Психологияны оқыту әдістемесінің пәні, тапсырмалары. Психологияны оқыту үрдісінің сипаттамасы, оқытудың формалары. Мектептегі оқытудың ерекшеліктері
жүктеу/скачать 147,03 Kb.
|
| 14. Оқыту ойындары
1. Ойын әдісі. 2. Ойын оқыту мен тәрбиелеудің құралы ретінде. 3. Оқытудың ойын әдісінің көп қызметтілігі. 4. Психологияны оқытудың әдістемесіне сюжеттік ойындар мен театр педагогикасының элементтерін, ойын әдістерін және психотренинг жүйесін енгізу. «Іскерлік ойындар» әдісі – оқу-кәсіби міндеттердің ережелер бойынша ойын формасында шешілетін оқыту тәсілі. Білім алушылар кәсіби іс-әрекеттің үзінділерінен көрініс қоя отырып, түрлі рөлдер мен кәсіби іс-әрекет түрлерін орындайды. Іскерлік ойынның міндетті бөліктері бар, олар: -дидактикалық мақсаттың болуы: білімді жүйелеу мен нақтылау, іскерлік жүйесін қалыптастыруға ұмтылу, тұлғаның кәсіби деңгейдегі қасиеттерін қалыптастыру; -оқу-кәсіптік ойын міндеттерінің болуы: ойынға қатысушы өзінің қандай міндетті шешу керектігін нақтылы білген дұрыс; -ойын жағдаятының болуы: ойында қарама-қайшылық, тараптар «шекісуі», әр түрлі көзқарастар мен ойлар элементі болуы керек; -ойынның бірлескен сипаты: ойынға қатысушылардың барлығы өздеріне бөлініп берілген рөлдері бойынша өзара қарым-қатынасқа түсулері керек; -іскерлік ойынның бағытталушы жоспарының болуы: ойын барысын, қатысушылардың негізгі сөздері мен әрекеттерін оқытушы құрастыруы керек, алайда ойын барысында оған қатысушылардың суырып салма өнерлеріне шек қойылмайды; -бірыңғай нәтижеге қол жеткізу: білім берушілік, дамытушылық, тәрбиелік жетістіктерге жету. Ойынның негізгі шарттарына тоқталайық: -ойынға қатысушылардың өзіне тиесілі рөлдерін өз еріктерімен таңдауы; -ойынға қатысушылардың ортақ шешім қабылдаулары үшін диалогтік қарым-қатынасқа түсулері; -ойынға мүмкін болар жағдайларға байланысты суырып салмалық өнер, модельдеу түрлерін енгізу; -ойын ережесінің бар болуы («жазалау жолдары», шектеулер); -ойынға сайыс, ынталандыру (мақтау, құп алу және т.б.) элементтерін енгізу; -ойын іс-әрекетінің нәтижелерін бағалау жүйесін қолдану; -іскерлік ойынның жоғары серпінділігі, сабақтастығы, зор мәнге ие болуы маңызды. «Іскерлік ойын» әдісін қолданып өткізілген семинар сабағының өткізу нұсқасын ұсынамыз. Сабақ алдын ала дайындықты қажет етеді және 5 түрлі кезеңді қамтиды. Алдын-ала даярлық: ойынға қатысушылар дәрістің мазмұнын қайталайды, өз беттерімен әдебиеттерді қарастырып, мүмкін болар сұрақтарға жауаптар дайындайды. I кезең – ұйымдастырушылық: ойын тақырыбы мен мақсатын түсіндіру, шағын топтар (4-5 адам) мен эксперттер тобын құру (2-3 адам), қатысушыларды ойын шарттарымен таныстыру (уақыты 10 минут). II кезең – ойынға қатысушылар білімін өзектендіру: әр топ өздеріне қойылған екі сұраққа жауап береді, қалған шағын топтар оны толықтырады. Жауаптар мен толықтыруларды эксперттер үш деңгей бойынша бағалайды: іскерлік, шешендік және этикалық. Осының барлығы ойыншыларды өз рөліне енуіне, теориялық білімдерін еске түсірулеріне ынталандырады, жарыс рухын көтереді (уақыты 20-30 минут). III кезең – топтардың өзіндік жұмыстары: кәсіби жағдаяттарды оқып, танысу, рөлдерді бөліп алу, сызбаларды құрастыру және т.б. (уақыты 20-30 минут). IV кезең – ойындық: топтар әзірлеген тапсырмаларын ойнап көрсетеді. Басқа топтың мүшелері олардың іс-әрекеттерін мақұлдап, толықтырады немесе қарсы пікір білдіреді. Эксперттер жарыссөзге шығады, топтардың қойылымдарын бағалайды, тіркейді және осының барлығы аз уақыт ішінде жүзеге асуы керек. V кезең – аналитикалық кезең. Эксперттер ойын барысын талдайды, сараптама жасайды, ойынға қатысушылар белсенділіктеріне баға береді, қателіктерін, кемшіліктерін айтады. Іскерлік ойындардың бір нұсқасы «Мәселелендіру» деген блиц-ойыны. Блиц-ойының мақсаты – аналитикалық, жобалау, жоспарлау, құрылымдау, ұйымдастырушылық, коммуникативтік, рефлексивтік іскерлік, дағдыларын және құзіреттіліктерін қалыптастыру. Блиц-ойынды ұйымдастырудың үлгісін қарастырайық: I кезең – блиц-ойынға ену кезеңі: тақырыпты, мақсатты жариялау, ойын ережелерімен, бағалау көрсеткіштерімен таныстыру (5 минут). II кезең – тақырып бойынша ұғымдармен жұмыс өткізу (5 минут): -мәселе – белгілі бір жағдайдағы адамдардың қажеттілігі туралы білімдері мен оны шешу жолдарын анықтай алмау арасындағы қарама-қайшылықтар; -мәселені шешу – қажетті альтернативалар ішінен нақтылы іс-әрекет түрін таңдау немесе пікірлерді өндіру үдерісі. III кезең – білім алушылардың жеке немесе топтық жұмысы: тақырып бойынша мәселелерді белгілеп, оларды шешу жолдарын анықтау (40 минут). IV кезең – көшбасшылар сөзі (10 минут) V кезең – блиц-ойынды эксперттеу (10 минут) VI кезең – блиц-ойынның қорытындысын шығару (5 минут). Блиц-ойынға қатысушыларды төмендегі ережелермен таныстыру керек: 1) оқу регламентін сақтау (жеке жұмыс – 10 минут; топтық жұмыс – 30 минут); 2) ойынға қатысушылар тобы ойын кезінде бір-бірімен сұхбаттаспауы керек; 3) рөлдерде ойнау: -көшбасшы – топ іс-әрекетін ұйымдастырады; -баяндамашы – мәселелерді жүйелейді, ойын білдіреді және өз қорытындысын қорғап шығады; -дизайнер – баяндаманың негізгі ойларын визуалдайды, баяндамашыға баяндама жасауға көмектеседі; -оппоненттер – баяндамашы пікірімен келіспейді; -эксперт – «көтерілген мәселенің» мазмұны мен іскерлік іс-әрекетке шынайы түрде санақ жүргізіп отырады. «Іскерлік ойындар» әдісінің «мықты» және «әлсіз» тұстары бар:
жүктеу/скачать 147,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|