Есеп8.2. Субъект төлем мерзімдері бойынша алынуға тиісті шоттарға талдау жасады, нәтижесі төмендегі кестеде (8.1-кесте) көрсетілген.
Кесте 8.1
Төлем мерзімдері бойынша алынуға тиісті шоттар (мың тенге)
Сатып алушылар
Шоттар бойынша барлық төлем
Төлем мерзімі басталмаған
1 күннен 30 күнге дейін кешіктірілген
31 күннен 60 күнге дейін кешіктірілген
61 күннен 90 күнге дейін кешіктірілген
90 күннен астам кешіктірілген
«Арена» ЖШС
550
150
400
«Оазис» ЖШС
1250
900
100
250
Өзгелер
42600
21000
14000
3800
2200
1600
Жиыны
44400
21900
14250
4200
2450
1600
Күмәнді қарыз, %
х
1,0
2,0
10,0
30,0
50,0
«Күмәнді талаптар бойынша резерв» шотындағы ағымдағы кредиттік сальдо 140000 теңгені құрайды.
Тапсырма:
Резерв есептелгеннен кейінгі «Күмәнді талаптар бойынша резерв» шотының сальдосын анықтаңыз.
Резервті есептеу бойынша бухгалтерлік жазуды көрсетіңіз.
Егер «Күмәнді талаптар бойынша резерв» шотының ағымдағы сальдосы дебеттік болса, онда резерв есептелгеннен кейінгі сальдосы қандай болатынын анықтаңыз.
Есеп8.3. Субъект төлем мерзімдері бойынша алынуға тиісті шоттарға талдау жасады, нәтижесі төмендегі (8.2-кесте) кестеде көрсетілген.
Кесте 8.2
Төлем мерзімдері бойынша алынуға тиісті шоттар (теңге)
Сатып алушылар
Шоттар бойынша барлық төлем
Төлем мерзімі бастал-маған
1 күннен 30 күнге дейін кешіктірілген
31 күннен 60 күнге дейін кешіктірілген
61 күннен 90 күнге дейін кешіктірілген
90 күннен астам
кешіктірілген
«Әулие Ата» ЖШС
10000
10000
«Самұрық»
ЖШС
7000
7000
ЖК Алиев А.И.
4500
4500
Өзгелер
858500
586500
132200
89300
35500
32000
Жиыны
858500
586500
132200
89300
40000
10500
Күмәнді қарыз, %
х
2,0%
4,0%
20,0%
30,0%
50,0%
«Күмәнді талаптар бойынша резерв» шотындағы ағымдағы дебеттік сальдо 2100 теңге.
Тапсырма:
Күмәнді талаптар бойынша резервінің есепті сомасын анықтаңыз. Резервті есептеу бойынша бухгалтерлік жазуды көрсетіңіз.
Компания «Әулие Ата» ЖШС, «Холодко» ЖШС, ЖК «А.И. Алиев» қарыздарын есептен шығару туралы шешім қабылдады. Бұл әрекет қандай жазумен көрсетілді?
Есеп9.1. Төмендегі шаруашылық операциялар бойынша шоттардың корреспонденциясын жазыңыз (9.1-кесте).
Кесте 9.1
20ж. шілде айындағы шаруашылық операциялар
Р/с
№
Шаруашылық операциялардың мазмұны
Сомасы,
теңге
1.
Материалдар мен өзге қорлар есеп берілетін соманың
есебінен сатып алынды
5000
2.
Материалдар мен қорлар жеке тұлғалардан сатып
алынды
1450
3.
Материалдар мен қорлар жеткізушілерден сатып
алынды
105000
4.
Ақысыз алынған қорлар:
жеке тұлғалардан
заңды тұлғалардан
24000
150000
5.
Материалдар мен өзге қорлар әкімшілік шығыстарына
есептен шығарылды
60000
6.
Материалдар мен өзге қорларды тасымалдауға
жұмсалған тікелей шығыстар мойындалды
6270
7.
Материалдар мен өзге қорлар ақысыз берілді
15000
8.
Шикізат пен материалдар өндіріске есептен
шығарылды
216000
9.
Сатылған өнімнің өзіндік құны есептен шығарылды
275000
10.
Дайын өнім кірістелді
450000
11.
Кем шыққан дайын өнім кінәлі тұлғаның есебінен
өндірілді
5000
12.
Қоймалардағы дайын өнім табиғи нормаға сәйкес
есептен шығарылды
1500
13.
Жеткізушілерден тауар сатып алынды
287000
14.
Сатылған тауарлардың өзіндік құны есептен
шығарылды
320000
15.
Тауарлар арзандатылды
5500
16.
Қорларды есептен шығару бойынша резерв құрылды
18900
17.
Құнсыздауына байланысты қорлардың құны есептен
шығарылды
6200
18.
Материалдардың қалдығы кірістелді
200
19.
Сапасыз материалдар ақысы төленбей тұрып,
жеткізушіге қайтарылды
6328
Есеп 9.2. 2014 ж. 15 қаңтарында «ӘулиеАтаТранс» ЖШС
«Шымкент мұнай өңдеу» зауытынан ҚҚС қоса есептегенде 320000 тг мұнай өнімдерін сатып алды.
Ал осы жылдың 25 қаңтарында кәсіпорын «Санал» ЖШС-не 490000 тг өз қызметін көрсетті.
Тапсырма:
Шаруашылық операцияларға шоттар корреспонденциясын құрындар.
Екі операцияның нәтижесі бойынша бюджетке аударылуға тиісті ҚҚС анықтаңдар.
Есеп9.3. Кәсіпорын қоймасында 2014 жылғы 30 қарашадағы жағдай бойынша 2520000 теңге сомаға ТМҚ болған. Түгендеу нәтижесінде жылыту жүйесінің жарылуы салдарынан 100000 теңге сомаға қордың ішінара бүлінгендігі бекітілді. Мекеме осы қорларды 30000 теңгеге сатып алуға дайын сатып алушыны тапты. Қаржылық есептілікте 2014 жылы қорлар 30000 теңге сомасында көрсетілуі тиіс (өзіндік құнның және таза құнның ең азы). 70000 теңге сома мекеме үшін қорлардың құнсыздануынан болған шығын сомасы болып табылады.
Тапсырма:
1. Операциялар бойынша шоттар корреспонденциясын құру.
Есеп9.4. Есептік кезең соңында түрлі әдістермен (орташа құн, ФИФО, ерекшелікті сәйкестендіру әдістері) қорларды өндіруге және қалдығының құнын анықтауға жұмсалған қорлардың құнын есептеу мысалы (9.2-кесте).
Кесте 9.2
Қаңтар айында тауарлардың қолда бары және қозғалысы
Операция
Саны
(бірлік)
Баға
(теңге)
Сумма
(теңге)
01.01.2014 жылғы қалдық
2000
100
20000
I декадада келіп түскен
3400
100
340000
II декадада келіп түскен
4000
170
680000
III декадада келіп түскен
3500
150
525000
Түсімдердің барлығы
12900
1745000
ФИФО әдісі бойынша бір
7000
(2000×100+3400×100+1600×
7000×116=
ай ішіндегі шығын
170)/7000=812000/7000=16
=812000
Ерекшелікті сәйкестендіру
бойынша бір ай ішіндегі шығын
Есеп 9.5. «Шағала» АҚ-да 01.03.20 ж. әр тоннасы 19000 теңге болатын 45,6 тонна цементі бар. Наурыз айындағы цементтің қабылдануы және өткізу бойынша мәлімет (9.3-кесте).
Кесте 9.3
Кіріс
Шығыс
Күні
Саны, тонна
Бағасы, теңге
Сомасы, теңге
Күні
Саны, тонна
Бағасы, теңге
Сомасы, теңге
10.03
15,2
19800
300960
15.03
24,7
19300
476710
20.03
27,8
?
?
25.03
30,5
19600
597800
Жинағы
70,4
-
1375470
Тапсырма:
Орташа құн, ФИФО әдістерін қолдана отырып, цемент бағасын есептеңдер.
Ай соңындағы цемент қалдығын анықтап және олардың сомасын есептеңдер.
