Психолингвистика пәні бойынша



Pdf көрінісі
бет44/104
Дата06.01.2022
өлшемі0,96 Mb.
#12163
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   104
Ниет 

 

Нәтиже 

(9) 


Clear blue sky 

(13)  Glear plue sky 

(10)  He's a vile person 

(14)  He's a file person 

(11)  Красивый букет 

(15)  Грасивый пукет 

(12)  Веселая повесть 

(16)  Феселая повесть 

   

Орнын  ауыстыру  бір-бірінен  алшақтау  орналасқан  сӛздерге  де  қатысты  бола 



береді (17,18,19). 

 

 



Ниет 

Нәтиже 

(17)  He has a passion for outdoor tennis 



He has a tennis for outdoor passion 

 

Он питает пристрастие к теннису на 



открытом воздухе. 

Он  питает  теннис  к  пристрастию  на 

открытом воздухе.  

(18)  Нельзя 



ли 

у 

вокзала 

трамвай 

остановить? 

Нельзя 

ли 

у 

трамвала 

вокзай 

остановить? 

(19)  My sister went to the Grand Cayon 



The Grand Canyon went to my sister 

  

Жоғарыда жалпы сипатталған тілдік қателер тӛмендегі түрде ұсынылуы мүмкін. 



 

 

Ниет  



Нәтиже 

Қате атауы 

(20)   



pitch and fork 

fitch and pork 

exchange 

алмастыру 

53 


(21) 

fitch and fork 

anticipation 

алдын-ала 

болжау 

27 


(22) 

pitch and pork 

perseveration 

қайталамала

р 

18 


 

Сондай-ақ,  жаңылыс  сӛздер  қатарына  тұтастық  та  (сращения)  жатады.  Олар 

алмастыруға негізделе отырып, екі жақын орналасқан сӛздердің кездейсоқ бірлігі ретінде 

пайда болады (23-27). 




 

42 


 

 

Ниет 



Нәтиже 

(23)  port-monnaie+monteau 



portmanteau 

24 


портмоне+манто 

портмонто 

25 


smog+fog 

fog 

26 


свежо+холодновато 

свежоповато 

27 


It is separated+kept separately 

This is kept separatedly 

   


Тілдік  қателердің  87%  сӛз  таптарының  бірінде  қайта-қайта  кедесе  беретіндігі 

белгілі.  Кӛмекші  сӛз  таптарында,  айталық,  шылау,  предлог  және  есімдіктерде 

қайталамалардың 90%-і кездеседі. Бұл жағдайда, негізінен, атаулы сӛз таптары – зат есім, 

етістік, сын есім және үстеулер түзетулерге ұшырайды.  

Жаңылыс  жазылған  сӛздер  (описки)  емле  қателеріне  қарағанда  жазу  барысында 

туындайтын  стандартты  емес  қателер  ретінде  қабылданады.  Фонетикалық  принципте 

жаңылыс  жазылған  сӛздердің  20%-і  негізделген.  Бұған  қарағанда  графикалық  бейнесіне 

ұқсастығына  байланысты  туындаған  қателер  аздау.  Сонымен  қатар,  қалдырып  кетулер 

(пропуски),  алмастыру  және  қосып  алу  да  кездеседі.  Морфемдік  деңгейдегі  жаңылыс 

жазылған сӛздер де қалдырып кету және қосып алу секілді тілдік қателер бар. Сӛздің екі 

сегменттерін  (бӛлшектері)  ауыстыруға  негізделген  қателер  де  айрықша  кӛрінеді.  Бұл 

қателер  Оксфорд  колледждерінің  декандарының  бірі  Вильям  Спунердің  (1844-1930жж) 

есімінен  келіп  шыққан  «спунеризмдер»  деген  атпен  белгілі.    Бұл  кісі  артында  үлкен 

кӛлемде қызықты мысалдар (28-31) қалдырған. Бұларды орыс тілінің еркін аудармасында 

береміз, себебі тілдік ойындардың сӛзбе-сӛз аудармасы, негізінде, мүмкін емес.  

 

 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   104




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет