Практикалық жұмыс №1
F. ДНҚ-ның репликациясының соңғы қадамы - бұл тоқтату. Бұл процесс ДНК полимеразының жіптердің соңына жеткенде орын алады. 2 тапсырма
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ОБСӨЖ тапсырмалары
- Пайдаланылатын әдебиеттер
- Қосымша әдебиет
- Электронды ресурс: https://topuch.com/dnk-replikaciyasi/index.html https://foxford.ru/wiki/biologiya/biosintez-nukleinovyh-kislot-replikatsiya-dnk
- Сабақтың мақсаты мен міндеттері
| F. ДНҚ-ның репликациясының соңғы қадамы - бұл тоқтату. Бұл процесс ДНК полимеразының жіптердің соңына жеткенде орын алады.
2 тапсырма. ДНҚ репликаиясы үшін қажетті заттарды сипаттай отырып түсіндіріңіз. Бақылау сұрақтары 1.ДНҚ рекомбинациясы 2. Генетикалық рекомбинацияның мәні 3. Гемологиялық рекомбинация 4. Рекомбинацияның қандай типтері бар? 5. Рекомбинациясына қатысатын ферменттерді көрсетіңіз? ОБСӨЖ тапсырмалары: Геномның көшпелі (мобильді) элементтері. Плазмидтер. СӨЖ тапсырмалары: Плазмид: анықтамасы, түрлері, қызметі және маңызы Пайдаланылатын әдебиеттер: Молекулярная биология: Структура рибосом и биосинтез белка. (под ред. Спирин А.С.).- М.: Высшая школа, 1996. Сингер М., Берг П. Гены и геномы . В 2-х томах. –М.: Мир, 1998. Льюин Б. Гены. М-, Мир, 1987 Эллиот В., Эллиот Д. Биохимия и молекулярная биология. М. НИИ биомедицинской химии РАМН, 2000. Зенгбун П. Молекулярная и клеточная биология в 3-х томах. М., Мир. 1982 Қосымша әдебиет: Овчиников Ю.А., Биорганическая химия.-М.: Просвещение, 1987. Malacinski G.M., Freifelder D. Essentials of Molecular Biology. London. Jones and Bartlett Publishers, 1998. Электронды ресурс: https://topuch.com/dnk-replikaciyasi/index.html https://foxford.ru/wiki/biologiya/biosintez-nukleinovyh-kislot-replikatsiya-dnk https://meduniver.com/Medical/genetika/replikacia_dnk.html Практикалық жұмыс №11 Тақырып: Рекомбинантты вакциналардың қолданылуы Сабақтың мақсаты мен міндеттері: Гендік инженерия көмегімен алынған вакциналардың түрлері мен қолданылуын меңгеру Сабақтың мазмұны: Гендік инженерия вакциналары протективті антигендердің гендерін ашытқы жасушаларға енгізу арқылы алынады. Бұл гендер ашытқы жасушаларының гендерімен интеграцияланып, олардың экспрессиясының нәтижесінде ашытқы жасушалары бактериялардың протективтік антигендерін өндіреді. Гендерді қауіпсіз вирустар қатарына жатқызуға болады. Олар организмде көбейе отырып, геномға гені қарсы иммунитет пайда болады. Мысалы, шешекке қарсы вакциналар. Бірқатар заманауи тұмауға қарсы вакциналар вирусытың (В гепатиті вирусының HBsAg) және адамдар үшін патогенді емес сальмонеллалардың (В гепатиті вирусының HBsAg және AR вирусының) геномына патогендік вирустар мен бактериялардың негізгі антигенің кодтайтын гендерді енгізу арқылы әзірленген. сіреспе таяқшасының токсині). Тағы бір мысал, туберкулез қоздырғышының гендерін БЦЖ вакцина штаммына енгізу, бұл оны дивергентті вакцина ретінде белсенді етеді. Мұндай препараттар векторлық вакциналар деп аталады. В гепатитінің белсенді иммунопрофилактикасы үшін вакцина да ұсынылады, ол HBsAg вирусы. Ол HBsAg синтезін кодтайтын вирустық ген (плазмида түрінде) енгізілген ашытқы жасушаларынан алынады. Препарат ашытқы ақуыздарынан тазартылады және иммундау үшін қолданылады. Бактериялық экзотоксиндерді тезірек және арзан өндіру әдісі ретінде қарапайым микроорганизмдерді қолдану арқылы оларды өндіру әдістері әзірленді, олардың геномына токсиндердің түзілуіне арналған гендер жасанды түрде енгізіледі (мысалы, плазмидтер түрінде). В гепатитінің белсенді иммунопрофилактикасы үшін вакцина да ұсынылады, ол HBsAg вирусы. Ол HBsAg синтезін кодтайтын вирустық ген (плазмида түрінде) енгізілген ашытқы жасушаларынан алынады. Препарат ашытқы ақуыздарынан тазартылады және иммундау үшін қолданылады. Бактериялық экзотоксиндерді тезірек және арзан өндіру әдісі ретінде қарапайым микроорганизмдерді қолдану арқылы оларды өндіру әдістері әзірленді, олардың геномына токсиндердің түзілуіне арналған гендер жасанды түрде енгізіледі (мысалы, плазмидтер түрінде). Вирулентті гендерді іріктеп алып тастау шигеллалардың тұрақты әлсіреген штаммдарын, токсигенді ішек таяқшаларын, іш сүзегі, тырысқақ және басқа да диареялық бактериялардың қоздырғыштарын алу үшін кең перспективалар ашады. Ауыз арқылы енгізілетін ішек инфекцияларының алдын алу үшін көп валентті вакциналарды жасау мүмкіндігі бар. Тағы бір маңыздысы. бағыт – адам туберкулезінің қоздырғышының аттенуирленген штаммдарын алу және оларды вакцина ретінде пайдалану мүмкіндігі. Вирулентті гендерді іріктеп алып тастау шигеллалардың тұрақты әлсіреген штаммдарын, токсигенді ішек таяқшаларын, іш сүзегі, тырысқақ және басқа да диареялық бактериялардың қоздырғыштарын алу үшін кең перспективалар ашады. Ауыз арқылы енгізілетін ішек инфекцияларының алдын алу үшін көп валентті вакциналарды жасау мүмкіндігі бар. Тағы бір маңыздысы. бағыт – адам туберкулезінің қоздырғышының аттенуирленген штаммдарын алу және оларды вакцина ретінде пайдалану мүмкіндігі. Синтетикалық вакциналар. Вакцинаны құрастыру принципі АД-ны бейтараптандыру арқылы танылған AГ детерминанттарын құрайтын нуклеин қышқылдарының немесе полипептидтік тізбектердің синтезін немесе оқшаулануын қамтиды. Мұндай вакциналардың таптырмас құрамдас бөліктері жоғары молекулалық тасымалдаушы (винилпирролидон немесе декстран) және адъювант (вакциналардың иммуногенділігін арттыратын) Ag өзі болып табылады. Мұндай препараттар вакцинациядан кейінгі ықтимал асқынулар тұрғысынан ең қауіпсіз болып табылады, бірақ екі мәселе олардың дамуына кедергі келтіреді. Біріншіден, табиғи Ar бар синтетикалық эпитоптардың сәйкестігі туралы ақпарат әрқашан қол жетімді емес. Екіншіден, төмен молекулалы синтетикалық пептидтердің иммуногенділігі төмен, бұл сәйкес адъювантты таңдау қажеттілігіне әкеледі. Тірі вакциналар жасаудағы жаңа бағыт. Тірі вакцина жасаудың жаңа бағытының біріне гендік – инженерлік жолмен алынған рекомбинантты тәсіл дамуда. Оның принципі – геномына патогенді микробтардың протективті антигендерін енгізіп, бактериялардың немесе вирустардың рекомбинантты штамдарын алады. Бұлар организмге түскенде спецификалық антиген синтездеп, сөйтіп қоздырғышқа қарсы иммунитет қалыптастырады. Бұларды векторлық вакциналар деп атайды. Вектор ретінде вирустар, сальмонеллалар, патогенсіз штамдар пайдаланылады. Медициналық тәжербиеде ашытқылардың рекомбинантты штаммы өндіретін вирустың антигенінен алынған, В гепатитке қарсы вакцина енгізіледі. Гендік инженерия вакциналары протективті антигендердің гендерін ашытқы жасушаларға енгізу арқылы алынады. Бұл гендер ашытқы жасушаларының гендерімен интеграцияланып, олардың экспрессиясының нәтижесінде ашытқы жасушалары бактериялардың протективтік антигендерін өндіреді. Гендерді қауіпсіз вирустар қатарына жатқызуға болады. Олар организмде көбейе отырып, геномға гені қарсы иммунитет пайда болады. Мысалы, шешекке қарсы вакциналар. Гендік инженерия вакциналары протективті антигендердің гендерін ашытқы жасушаларға енгізу арқылы алынады. Бұл гендер ашытқы жасушаларының гендерімен интеграцияланып, олардың экспрессиясының нәтижесінде ашытқы жасушалары бактериялардың протективтік антигендерін өндіреді. Гендерді қауіпсіз вирустар қатарына жатқызуға болады. Олар организмде көбейе отырып, геномға гені қарсы иммунитет пайда болады. Мысалы, шешекке қарсы вакциналар. Гендік – инженерлік әдіс адам баласына жаңа препараттарды алуға негізделген бағыт. Бұндай жолмен түрлі препараттарды алу үлкен мүмкіншіліктерге жол ашады. Қазіргі уақытта ең таңымал және жаңадан қадам басып келе жатқан ғылым саласы болып табылады. Гендік инженерлік әдіспен алынған вакциналар ротовирусқа, гепатит В-ға полимиелит және т.б. Ауруларға қарсы алынған препараттар бар. жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|