Р. С. Рахметова Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі
жүктеу/скачать 0,57 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6-тапсырма.
- 8-тапсырма.
| 4-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті анықтауышты қойып, сөйлемге
синтаксистік талдау жасаңыз. 1) Атасынан ақыл алса, ... ұл да жөнделер (М.Қашқари). 2) Әйел – ... тәңірісі, Жарата да алады, Сүйдіре де, күйдіре де алады (М.Жұмабаев). 3) ... ақылы қазулы ... жолмен тең (Д.Бабатайұлы). 5-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, айқындауыш мүшені табыңыз. Адам, әсіресе, осы заманғы адам, мәдени өсімдіктерсіз өмір сүре алмаған болар еді. Мәдени өсімдіктер бізді, адамды, ең қажетті заттармен қамтамасыз етеді. Мәдени өсімдіктер – астық, көкөніс, жеміс-жидек, мата тоқуға қажетті шикізат. Мәдени өсімдіктерсіз қант, май, мал азығы да болмас еді. Үй жиһазы, қағаз, дәрі, үй ішін сәндейтін түрлі заттардан өзге де қажетттіліктерді тек мәдени 66
іріктемелерін алу үшін қаншама жылдар өтті. 6-тапсырма. Төмендегі сөздерді қосарлы айқындауыш етіп сөйлем құраңыз. Дәрігер, ғарышкер, әнші, жастар, ақын, сазгер. 7-тапсырма. Кубизм стратегиясы. 1. Дәлелдеңіз. Бір сөйлем құраңыз, ондағы тұрлаусыз мүшелерді тауып тауып, олардың қай сөз табынан жасалып тұрғанын дәлелдеңіз. 2. Анықтаңыз. Бір сөйлем құраңыз, сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстырып тұрған тұлғаларды тауып, олардың қандай тұлға екенін анықтаңыз. 3. Талдаңыз. Бір сөйлем құраңыз, сөйлемдегі тұрлаусыз мүшелерді тауып, оларды түрлеріне қарай талдаңыз. 4. Астын сызыңыз. Бір сөйлем құраңыз, сөйлемдегі тұрлаусыз мүшелердің астын сызыңыз. 5. Ажыратыңыз. Бір сөйлем құраңыз, сөйлемдегі тұрлаусыз мүшелерді тауып, оларды құрамына қарай ажыратыңыз. 6. Зерттеңіз. Бір сөйлем құраңыз, сөйлемді оқып шығып, тұрлаусыз мүшелерді тауып, олар қандай синтаксистік қатынаста жұмсалып тұрғанын анықтап, талдаңыз. Ғалымдардың пікірін келтіре отырып, ойыңызды дәлелдеңіз. 8-тапсырма. Бос нүктенің орнына өз нұсқаңызды қойып, өлеңді толықтырыңыз. Әр сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерін табыңыз. Алты ай бойы ерлік салтқа төрін берген Отырар, Алты ай бойы ... жеңілмеген Отырар ... күнде жермен-жексен қирады. Ақыл-ойын жалындатқан, Өнер, ... шамын шаққан Ұлы қала ... маңдайына сыймады. ... жау сәбилерді, Шал-шауқанды, Кемпірді, Тіпті ... әйелдің ішін ... өлтірді (М.Шаханов) жүктеу/скачать 0,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|