Р кі мифологиясы


Сахаларда­Абасыға­қатысты­мақал-мәтелдер­



Pdf көрінісі
бет148/202
Дата07.02.2023
өлшемі28,58 Mb.
#65748
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   202
Байланысты:
түркі мифологиясы

Сахаларда­Абасыға­қатысты­мақал-мәтелдер­
Абааһы кыыһа мэһэмээннээх арыыттан – Торсықтағы май-
дан қорыққан Абасы қызы секілді.
Абааһы кыыһа тардылыктааҕар дылы – Болмашы нәрсе 
үшін Абасы қызы секілді кешігеді.
Абааһы аһаабыт сириттэн арахпат – Абасы (сайтан) бір 
дәндеген жерінен кетпейді (яғни, ауру әкеледі).
Абааһыны абааһы сиэбэт – Сайтан сайтанды жемейді. Ау-
ыспалы мағынасы: қанша айналасындағылар қаласа да, ақымақ 
жуық арада өлмейді.


~ 322 ~
Қарайым­тіліндегі­мифонимдердің­тілдік­бейнесі
Бол ак хаз кар, битисли хаз йамғур, сатыр хаз кини шавот-
нун // Қар секілді ақ, жаңбырдай жомарт, Шавот мейрамындай 
көңілді бол’.
Карай, карай! Бол ак хаз кар, йарык хаз ай //‘Қарайым, 
Қарайым! Қардай ақ, Айдай жарық бол’.
Куйас йасларны курутад да сызлавын адамнын анламайд // 
Күн көз жасын кептіреді, бірақ адам қайғысын түсінбейді.
Бардыр-мо чығышымыз хазарлардан, ғэм энгя улуслардан // 
Біз хазар ба, басқа ұлыстардан шықтық па.
Демек түркі мифтерінің тарихын жақсы білсе, қай ортада 
болса да, тіл үшін, тарих үшін, мәдениет үшін таптырмас білімнің 
қайнар көзі болмақ. Олардың жасалу жолдары әр түрлі. Егер бұл 
тіркестердің жасалуындағы ішкі уәжділікке (мотивацияға) на-
зар аударсақ, халық, ұлт өмірінің басынан өткен оқиғаларының 
мазмұны мен тарихы жатады. Бұлардың кей кезде жаппай 
қоғамдық факторға айналуының әсерінен ұзақ уақыт халық 
жадынан кетпей, сол ұлттың тілінде өткен тарихи оқиғалармен 
байланысты белгілі мифонимдер қоса айтылып, халық жадын-
да сақталып қалады. Демек халық аузында айтылып жүрген 
тұрақты тіркестер мен мақал-мәтелдер жайдан жай тумайды. 
Бұлар тарихтың көзі, өткеннің ізі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   202




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет