Құрамы бекітілді. «Астана Опера»
жүктеу/скачать 19,65 Mb. Pdf көрінісі
|
Тапсырыс № 1109/1130 «Қазақ газеттерi» ЖШС-ның аймақтардағы өкiлдiктерi: Толымбек ӘБДІРАЙЫМ 8 701 345 7938 (Астана) Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ 8 771 769 6322 (Ақтөбе обл.) Батырбек МЫРЗАБЕКОВ 8 (7102) 90-19-73 (Қарағанды обл.) Бектұр ТӨЛЕУҒАЛИЕВ 8 (7292) 40-41-01 (Маңғыстау обл.)
Сұлтан ТАЙҒАРИН Меншікті тілшілер: Өтеген НӘУКИЕВ (Атырау) 8 701 518 46 81 Орал ШӘРІПБАЕВ (Семей) 8 705 661 14 33 Оразалы ЖАҚСАНОВ (Қостанай) 8 777 230 71 84 Жарқын ӨТЕШОВА (Мәскеу) Zharkyn-1@yandex.ru
Ғарифолла ӘНЕС – филология ғылымының докторы Шерубай ҚҰРМАНБАЙҰЛЫ – филология ғылымының докторы, профессор Аягүл МИРАЗОВА – педагог-ұстаз, Қазақстанның Еңбек Ері Талас ОМАРБЕКОВ – тарих ғылымының докторы, профессор материалдың жариялану ақысы төленген Кезекшi редактор Абылайхан ЖҰМАШЕВ Таралымы 20070 РЕДАКЦИЯ ТЕЛЕФОНДАРЫ: 394-42-46 (қаб.бөлмесi/факс), 394-41-30
050009, Алматы қаласы, Абай даңғылы, 143, 6-қабат А ҮЗДІК ЖҮЗДІК ҚАТАРЫНДА СПОРТ
Футболдан Қазақстан ұлттық құрамасы Халықаралық футбол қауымдастықтары одағының (ФИФА) жаңарған рейтингінде 15 сатыға жоғарылап, 97-орынға к терілді. Бұл — Қазақстан футбол тарихындағы ең үздік нәтиже. т к е н а й д а 1 1 2 - о р ы н д а т ұ р ғ а н Қ а з а қ с т а н қ ұ р а м а с ы 7 м а у с ы м д а Қытаймен ткен жолдастық кездесуде 1:0 есебімен жеңіске жеткен болатын. Осы нәтиже үшін ФИФА Қазақстанға 47 ұпай берген. Қазақстан ФИФА рейтингінде үздік жүздікке соңғы рет 2001 жылы (98-орын) енген. Ол уақытта Қазақстан құрамасы Азия футбол конфедерациясы құрамында еді. Ал ең т менгі нәтиже 1996 жылғы ма- мыр айындағы рейтингтен к рініс табады. Ол жолы 166-шы сатыда болған. Ж а ң а р ғ а н Ф И Ф А р е й т и н г і н і ң алғашқы ондығында згерістер орын алған. Аргентина құрамасы к ш ба- сында болса, екінші орында Бельгия құрамасы келеді. Үштікті колумбиялықтар қорытындылап тұр. Еуропа чемпионы атанған Португалия құрамасы 6-орынға к терілсе, француздар 10 саты жоғарылап, 7-орынға тұрақтаған. Сондай-ақ алғашқы ондыққа Италия құрамасы да еніп отыр. Ал Ресей 29-орыннан 38-орынға, Украина 19-орыннан 30-орынға сырғыды. Жаңарған рейтингтегі ең т менгі н ә т и ж е н і Б е л и з ұ л т т ы қ қ ұ р а м а с ы к рсетіп отыр. Олар бірден 50 саты т мендеп, 164-орынға тұрақтаған. Бұл рейтингтің үздік к рсеткішін Жаңа Зе- ландия құрамасы еншіледі. Олар 54 саты жоғарылап, 93-орынға табан тіреген. Келесі рейтинг 11 тамызда жарияла- нады.
ДҮБІРЛІ ДОДА жеткен жетістіктері к п. Мәселен, соңғы екі олимпиада ауыр атлетшілеріміз биік шыңнан к ріне білді. Атап айтқанда, 2008 жылы Бейжіңдегі Олимпиада Илья Ильин топ жарса, ал 2012 жылғы Лондон олимпиадасында Зульфия Чиншанло, Светлана Подобедова, Мая Манеза және И.Ильин жеңімпаз болғанын білеміз. Дегенмен, Халықаралық допингке қарсы комитет бұл спортшылардың қанынан тыйым салынатын дәрілердің пайдаланғанын анықтап, Риоға қатысуға берілер жолдамадан шеттетті. Б ұ л с п о р т ш ы л а р д ы ң ә с е р і н е н Халықаралық ауыр атлетика федерация- сы елімізге берілген 10 жолдаманың санын 8-ге қысқартты. Астана және Текелі қаласында Олимпиада ойындарының алдында Қазақстан ауыр атлетика құрамасының соңғы іріктеу сайысы тті. Нәтижесінде ауыр атлетикадан Риоға баратын спорт- шыларымыздың есімдері анықталды. йелдер арасында Маргарита Елисеева (48 келіге дейін), Карина Горичева (63 келіге дейін), Жазира Жаппарқұл (69 келіге дейін) Бразилия т рінде бақ сынамақ. Ал ерлер арасында Арли Чон- тей (56 келіге дейін), Фархат Харки (62 келіге дейін), Нижат Рахимов (77 келіге дейін), Денис Уланов (84 келіге дейін), Александр Зайчиков (105 келіге дейін) қатыспақ. Енді жоғарыда аты аталған 8 спортшыдан үміт күтетін боламыз. – Татами шеберлерінен ше? – Бразилия т рінде ел намысын бес Шамалы күндерден кейін Бразилияның Рио-де-Жанейро қаласында өтетін ХХХІ Жазғы Олимпиада ойындары басталады. Спорттың 28 түрінен 306 алтын жүлде сарапқа салынатын төрт жылда бір рет өткізілетін биылғы додаға әлемнің 206 мемлекетінен 10 500 спортшы қатысады деп күтілуде. Ал еліміздің спортшылары қазір 100-ден астам жолдамаға ие болды. Биылғы олимпиадада Қазақ стан спортшылары Лондон олимпиа да- сындағы жетістігін қайталай ала ма де- ген орынды сұрақ туындайды. йткені бұдан т рт жыл бұрынғы дүбірлі бәсекеде спортшыларымыз з тарихында алғаш рет 7 алтынға қол жеткізген болатын. Бұрын-соңды болмаған жетістікке жеткен еліміздің спортшылары 200 мемлекеттің арасында 12-орыннан к рінді. Енді биылғы Рио олимпиада- сында кімдердің бағы жанып, жасындай жарқырайтыны әзірге беймәлім. Қалай дегенмен де, Бразилия т рінде қазақ елінің намысын абыроймен қорғап, жеңіс тұғырының биік сатыларына к терілетін ұл-қыздары шығатынына сенімдіміз. Тәуелсіздік алғаннан бері спортшыларымыз т рт жылда бір келетін тек жазғы Олимпиада ойындарында 52 жүлде еншілепті. Соның ішінде 16 ал- тын, 17 күміс және 19 қола жүлдеге ие болды. Бұл биыл Тәуелсіздік алғанына 25 жыл толуын енді тойлағалы отырған жас мемлекетіміз үшін оңай жетістік емес. Енді, міне, т рт жылды тағы да артқа тастап, Рио Олимпиадасын қарсы алғалы отырмыз. Биыл спортшыларымызға қойылатын талап та, міндет те ауыр екені белгілі. йткені Лондондағы қол жеткізген биік жетістіктерімізді қолдан бермей алға ұмтылу басты назарда болмақ.
– Зілтеміршілерімізден не үміт күте- міз? – Зілтеміршілеріміздің Олимпиадада дзюдошымыз қорғайтын болады. Жарыс кестесі бойынша, жеңіл салмақта нер к рсететін Елдос Сметов пен Галбадрах Отгонцэцэг Олимпиада басталғаннан кейін келесі күні татамиге шығады. 66 келі салмақ дәрежесі бойынша ерлер сы- нында Жансай Смағұлов олимпиаданың екінші күні белдеседі. йелдер арасында екінші жолдаманы иеленген Мариан Ордабаева бәсекенің бесінші күні сынға түспек. Ал Максим Раковтың неріне дүбірлі доданың алтыншы күні татамиге шықпақ. Осы спортшыларымыздың ішінде Г.Отгонцэцэг пен Е.Сметовтің жүлдеге ілінуге мүмкіндіктері бар. йткені бұл балуандар халықаралық жарыстарда жақсы нәтиже к рсетіп жүр. Соны- мен қатар 2009 жылғы әлем чемпионы М.Раковтың да сәтті нер к рсететініне сенім білдіреміз. Тәуелсіздік алғаннан кейін дзюдо- шыларымыз бес рет қатысқан олим- пиадада бар болғаны бір ғана жүлдеге ие болған екен. 2008 жылы Қытай астанасы Бейжіңде 100 келіге дейін сынға түскен Асхат Житкеев финалда моңғол балуаны Найдангийн Тув- шинбаярдан ұтылып күміске қанағат тұтқан болатын. Биылғы Олимпиадада дзюдошыларымыздың жүлде алатындай мүмкіндігі бар. Спорт шыларымызға сәттілік тілейік, ағайын!
– Бұл жоба 2012 жылдың 16 тамы- зы күні Лондон олимпиадасындағы қазақстандық спортшылардың жетістік- тері нен кейін пайда болды. Астана қаласында бір топ блогерлер жина- лып, к шеде домбырамен ән айтып, жұртшылық назарын здеріне аудартқан болатын. Аз уақыт ішінде халықтың қ ы з ы ғ у ш ы л ы ғ ы н о я т қ а н ж о б а н ы еліміздің біраз ңірінде ұйымдастыру қолға алына бастады. Атап айтар болсақ Астана, Алматы, Атырау, Ақтау, Шым- кент, Қызылжар, Жаңа зен, Орал сияқты қалаларда, сондай-ақ Моңғолиядағы қазақ диаспорасы к п шоғырланған Баян- лгей аймағында, Ыстанбұл, Ан- кара, Лондон сияқты ірі шаһарларда ткізіліп келеді. «Домбыра пати» – «КерекИнфо» с а й т ы н ы ң қ о л д а н у ш ы л а р ы А р ш а т Оразов, Алдан Жылгелді, Нұрғиса Асылбеков, Маралбек Сағынғанов, Жанасыл Болатбек, Данияр Алан, Алмас Алтай және Нұрберген Мақым атты сегіз жігіттің бастауымен дүниеге келген болатын. Алматыда ең алғаш боп «Домбыра- думанды» блогер Назгүл Қожамбекова ұйымдастырды. Артынан Сағыныш Назар қарындасымыз жалғастырды. ртүрлі жағдайларға байланысты біраз уақыт тоқтап та қалды. Игі бастама елеусіз сал-серілер ат үстінде отырып ән айтқан, ел аралағанда зінің домбырасын жаны- нан бір елі тастамаған ғой. Арнайы орын- дарда жиналып ән шырқағанның несі айып екен? Қазаққа ортақ дүние болғасын оны дәріптеу, әр қазақ баласының домбыраға деген қызығушылығын ояту – біздің міндетіміз.Ұлтжанды жастарды ортақ мақсатқа жұмылдыра білуіміз ке- рек.
– Домбыра, күй, ән десе елеңдемейтін қазақ жоқ шығар. сем ән әуелегенде қанаттанып, делебеміз қозып, арқаланып кететініміз рас. Домбыра деген керемет аспап қой, шіркін! Осынау ғажайып аспаптан қазақтың үнін естіп, қазақтың рухын сезіне аласың. Қазақтың күйіне, әніне жететін ештеңе жоқ мен үшін. Домбыраның ерекшелігі сол қазақ әуен- дерінен басқа, шетелдің классикалық шығармаларын да шығаруға болады. Ал қатысушылар туралы айтар бол- сам, олардың басым к пшілігі студент- тер. Атап айтқанда, Қазақ ұлттық кон- сер ваториясының, ҚазҰУ, ҚазҰПУ, ҚазМемҚызПУ-дың белсенді, нерлі студенттері. Сонымен қатар әр салада қызмет етіп жүрген аға-әпкелеріміз, іні- қарындастарымыз да бар. Ашық аспан астында, адамдар к п жиналатын жерде нерлі рендер ән шырқап, домбыраның күмбірлеген дауысымен айналаны әсем әуенге б леп жүр. С е р у е н д е п ж ү р г е н т ұ р ғ ы н д а р , қала қонақтары біздің қыз-жігіттердің неріне тәнті болып, ұлттық дәстүрге ерекше құрмет к рсетіп жатады.Шетел азаматтарының домбыраны ұстап, су- ретке түсуге тініш білдіргендері де бұл аспаптың қадір-қасиетінің артқаны деп білеміз. – К рермен жинау жағы қалай жүзеге асуда? – Қатысушыларды шақыру әлеуметтік желілер арқылы жүзеге асып жүр. Соны- мен қатар шара кезінде түсірілген бейне- материалдар да ғаламторда жарияланып, к пшіліктің ерекше қолдауына ие болды. Қазірдің зінде Youtube-та видеоның қаралымы артып келеді. Сол арқылы апта сайын тетін к ңілді кешке келушілердің саны к бейді. рбір «Домбыра-думанды» тамашалайтын адам жанына бір досын ертіп келсе, оның зі ортаның толуына к п әсер етеді.
– Бұл жобаны дұрыстап қолға алып жалғастыратын болса, к бірек наси- хатталса болашағы зор. Алдағы уақытта халыққа танымал нер адамдарын шақыруды, «Домбыра-думан» деген жа- зуы бар жейде, бас киім шығаруды,үлкен банерге «Домбыра-думан» жарнамасын жасап қоюды да ойластырып жүрміз.Күн суық кезде де тоқтап қалмай қымызхана, шұбатхана сияқты қазақы орындарда бұл шараны жалғастыру керек. Белгілі күйшілерді шақырып, 100- 200 күйшілерден құралған оркестрмен қазақтың күйін орындасақ керемет болар еді. ткенде бір мақаладан оқып қалдым, к ршілес Қытайдың зінде бір уақытта 1000 күйші күй тартқан екен. Бұл игі бастаманы біз неге жасамасқа деген ой келді.
С з соңында айтарым, қазақтың ұлттық құндылықтарын насихаттап жүрейік. лем жұртшылығы домбыраны тану арқылы, қазақтай нерпаз елдің мәртебесі қашан да биік екенін ұғынсын. Ата-бабаларымыздан асыл мұра боп жеткен домбыра аспабы ұлттық брендке айналғай. ңгімелескен Абылайхан ЖҰМАШЕВ ӨНЕР ӨЛКЕСІНДЕ ЖҮЗДЕСУ
«Туған жерім - нұрлы елім» атты Ақтөбе облысы бойынша Байғанин ауданы күндері аясында Байғанин аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесі ұйымдастыруымен С.Бәйішев атындағы Ақтөбе облыстық әмбебап ғылыми кітапханада еліміздің ғылымы мен білімі, әдебиет пен өнер салаларында еңбегі сіңген тұлғалармен кездесу, оларды облыс жұртшылығына таныстыру мақсатында «Самғатқан сан қыранды туған өлкем!» атты кездесу кеші өтті. Облыстық мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы басшысының орынбасары Қыдырғали Ермұқан Байғанин ауданы күндерінің ашылуымен құттықтады. Жүздесуде – ұстаз ардагер, жазушы, лкетанушы, ауданымыздың ардагерлер кеңесінің т рағасы, облыс әкімінің Байғанин ауданындағы кеңесшісі И.Ермекбаев ңірдің әдеби мірінен сыр шертсе, педагогика ғылымының кандидаты, доцент, Ақт бе облысы және Байғанин аудандарының Құрметті азаматы Н.Берікұлы ауданның қалыптасу тарихын жан-жақты баяндады. Журналист, ақын, телевизия саласы- ның ардагері Ж.Айжанов, филология ғылымының кандидаты, доцент, ғалым, Қ.Жұбанов атындағы Ақт бе ңірлік мемлекеттік универститетінің проректоры М.Миров, ғалым Б.Баймұханов, ұстаз, еңбек ардагері М.Молдағазин, режиссер, актер, әнші, «ҚР мәдениет саласының үздігі» О.Байсеңгір ғылымдағы, нер мен әдебиет саласындағы жетістіктері туралы айтты. Шараға қатысқан аудан әкімінің орынба- «Самғатқан сан қыранды, туған өлкем!» сары Ш.Спанова ауданның әлеуметтік- экономикалық, мәдени дамуына үлесін қосқан еңбек ардагерлеріне, жүздесуге қатысушы оқырмандарға ризашылығын білдірді. Кеш барысында «Қасиет дарып, құт қонған, далам», «Жұлдызды 25 кітап» тәуелсіздік жылдарында жарық к рген жерлес ақын-жазушылар туындыларынан виртуальді к рме және ауданның тарихы, ткені мен бүгінгі келбеті туралы бейнеслайд ұсынылды. Сонымен бірге аудан күндері ая- сында «Аймақтың әдеби айнасы» атты жер- лес ақын-жазушылардың шығармаларынан кітап к рмесі ұйымдастырылды. Г. МҰХАМБЕТИЯР, кітапханашы Ақт бе облысы «Домбыра-думан» «Домбыра-думан» қалмасын деп қыз-жігіттердің басын қосып қазақтың дәстүрін дәріптеуге мен де з үлесімді қосайын деп шештім.
Негізі бұл жобаның атауы бастапқыда «Домбыра пати» болатын. леуметтік желіде хабарламалар, жарнамалар осы атаумен жазылып жүрген. Кейін аға-әпкелеріміз «пати» с зін сынға алып, ескертпелер жасады. Ақылдаса келе «Пати» с зін «Думан» с зімен алмастырдық. Қазақтың т рінде тұратын аспапты к шеге шығардыңдар деп ренішін білдіргендер де болды. Кезінде
р ы Б а а б – а а л л л з а р қ ғ а Ґлеѕ
Мўны білгеніѕ жґн Жайнаған таң нұрымен Қонысымыз қандай бай? Жаңбыр болып Түнімен Жерге жидек жауғандай. Шаша салған алқадай, Тұрсаң егер жай қарап. Басып кетсең байқамай, Жығыласың тайғанап. Жидек кешіп жүргенін Сезбейтін де сияқты. Біздің үйдің мың қойы, Өңшең қызыл тұяқты. Менің атым – Шілде, Шыжып кетем мүлде. Балалармен бірге Суға түсем күнде. Бүлдіргенім балдай, Қарақатым қандай! Тошаламды татсаң, Үйіреді таңдай. Қастек БАЯНБАЙ Несіпбек АЙТОВ Жидек
Шілде Отпен ойнап, түртіп, Тынады, өзін құртып. (Көсеу)
*** Қызыл шоқтан қыңбайды, Ұстауыңа ыңғайлы. Қайнағанша самаурын, Зыр жүгіріп тынбайды. (Атөшкір-шымшуыр) *** Құлағы бар, Мұрны жоқ. Сырты күйе, Іші тоқ. (Қазан)
Жинап едім жыңғылды Жинағанымды кім білді? Жинағанымды жыңғылды Жанбай досым шын білді.
*** Жансерік Шөпшіге Қамшы өріп берді. Әнші Ерік Жансерікке қанша өрік берді? ***
Жүгері жиған ағалар, Жүзімді жиған балалар. Жүздері бал-бұл жа- нады,
Жемісті жұмыс баға алар.
Абдан – арыстанның күшігі. Алан – қабыланның күшігі. Бөлтірік – қасқырдың күшігі. Бодық – борсықтың күшігі. Еңлік – еліктің лағы. Жаутаң, мыршай, қарақұлақ – түлкінің күшігі. Көжек – қоянның баласы. Көпек – ерте туған қозы. Көпелдес – ерте туған жүндес қозы. Көгілдір – аққудың балапаны. Қодыға – маралдың бұзауы. Қозықа – бұғының төлі. Қонай – құндыздың күшігі. Құралай – киіктің лағы. Қонжық – аюдың күшігі. Мамыр – қаздың балапаны. Бау-бақшаға сән көрдік: Жүзім, Шие,
Алма, Өрік,
Бағбан ата жемісін Қарай бердік таң болып, Айтады ата елге сыр: –Жемісіңді жерге өсір. Ерінбегін ешқашан, Еңбек еткін көл-көсір. Жеткерген БАЙҚОҢЫР Бейсебай КІРІСБАЙҰЛЫ Жаңылтпаштар Хайуанаттар төлі қалай аталады? Жеміс бағында Жұмбақтар Туған күнім бүгін менің, Таңертеңнен күлімдедім. Бойыма шақ, әп-әдемі, Мама, әперген киімдерің. Бақшам, саған аяңдадым, Ыстық құшақ, саяңдамын. Сөмкемізде тәтті алма, Ортамызға қоям бәрін. Апай оны таратады, Бізді өзіне қаратады. Алма жеген туған күнді, Достарым да ұнатады. Туған күнім Қайырбай ТӨРЕҒОЖА Марғау, безек, соқыр – мысықтың бала- сы.
Шөнжік, мәулен – жолбарыстың күшігі. жүктеу/скачать 19,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|