ҚР ҰҒА академигі Т.Қ. Раисов атындағы



бет10/15
Дата12.02.2023
өлшемі34,08 Mb.
#67335
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15

Хроматин

  • Гетерохроматин (қатты конденсирленген, активті емес)
  • Факультативті (гендерден тұрады, жасушада осы уақытта бнлсенді емес)

Факультативті гетерохроматизация тіркесу тобының (хромосома), геномдарды немесе гендерді онтогенездің белгілі кезеңдерінде немесе тиісті физиологиялық жағдайларда жұмыс істеуінен шығаруға арналған құрал. Хромосомалық деңгейдегі факультативті гетерохроматиннің мысалы ретінде гомогаметалық жыныс организмдерінде (адамда - әйел) жасушаларда бір типтегі екі жыныстық хромосоманың біреуін инактивациялау салдарынан пайда болған жыныстық хроматин денесі (Барр денесі) мысал бола алады (Х адамда).

  • Факультативті гетерохроматизация тіркесу тобының (хромосома), геномдарды немесе гендерді онтогенездің белгілі кезеңдерінде немесе тиісті физиологиялық жағдайларда жұмыс істеуінен шығаруға арналған құрал. Хромосомалық деңгейдегі факультативті гетерохроматиннің мысалы ретінде гомогаметалық жыныс организмдерінде (адамда - әйел) жасушаларда бір типтегі екі жыныстық хромосоманың біреуін инактивациялау салдарынан пайда болған жыныстық хроматин денесі (Барр денесі) мысал бола алады (Х адамда).
  • Факультативті гетерохроматизация хромосомалардың бөліктеріне әсер етеді (гендер ақуыздары немесе жеке гендер). Мұндай аймақтарда таңдау жасушалардың дифференциациясының бағытымен байланысты: гистологиялық препараттар бойынша әр түрлі тіндер мен мүшелер жасушаларының интерфазалық ядроларының хроматинінің өрнегі ерекшеленеді.

Конститутивті гетерохроматизация гетерохроматизацияланған аймақтардың хромосомалардың ұзындығы бойымен орналасуының тұрақтылығымен және хроматиннің аталған күйінің уақыт бойынша сақталуымен сипатталады, мысалы, бірқатар жасушалық буындарында. Мысал ретінде, хромосомалардың құрамында ядрошықты ұйымдастырушылар орналасқан, құрамында рРНҚ гендерінің (ДНҚ) көшірмелері бар центромералық аймақтарды атайық. Адамдарда ДНҚ тораптарының төрт түрі белгілі: белсенді транскрипцияланған, потенциалды белсенді (белгілі бір мамандандырылған жасушаларда транскрипцияланбаған). белсенді емес және «үнсіз».

  • Конститутивті гетерохроматизация гетерохроматизацияланған аймақтардың хромосомалардың ұзындығы бойымен орналасуының тұрақтылығымен және хроматиннің аталған күйінің уақыт бойынша сақталуымен сипатталады, мысалы, бірқатар жасушалық буындарында. Мысал ретінде, хромосомалардың құрамында ядрошықты ұйымдастырушылар орналасқан, құрамында рРНҚ гендерінің (ДНҚ) көшірмелері бар центромералық аймақтарды атайық. Адамдарда ДНҚ тораптарының төрт түрі белгілі: белсенді транскрипцияланған, потенциалды белсенді (белгілі бір мамандандырылған жасушаларда транскрипцияланбаған). белсенді емес және «үнсіз».


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет