Есеп9.6. «Самал» сауда фирмасы бойынша наурыз айына келесі (9.4-кесте) ақпарат бар.
Кесте 9.4
Наурыз айында тауарлардың қолда бары және қозғалысы
Р/с
№
Көрсеткіштер
Саны,
дана
Бағасы,
теңге
Сомасы,
теңге
1.
01.03.20ж. қалдығы
105
2000
210000
2.
Наурыз айында қабылданды:
- 5 наурыз
45
2050
92250
- 10 наурыз
80
2100
168000
- 26 наурыз
60
2110
126600
3.
Наурыз айындағы сатылуға
арналған тауарлар
290
596850
4.
31.03.20ж. тауарлар
қалдығы
115
?
?
5.
Наурыз айында сатылған
тауарлар
175
?
?
Сауда фирмасында қорларды кезеңдік есепке алу жүйесі қолданылады.
Тапсырма:
Берілген мәліметтер негізінде 31 наурыздағы қорлардың көлемін, қорларды есепке алу әдістерін қолдана отырып (орташа құн, ФИФО), наурыз айындағы өткізілген тауарлардың өзіндік құнын және жиынтық табысты анықтау керек;
Есептің шығарылуын келесі (9.5-кестеде) көрсетіңіз. Кесте 9.5
Р/с
№
Бағалау әдістері
31 наурыздағы тауарлар қалдығы
Наурыз айындағы өткізілген тауарлардың өзіндік
құны
Наурыз айындағы жиынтық
табыс
1.
Орташа құн
2.
ФИФО
Есеп9.7. Тамыз айындағы «Рахат» АҚ кондитерлік фабрика- сында материалдық құндылықтардың қолда бары мен қозғалысы туралы мәліметтер келтірілген (9.6-кесте).
Кесте 9.6
Құндылықтардың қолда бары мен қозғалысы
Р/с
№
Көрсеткіштер
Саны,
дана
Бағасы,
теңге
Сомасы,
теңге
1.
1 тамыздағы қалдық
2500
30
75000
2.
Тамыз айында қабылданды
1-ші онкүндік
2-ші онкүндік
3-ші онкүндік Жинағы:
400
720
450
1570
35
40
32
14000
2800
14400
57200
3.
Тамыз айында
жұмсалынды:
3150
?
4.
1 қыркүйектегі қалдығы
920
?
Тапсырма:
ФИФО әдісін қолдана отырып, материалдық қорларға бағалау жүргізіңіздер.
Босатылған материалдар сомасына бухгалтерлік жазу беріңіздер.
Есеп 9.8. «Әулие Ата» АҚ-ның наурыз айындағы материалдық құндылықтарының қолда бары мен қозғалысы туралы мәліметтер берілді. (9.7-кесте)
Кесте 9.7
Құндылықтарының қолда бары мен қозғалысы
Кіріс
Шығыс
күні
саны,
тонна
бағасы,
теңге
сомасы,
теңге
күні
саны,
тонна
бағасы,
теңге
сомасы,
теңге
01.03.20ж.
қалдығы
1500
310
4655000
10.03
1200
320
384000
19.03
2000
315
15.03
2000
?
?
25.03
1600
305
630000
26.03
1120
?
?
29.03
500
310
15500
28.03
650
?
?
Тапсырма:
1. Берілген мәліметтер негізінде өткізілген материалдар құнын және ай соңыңдағы қорлардың көлемін:
ФИФО әдісі;
орташа құн әдістері бойынша аңықтау.
Есеп9.9. Қаңтар айындағы «Диамонд» АҚ-да материалдық құндылықтардың қолда бары мен қозғалысы туралы мәліметтер келтірілген (9.8-кесте).
Кесте 9.8
Құндылықтарының қолда бары мен қозғалысы
Р/с
№
Көрсеткіштер
Саны,
дана
Бағасы,
теңге
Сомасы,
теңге
1.
01.01.20_ ж. қалдық
5500
2000
1155000
2.
Қаңтар айында қабылданды
1-ші онкүндік;
2-ші онкүндік;
3-ші онкүндік. Жиыны:
850
380
795
2025
205
210
223
174250
79800
177285
431335
3.
Қаңтар айында
жұмсалынды:
6125
?
?
4.
1.02.20ж. қалдық
?
?
?
Тапсырма:
Жоғарыда келтірілген мәліметтер негізінде №2 «Қорлар» ҚЕХС ұсынған әдістерді қолдана отырып, материалдық қорларды бағалау жүргізіңіздер:
Орташа құн әдісі;
ФИФО әдісі.
Есеп9.10. Шаруашылық операциялар журналында келесі мәлі- меттер бар (9.9-кесте).
Кесте 9.9
Р/с
№
Операция мазмұны
Сомасы,
теңге
Дт
Кт
1.
2
3
4
5
2.
Негізгі өндіріс цехына материалдар
жіберілді
20000
3.
Көмекші өндіріс цехына отын
жіберілді
5000
4.
Негізгі өндіріс жұмысшыларына
еңбекақы есептелінді
160000
5.
Көмекші өндіріс жұмысшыларына
еңбекақы есептелінді
90000
6.
Әлеуметтік салық
24750
Тапсырма:
Негізгі және көмекші өндіріс өнімдерінің өзіндік құның анықтаңдар.
Негізгі өндірісте 70 дана және көмекші өндірісте 30 дана бұйым өндірілген болса, өнімдерінің бір бірлігінің өзіндік құнын анықтаңдар.
Есеп 10.1. Кәсіпорын ғимарат орналасқан жер учаскесін 1360000 теңгеге сатып алды. Жер учаскесі жаңа қызметпен айналысуға арналғандықтан, ғимарат бұзуға жатады. Жылжымайтын мүлік бойынша агенттің және келісім жасауға қатысқан заңгердің қызметтерінің құны – 9800 тг.
Ғимаратты бұзуға кеткен шығыстар – 95000 тг, ғимаратты бұзудан алынған материалдарды сатудан түскен түсім – 30000 тг, жерді тегістеу мен тазалау бойынша шығыстары – 25000 тг.
Тапсырма:
Жердің бастапқы құнын.
Шаруашылық операцияларға бухгалтерлік жазу беріңдер.
Есеп 10.2.«Жігер» ЖШС дайын өнім қоймасының құрылысын жүргізіп жатыр. Құрылыс жобасын дайындауға 58000 тг.(с.і.ҚҚС) төленді. Құрылыстың бір бөлігін жүргізген мердігерлік компания орындаған жұмысы үшін 1136800тг. (с.і.ҚҚС) шот көрсетті. Қалған жұмыс ЖШС-тің өз күшімен атқарылды: пайдаланылған құрылыс материалдарының құны-945600 тг., құрылысшылардың еңбекақысы- 139200 тг.
Тапсырма:
Қойма ғимаратының бастапқы құнын;
Операциялар мазмұнына бухгалтерлік жазу беріңіз.
Есеп10.3.«АБДИ» ЖШС өндірістік жабдықты 870 000 тг (с.і. ҚҚС) сатып алды. Техникалық сипаттамасына сәйкес жұмыс ресурсы – 36000 сағат. Жойылу құны – 7 500 тг. Есепті айда жабдық 2 300 сағат жұмыс атқарды.
Тапсырма:
Өндірістік жабдықтың бастапқы құнын;
Есепті кезеңдегі амортизация сомасын.
Есеп 10.4. Компания 2 100 000 теңгеге жер телімін сатып алды. Әкімшілііктің шешімімен ол жердегі ескі құрылыс бұзылып, құрылыс материалдарының бір бөлігі сатылды.
Бухгалтерлік есепте келесі мәліметтер бар:
Бұзуға кеткен шығыстар - 280 000 тг,
Жерді рәсімдеу бойынша шығыстар - 15 000 тг Құрылыс материалдардан сатудан түсім - 56000 тг. Тапсырма:
1. Жердің бастапқы құнын анықтаңдар.
Есеп10.5.«Айна» ЖШС 2008 жылы қазан айында дербес компьютерді бастапқы құны бойынша 121160 тенгеге сатып алды. Пайдалы пайдалану мерзімі – 5жыл, болжанылған жойылу құны – 12900 тенге. Амортизация бірқалыпты әдіс арқылы есептелінеді. Компьютер табиғи тозуына байланысты 2013 ж. қараша айында есептен шығарылды. Обьектіні бұзуға кеткен шығыстар -780 тенге. Жарамды қосалқы бөлшектері кірістелінді – 1144 тенге.
Тапсырма:
Компьютерді есептен шығарудан болған нәтижені анықтандар.
Операцияларға бухгалтерлік жазу беріңдер.
Есеп10.6. Кәсіпорын 2011 ж. 1 қыркүйек күні 600000 теңге (ҚҚС қоспағанда) компьютерлер сатып алды.
Кәсіпорынның есеп саясатында бұл негізгі құралдар тобына азайып отыратын қалдық әдісін белгілеген жане ставкасы 25%.
Тапсырма:
2011 жылға амортизация аударым сомасын есептеңдер;
Бухгалтерлік жазу беріндер.
Есеп10.7. Мәліметтер негізінде талап етіледі:
Шаруашылық операцияларға шоттар корреспонденциясын құру.
Бастапқы құнын анықтау. Бастапқы мәліметтер:
«Алатау» акционернерлік қоғамы қолданыста болған КЛ-8150А әмбебап станокты қалдық құны бойынша сатып алды.
Станоктың бастапқы құны 358000 тенге, сатып алу кезіндегі жинақталған тозу сомасы - 58720 тг.
Сонымен бірге қоғамның келесі шығындары болды:
станокты жеткізу және орнату бойынша -15080 тг. с.і. ҚҚС;