффициентін стандартты ерітін- ділердің көмегімен табады. Шынымен, полярографиялау жағ- дайы тұрақты кезде D, m, t де тұрақты болып, (2.22) теңдеуі: 𝐼 𝑑 = 𝑘𝑐 𝑀 (2.23) түріне өтеді. Осыған байланысты полярография жұмыстары кезінде 𝑚 2/3 𝑡 1/6 теңдеуімен есептелетін капиллярдың сипаттамалары көрсетіледі. (2.23) сызықты тәуелділігі полярографиялық талдау- дың негізі болып табылады. |