Р кі мифологиясы
жүктеу/скачать 28,58 Mb. Pdf көрінісі
|
түркі мифологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Сaлaр миф те рі
| Өзбек мифтері
Самарқандатауықайданшыққан? Ұзақ уақыт бұрын Орталық Азия аймағында ұлы және зұлым патша әдемі сарайда өмір сүрген. Бірде оның әйелі әдемі қыз туады және олар оны Қант деп атайды. Бір мезгілде өте кедей отбасында ұл бала дүниеге келеді. Ата-анасы оны Самар деп атады, өйткені ол әдемі және күшті еді. Самар өскенде батыл және күштілігімен танымал болды. Ханшайым бау-бақшада осы жігітті кездестіреді. Олар бір- бірін ұнатып, күн сайын бау-бақшада кездесіп жүреді. Қанттың ~ 333 ~ әкесі жастардың жасырын кездесулері туралы біліп, қатты ашуланады. Ол Самарды ұнатпайды, өйткені ол өте кедей еді және оны қызына лайықсыз деп санайды. Қант әкесіне Самарға тұрмысқа шығатынын айтқан кезде, патша жігітті өлтірмек болды. Қант өзінің сүйікті адамының қайтыс болғанын естіген сәтте сарайдың биік жеріне шығып, өзін құрбандыққа шалады. Қаланың барлық тұрғындары қасірет шегіп, жастардың атын қосып, Самарқанд деп атайды, осылайша қала аты пайда болды. Ханжібегі Бір кездері Маргилан деген хан өмір сүрді, ол төрт әйелді алды, бірақ ол бесінші рет неке құрғысы келеді. Оның таңдауы жергілікті қолөнершінің қызына түсті. Қолөнерші қызға үйленгісі келмей, ханға оның шешімін өзгертуді сұрады. Қыздың әкесі қатты қамығады, «қызымды босата гөр» деп ханның аяғына жығылады. Хан қолөнершіге айтады, таң атқанша кремет зат жасадейді, ол нәрсе қыздың сұлулығынан да асып түсетін болсын дейді. Қызынан гөрі әдемі және ғажайып нәрсе жасаса, оның өтінішімен келісетіндігін айтты.Тоқымашы арық жағасында ұзақ отырады. Кенет су ішінен бір ғажайып мың түске боялған кемпірқосақты көреді. О, тәңірім, менің басыма жаңа ой бергенің үшін мың алғыс деп, шүкіршілік етіп, жұмысқа кіріседі. кенеттен күн сәулесінің барлық түстерін, көгілдір суда көрінетін бұлт пен көкжелені көргенде, сол кезде ол не істеу керектігін түсінді. Ертесіне ешәрсеге ұқсамас бұлт секілді жеңіл, тау ауасындай саф, кемпірқосақ секілді әдемі мата тоқып шығады. Хан өмірінде мұндай ғажап нірсені көрмегендіктен, қатты таңғалады, матаны Хан жібегі деп атайды. Тоқымашының қызын өз ұлына айттырады. ~ 334 ~ Сaлaр миф те рі Aңыз бо йын шa сaлaр хaлқы XIV ғaсырдa Ортaлық Сaмaр- қaндтaн Цинхaй про вин циясы ның шы ғы сынa қо ныс aудaрғaн. Aқмaн-Қaрaмaн aтты екі aғa йын ды жaлaғa ұшырaп, отaнын тaстaп ке ту ге мәж бүр бо лып ты. Әке сі олaрғa ке те рін де Құрaнның 30 бө лі мін, бір қaп то пырaқ, су то лы ше лек бе ріп былaй дей ді: «Оң түс тік ке қaрaй бет тей бе рің дер, су мен то- пырaққa сaй ке лер жер тaпсaңдaр, сол жер ден орын те бің дер. Құрaнды оқып, соғaн сaй әре кет жaсaңдaр». Сөйт іп, aғa йын- дылaр әке сі бер ген зaттaрды түйе нің қо мынa aртып, Ұлы Жі бек жо лы мен жү ріп оты рып, Қытaй жaқтaн орын теп кен де се ді. жүктеу/скачать 28,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|