Психолингвистика пәні бойынша
Психолингвистиканың қазіргі күйі
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сөйлеудің онтогенезі
| 3. Психолингвистиканың қазіргі күйі
Психолингвистика дамуының қазіргі кезеңі (современный период) когнитивті ғылымдардың дамуына сәйкес келеді. Психолингвистика білім сипаты (характер знания), ментальды ойлау құрылымы және оларды логика секілді фундаментальды ақыл-ой процестерінде және шешім қабылдауда қалай қолдану жӛніндегі сұрақтарға жауап беруге тырысатын когнитивті дисциплинаның бӛліміне айналды. Психолингвистиканың дамуындағы когнитивті кезең лингвистикалық теория приматынан біртіндеп алшақтауымен және басқа да фундаментальды психикалық процестер арасында тілдің алатын орнын анықтауға тырысумен белгіленді (ознаменовался). Когнитивті психология – адамдар қоршаған орта жӛніндегі информацияны қалай қабылдайтынын, бұл информацияны адам қалай түсінетінін, оны (информацияны) қалай есте сақтайтынын және оның білімге қалай айналатынын, бұл білімнің адам кӛңіліне және мінез-қылығына қалай әсер ететінін зерттейтін психологияның бір бӛлімі болып табылады. Ресей психолингвистикасы, әсіресе мәскеулік психолингвистикалық мектебі мағыналық информацияны ӛзгерту процесін сипаттауды және сӛйлеуді жасау, оны түсіну мен интерпретациясын қарастырды. Сонымен қатар, тілдік сананың қалыптасу және
20
қызмет ету процестерінің анализіне үлкен кӛңіл бӛлді. Ресейде Тіл білімі институтындағы психолингвистика және массалық коммуникация теориясы секторы психолингвистика ғылымының орталығы болып табылады (1958 жылы А.А.Леонтьев сектордың негізін қалаған, 1974 жылдан бастап Е.Ф. Тарасов секторды басқарады). Үш жылда бір рет бүкілресейлік симпозиум ӛткізіліп тұрады (соңғы симпозиум, ХІІІ, 2000 жылы Мәскеуде ӛткізілді). Жылына екі рет тақырыптық жинақтар жарияланады. Португалияда Қолданбалы психолингвистиканың Халықаралық ұйымының штаб- бӛлмесі бар. Халықаралық симпозиумдар үш жылда бір рет ӛткізіледі (соңғысы 2000 жылы жазда Францияда ӛтті). Жапонияның Осаке қаласында Психолингвистиканың Халықаралық журналы «Адам коммуникацияның Халықаралық журналы» деген тақырыпшамен берілген. Журнал беттерінде мынадай тақырыптар айдары берілген: сӛйлеуді түсіну және жасау; шет тілін меңгеру; аударма; тіл және білім алу жүйесі; билингвизм; сӛйлеудің бұзылуы; сӛйлеу технологиясы және адам коммуникациясының моделі; тілді игеру; психолингвистикалық аспектідегі семиотика; тіл және билік; әдеби кӛркем мәтін анализі; бұқаралық коммуникация құралдары. Қазіргі таңда бұл дисциплинаның теориялық аспектісінің дамуында баяулылық байқалады. Алайда психолингвистиканың қолданбалы аспектілері үлкен перспективаларға ие болып отыр.
Тақырып №3. Сөйлеудің онтогенезі
Тірек сӛздер: белгі (знак), символ, тілдесу, гуілдеу (гуление), сыбызғы (свирель), былдыр (лепет), еліктеуіш сӛздер, сӛз
шығармашылығы, жоғарғы
генерализация (сверхгенерелизация), екі құрамды сӛйлем, сенсомоторлы интелект, концептуалды логика, мидың маманданбаған аумағы (неспециализированность мозга).
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|