ең жақын ететін қандай амал?», - деп сұрағанымда Ол (с.а.у): «Уақтылы оқылған

ең жақын ететін қандай амал?», - деп сұрағанымда Ол (с.а.у): «Уақтылы оқылған 
намаз»,- деп жауап берді.
- 
ал, одан кейін қандай амал?
- 
ата-анаға жақсылық ету.
- 
ал одан кейін?
- 
дін жолында соғысу»-  деп жауап береді. Жалпы, бұл хадистен асыл дінімізде 
өз  отанымызды  көздің    қарашғындай  сақтау  әрбір  азаматтың  борышы  екендігі 
білінеді.
          Алтыншыдан, намаз жұртшылықты береке-бірлікке, бауырмалдыққа, ынтымаққа 
шақырады.  Мешіттерде  намазды  жамағатпен  көпшілік  болып  оқу  абзал.  Жамағат 
арасында қоғамдық бірлік пен байланыс орнап, бұл  адамдарды біртұтастыққа жетелейді. 
Жамағатпен оқылған намаз пенделердің арасында теңдікті көрсетеді. Намаз адамның 
қандай да бір дәрежесіне қарамастан, бір сапта тұрып, ғибадаттарды орындайды. Бұл 
сәт мұсылмандардың   мақсаттары мен мүдделерінің бір екендігін көрсетеді. Сонымен 
қатар, намазды жамағат болып оқу арқылы мұсылмандар бір-бірімен танысып, білісіп, 
достасып, тақуалықтарының нығаюына себеп болады.
           Жетіншіден,   намаз - пәктік  рәмізі. Намазханның ең әуелі жүрегі пәк болады. 
Одан басқа да денесі, үсті-басы, киімі, тұратын жері, сөзі мен ісі таза болып, жан-жақты 

227
тазалық кемелдігіне жетеді. 
Намаз кісінің рухани һәм материалдық саулығы үшін өте қажетті шарттылық. 
Намаз  оқу  жөнінде  Аллаһ  тағала  Құран  Кәрімде  былай  деп  бұйырады: 
«Намазды 
толық  орындаңдар,  әлбетте  намаз  мүміндерге  белгіленген  уақыттарда  парыз 
етілді» (Ниса сүресі, 103 аят). Бұдан бөлек, «Намазды толық орында. Әлбетте намаз 
бұзықтықтан және жамандықтан тосады» (Анкабут сүресі, 45 аят).
         Намаз жайында  Әнес (р.а) - дан риуаят етілген хадисте: 
«Миғраж түнінде хазреті 
пайғамбарымызға елу уақыт намаз парыз етілген,  кейін азайтып беске түсірілді. 
Сол  кезде  Аллаһ  тағала  былай  деді:  «Ей,  Мұхаммед!  Менің  сөзім  өзгермес,  бес 
уақыт намазда сен үшін елу уақыт намаздың сауабы бар» (Термизи, Салат 45). 
Осы хадистен мынадай бірқатар басты мәселелерді ұғынуға болады: 
1. Намаздың Аллаһ тарапынан парыз етілгендігі;
2. Намаздың Исра кешінде парыз етілгенді;
3. Намаздың әуелі елу уақыт парыз болғандығы, кейіннен Жаратушының кеңшілігімен 
бес уақытқа дейін қысқартылғандығы, бірақ намазханның елу уақыт намаз оқығанның 
сауабын  алатындығы;
4. Исламның жеңілдік діні екендігі.
Әбу Қаттада (р.а) -  дан риуаят етілген мына бір хадисте былай айтылады:
 
«Пайғамбарымызға (с.а.у): Аллаһ тағала: «Мен сенің үмметіңе бес уақыт намаз 
парыз еттім. Мен өзіме өзім, кім намазды қорғап өз уақытында оқыса, әлбетте, 
ол  құлымды жәннатқа кіргіземін деп уәде бердім. Кім намазды орындамаса менің 
құзырымда олара жәннат уәде етілмейді деді».
           Жалпы, намаз балиғат жасына жеткен, ақылы толысқан әрбір мұсылманға парыз. 
Бірақ  бала  жеті  жасқа  келгеннен  кейін  намаз  оқытып  үйреткен  дұрыс.  Ал  он  жасқа 
келгенде намаз оқымаса, жай-жай ұрып оқытуға болады. Бұл жөнінде Пайғамбарымыз 
(с.а.у) былай дейді: 
«Балаларға жеті жасқа келгенде намаз оқытыңдар, он жасқа 
келгенде (намаз оқымаса жай) ұрыңдар»  (Әбу Дуіт, Салат 26).
       Намаз ақылды, балиғат жасына жеткен әрбір мұсылманға, оның ішінде хайыз 
бен нифастан тазаланған әйелдерге парыз болып саналады. Шариғат үкімі бойынша 
намаздың  парыз  екендігін  мойындамай  теріске  санаушы  діннен  шығарылған  болып 
есептеледі. Бұл жөнінде көптеген аяттар мен хадистер келтірілген. Намазды себепсіз 
тастаған адам үлкен күнәһар болып табылады. Бұл жайында Құран кәрімде былай деп 
көрсеткен: 
«Олар жәннатта тұрып күнәһарлардан: (сұрайды): «Сақар жаһаннамға 
түсулеріңе нендей себеп болды? »- деп сұрайды. Сонда олар: «Біз намаз оқымайтын 
едік» -  деп жауап қатады» (Муддасир 74.40.43).
        Хазреті пайғамбарымыз (с.а.у): 
«Әдейі намазды тастаған адамға Аллаһ пен 
пайғамбардың  (с.а.у)  көмегі  болмайды»  (Бұхари,  мауақит  15.34)  деген.  Тағы  да        
«Кімде  кім  жұма  намазына  немқұрайлылықпен  қарап,  оны  үш  рет  тәрк  етсе,  Аллаһ 
тағала оның жүрегіне мөр басады» (насай, жұма, 2 Термизи жұма 7) делінген.
                Біздер  ұстанатын  Имам  Ағзам  мазхабы  бойынша  жалқаулық  жасап,  намазды 
тастаған адам, егер намаз парыз емес деп айтпағанша діннен шығарылмайды. Бірақ 
күнәһар болып саналады. Оған намаз жайлы ескертулер жасап, түсіндіру жұмыстарын 
жүргізген жөн. Кез келген адамға «сен кәпірсің» деп айтудан аулақ болу керек. Өйткені 
дінімізде  әлгіндей  сөздерді  айтудан  қайтарған.  Асыл  дінімізде  намазды    ұмытып 
кешіктірсе  немесе  қатты  ұйықтап  қалса,  яки  болмаса  жалқаулықпен  дер  кезінде 
оқымаса, сол оқылмаған намаздардың қазасын міндетті түрде өтеу керек. Ал жалпы, 
намаз өз уақытында оқылады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «
Құлшылықтың ең абзалы - 
өз уақытында оқылған намаз» деген. Ал жаңағы айтқан қаза қылушыларға хадисте: 
«Кімде кім ұйықтап қалып, немесе ұмытып намазын оқи алмаса еске түскен сәтте 
дереу оқысын» (Әбу Дәуіт, Салат) делінген.
           Намаз - өте маңызды мәселе. Пайғамбарымыз (с.а.у) 
«Қиямет күні адамның 
алғаш есепке тартылатыны -  парыз намазы. Егер осы намазды толық орындаса, 
неткен тамаша?! Керісінше жағдайда: «қараңдар, нәпіл намаздары бар ма екен? 
Егер  нәпіл  намаздары  бар  болса,  парыздарының  кемістігін  осы  намаздармен 
толықтырады.  Бұдан  кейінгі  басқа  парыздар  да  дәл  осылай  жалғасады»  (Әбу 

228
Дәуіт, Үмтр, 2) деген.  
          Пайғамбарымыздың (с.а.у) намаз оқуға деген ынтықтығы аса ерекше болған. Ол 
шақырылған азаннан, оқылатын намаздан үлкен жан рақатына бөленген. Сол үшін де 
әрбір намаздың уақыты болған кезде хазреті Биләлге (р.а) қарап: 
«Биләл, азан айтып 
біздің жанымызды рахатқа бөле!», - дейтін (Әбу Дәуіт, Әдәб 87). Және де «Намаз – 
көзімнің қарашығы» деп өсиет қалдырған. Пайғамбарымыздың үмбеттері, яғни, өзін 
мұсылман санаушы  әрбір азаматқа Аллаһ тағала  бес уақыт намаз оқуды нәсіп етсін 
деп тілейміз.
Ахметжан қажы Керімбеков 
   РАМАЗАН – НҰР ШАШҚАН АЙ
           Рамазан барша мұсылмандардың сағына күтіп, қимай қоштасатын, қасиетті Құран 
Кәрім аяттарының түсе бастаған мүбарак айы. Рамазан айы барша адамзат баласына 
рахметті  ала  келді.  Рамазан  айында  бір  айы  бойы  ораза  тұту  парыз  етілді.  Рамазан 
айынның фазилаты жайында Құран аяттары мен пайғамбарымыз Мұхаммед саллаллаһу 
алайһи  уассалламның  хадистері  бар.  Құран  Кәрімде:  «
Ей,  иман  келтіргендер! 
Сендерден  бұрынғыларға  парыз  етілгендей  тақуалыққа  жетулерің  үшін  ораза 
ұстау  сендерге  де  парыз  етілді»,  тағы  бір  аятта:  «Сендердің  араларыңда  кімде 
кім  рамазан  айының  туғанын  көрсе,  сол  күні  ораза  ұстасын.  Сырқат  немесе 
жолаушыларға ораза айында ұстай аламаған күндерін басқа күндері ұстасын » 
(Бақара сүресі 183-185) делінген. Рамазан айлардың сұлтаны. Бұл айда барша мұсылман 
бір ай бойы ораза тұтады. Яғни, таң сәресінен күн батқанша ішіп-жеуден, жыныстық 
қатынасқа барудан, түрлі жаманшылық атаулыдан өзін пәк ұстап, күнә істерді тоқтатады. 
Ораза ұстаған адам Құдайға жақын болады. Сабырлық, мейірімділік, қанағатшылдық 
сияқты қасиеттерге бой ұсынады. 
        Бұл айдың кереметтері жөнінде пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.у): «
Кімде кім ораза 
тұтса және Аллаһ разылығы үшін шын ықыласпен мақтанбай тарауих намазын 
оқыса, Аллаһ тағала оның тіршіліктегі күнәларын кешіреді және не тілеген болса 
тілектері қайтарылмайды» деген.
          Сонымен бұл айда мұсылман нені білуі керек.
     Оразаның негізгі шарттары
:
а)  Әуелі рамазан айының оразаны тұтуға ниет етіледі;
б)  Таң сәресінен күн батқанша оразаны бұзатын нәрселерден сақтану.
     Рамазан айында айрықша белгілер:
а) Рамазан айында тозақтың есігі жабылып, жәннаттың қақпалары ашылады;
б) Бұл айда ораза ұстау – пенденің  өткен күнәларының кешірілуіне себебші;
в) Аллаһ тағала оразашының барлық ізгі ниеті мен тілегін қайтармайды.  
Оразаның пайдасы:
а) Ораза ұстаушы Құдайшыл болады. Яғни Аллаһ тағаланы таниды;
б) өзін қиыншылықтарға төзуге және шыдамды болуға үйретеді;
в) аш-жалаңаш жүрген бейшараның көрген күнін бірге тартады;
г) өзіндегі шайтанның жолын тарылтады;
д) Денсаулығына да пайдасы мол. Қала берді еліміздің ішінде иманды азаматтар 
саны көбейе түседі.
   Оразаны  нелер бұзады:
а)   Күндіз ішіп-жеу, сусын қабылдау;
б)  Әйелімен жыныстық қатынаста болу;
в)  Әйелдердегі ай сайын келетін етеккірі келсе;
        Ескерту: Білмей тамақ жеп қойған болса, оның оразасы ашылып кетпейді, 
яғни оразасын одан әрі жалғастырып тұта береді. Хадисте: «Кім де кім ораза екенін 
білместен ішіп-жеп қойса, Аллаһ оның тамақтандырған болады» делінген.
Әйел кісілерге байланысты  тәртіптер:
а)  Әйел кісіге етеккірден тазарып болмай ораза тұтуына болмайды. Өткен күндерін 

229
рамазан айы өткеннен  соң өтеп береді.
б)  Аяғы  ауыр  немесе  емшектегі  баласын  асырап  жүрген  әйел,  егер  өзіне  немесе 
баласына зиян келер деп қорықса аузын ашуға хақылы. Бірақ кейін мезгілін тауып 
ұстайды. Олар оразаның орнына аш адамды тойдырудан азат етілген.
        Қадір түнінің қасиеті:
       Пайғамбарымыз (с.а.у) айтқан: 
«Кімде кім Қадір түнін иманымен және сауап 
үмітімен  өткізсе,  оның  күнәлары  ғапу  болады»  делінген.  Қадір  түні  рамазан 
айының соңғы он күндерінің бірі. Бұл түні Аллаһ тағала барлық періштелерді жер 
бетіне жібереді. Бұл түні істеген құлшылық мың айдан да жақсырақ. Мың ай ол 83 
жыл. Бұл деген бір адамның өмір бойы Құдайға құлшылық етумен бара-бар. Биылғы 
жылы Қадір кеші қыркүйек айының  26-27 қараған түні.
  Құран оқығанның сауабы:
        Аллаһ тағала айтқан: «Рамазан  айында жер бетіне Құран түсірілген. Құран Кәрім 
кітабы адам адамдарға дұрыс жолды көрсету және ақ пен қараны айыру үшін  жіберілген. 
Осы айда Құран оқып. Ораза ұстасақ оның сауабы қиямет күні тозақ отынан арашалап 
шығады. Хадисте: «Ораза мен Құран пендеге қиямет күні араша түседі. Ораза айтады: 
«Ей, Жаратқан. Мен оны күндіз ішіп-жеуден тиып едім». Сонда Құран айтады: «Ия, 
Раббым. Мен оны түнде ұйқыдан қалдырып едім. Енді мен оны қорғаймын». Олардың 
арашасы  қабылданады».  Жалпы,  рамазан  айында  Құран,  хадис  кітаптарын  оқып 
жүргеннің сауабы шексіз.
        Рамазан – мырзалық пен мейірбан айы: 
       Хадисте: «
Кімде кім оразашыға қамқорлық етіп, ауыз аштырса, сол оразашы 
алғандай сауапты бұл да алады. Оның сауабынан еш нәрсе де кемімейді» делінген.  
Бұл айда әр адам өзінің қал жағдайына қарап тұрмысы төмен азаматтарға қол ұшын 
берсе сауабы мол.
        Оразашының екі қуанышы бар:
        Оразашының екі қуанышы бар, бірі кешкісін ауыз ашарда, екіншісі Жаратқан 
Аллаһ тағаланың алдында тұрған сәтте. Аллаһ тағала айтады: «
Адамзат не істесе де 
өзінікі, бірақ оразадан басқасы, ораза менікі. Мен оның есесін өзім беремін. Ол Мен 
үшін ішіп-жеуін, нәпсісін тыйды ғой» деген. Аллаһ тағала қиямет күні оразашыны 
жәннаттың  арнаулы  қақпасына  кіруге  шақырады.  Хадисте:  «
Жәннатта  Раййан  деп 
аталатын қақпа бар. Ол қақпадан қиямет күні оразашы жәннатқа кіреді».
       Пітір садақасы жан садақасы:
       Пітір сөзі (араб тілінде) -  «
жаратылыс» деген мағынаны білдіргендіктен, кейбір 
ғұламалар  пітір  садақасын 
«дененің  зекеті»  деп  атаған.  Пітір  садақа  –  күнделікті 
қолданатын  негізгі  қажеттерінен  тыс,  кем  дегенде,  нисап  мөлшерінен  (85  гм  алтын 
немесе құнына тең) байлыққа ие адамға уәжіб садақа. 
       Пітір садақасы һижреттің екінші жылы, рамазан  оразасы парыз етілген жылы уәжіб 
болды. Яғни баршаға міндет болып саналады.
       Пітір садақаны рамазан айының бірінші күнінен бастап, оразаның айт намазы 
оқылуына дейін беру  керек.  
      Аллаһ тағала рамазан айында барша жасаған құлшылықтарымызды қабыл етсін, 
Әмин!
 Мұхамеджан Естеміров

230

231
МӘУЛІ\Т ХҰТБАСЫ
ْمي ِجَّرلا ِناَطْيَّشلا َنِم ِللهاِب ُذوُعَا
ْمي ِحَّرلا ِن ٰمْحَّرلا ِالله ِمْسِب
ْنيِعَمْجَا ِهِباَحْصَا َو ِهِلٰا َو ٍدَّمَحُم اَنِلوُسَر يٰلَع ُمَلاَّسلا َو ُةَلاَّصلا َو َنيِمَلاَعْلا ِّبَر ِ ِل ُدْمَحْلَا
ِالله َلوُسَر اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا  َو ُةَلاَّصلَا
ِالله  َبيِبَح اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا َو ُةَلاَّصلَا
ِالله َّيِبَن اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا َو ُةَلاَّصلَا
ِالله ِقْلَخ َرْيَخ اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا َو ُةَلاَّصلَا
ِالله  ِش ْرَع َروُن اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا  َو ُةَلاَّصلَا
ِنْيَس ْوَق  َباَق  َب ِحاَص اَي َكْيَلَع ُمَلاَّسلا  َو ُةَلاَّصلَا
 ِماَرِكْلا ِهِتْيَب ِلْهَا َو ِهِباَحْصَا َو ِهِلٰا يٰلَع َو َمَّلَس َو ِهْيَلَع ُالله يَّلَص يٰفَطْصُمْلا َنيِلَسْرُمْلا ِفَرْشَا يَلَع ُمَلاَّسلا َو ُةَلاَّصلَا
ْةَحِتاَفْلا ِ ِل
ِمي ِحَّرلا ِن ٰمْحَّرلا ِالله ِمْسِب
ْةَّيِلَعْلا ِتاَّذلا ِمْساِب َءَلاْمِ ْلا ُاِدَتْبَا
ْهَل ْوَا  َو ُهَلاَنَا اَم يٰلَع ِتاَكَرَبْلا  َضْيَف ًاّرِدَتْسُم
ْةَّيِنَه ٌةَغِئاَس ُهُد ِراَوَم ٍدْمَحِب يِّنَثُا َو
ْهاَياَطَم ِليِمَجْلا  ِرْكُّشلا َنِم ًاِطَتْمُم
ْةَّيِلَّوَ ْلا َو ِمُّدَقَّتلاِب ِفوُصْوَمْلا  ِروُّنلا يَلَع ُمِّلَسُا َو يِّلَصُا َو
ْهاَب ِجْلا َو ِةَمي ِرَكْلا  ِرَرُغْلا يِف ِلِقَتْنُمْلَا
ْةَّيِوَبَّنلا َةَرِهاَّطلا َةَرْتِعْلا  ُّصُخَي ًاناَوْض ِر يٰلاَعَت َالله ُحِنْمَتْسَا َو
ْهَلا َو ْنَم َو َعاَبْتَ ْلا َو َةَباَحَّصلا ُّمُعَي َو
ْةَّيِلَجْلا ِةَح ِضاَوْلا ِلُبُّسلا ِكوُلُسِل ًةَياَدِه ِهيِدْجَتْسَا َو
ْهاَطُخ  َو ِاَطَخْلا ِطَط ِخ يِف ِةَياَوَغْلا َنِم ًاظْف ِح َو
ْةَّي ِرَقْبَع ًاناَسِح ًادوُرُب ِّيِوَبَّنلا ِدِلْوَمْلا ِةَّصِق ْنِم ُرُشْنَا َو
ْهَلاُحِب ُعِماَّسلا يَّلَحَت ًادْقِع ِفي ِرَّشلا ِبَسَّنلا َنِم ًامِظاَن
ْةَّيِوَقْلا ِهِتَّوُق َو ِالله ِلْوَحِب ُنيِعَتْسَا َو
ْللهاِب َّلِا َةَّوُق َل َو َل ْوَح َل ُهَّنِاَف
ْميِلْسَت  َو ٍةَلاَص ْنِم ٍّيِذَش ٍفْرَعِب  َفي ِرَّشلا ُهَرْبَق َّمُهّٰللا  ِرِّطَع
ْهْيَلَع  ْك ِراَب َو ْمِّلَس َو ِّلَص َّمُهّٰللَا
ْلوُقَاَف ُدْعَب َو
ْدْمَحْلا ُةَبْيَش ُهُمْسا َو ِبِلَّطُمْلا ِدْبَع ِنْبا ِالله ِدْبَع ُنْبِا َمَّلَس َو ِهْيَلَع ُالله يَّلَص ٌدَّمَحُم اَنُدِّيَس َوُه
و ْرْمَع ُهُمْسا  َو ٍمِشاَه ِنْبِا
ْةَريِغُمْلا ُهُمْسا َو ٍفاَنَم ِدْبَع ِنْبِا
ْعِّمَجُم ُهُمْسا  َو ٍّيَصُق ِنْبِا
ْةَّي ِصَقْلا َةَعاَضُق ِدَلاِب يِف ِهي ِصاَقَتِل ٍّيَصُقِب َيِّمُس
ْها ٰم ِح ا ٰمَحَف ِمَرَتْحُمْلا ِمَرَحْلا يَلِا يٰلاَعَت ُالله ُهَداَعَا ْنَا يٰلِا
ْميِكَح ُهُمْسا  َو ٍبَلاِك ِنْبِا
ْشْيَرُق ُهُمْسا َو  ٍرْهِف ِنْبا ِبِلاَغ ِنْبا ِّيَؤُل ِنْبا ِبْعَك ِنْبا َةَّرُم ِنْبِا
ْهاَضَت ْرا  َو ُريِثَكْلا ِهْيَلِا َحَنَج اَمَك ٌّيِناَنِك ُهَق ْوَف اَم َو ُةَّيِشَرُقْلا ُنوُطُبْلا ُبَسْنُت ِهْيَلِا َو
ْرْضَّنلا ِنْبا ِكِلاَم ِنْبِا
ْساَيْلِا ِنْبا َةَك ِرْدُم ِنْبا َةَمْيَزُح ِنْبا َةَناَنِك ِنْبِا

232
ْةَّيِمَرَحْلا ِباَحِّرلا يَلِا َنْدُبْلا يَدْهَا ْنَم ُلَّوَا َوُه َو
ْهاَّبَل  َو يٰلاَعَت َالله َرَكَذ َمَّلَس َو ِهْيَلَع ُالله يَّلَص ُّيِبَّنلا ِهِبْلُص يِف َعِمُس َو
ْراَزِن ِنْبا َرَضُم ِنْبِا
ْناَنْدَع ِنْبا ِّدَعَم ِنْبِا
ْةَّيِنَّسلا ِةَّنُّسلا ُناَنَب ُهَدِئاَرَف ْتَمَّظَن ٌكْلْس اَذٰه َو
ْهاَبَا َو ُع ِراَّشلا ُهْنَع َكَسْمَا َميِهاَرْبِا ِليِلَخْلا يَلِا ُهُعْفَر َو
ْةَّيِبَسَّنلا ِموُلُعْلا يِوَذ َدْنِع ٍبْيَر َلاِب ُناَنْدَع َو
ْهاَمَتْنُم َو ُهُتَبْسِن َليِعاَمْسِا ِحيِبَّذلا يَلِا
ْةَّيِّرُّدلا ُهُبِكاَوَك ْتَفَّلَاَت ٍدْقِع ْنِم ِهِب ْمِظْعَاَف
ْهاَقَتْنُمْلا ُهُتَطِساَو َمَّلَس َو ِهْيَلَع ُالله يَّلَص ُمَرْكَ ْلا ُدِّيَّسلا َو َل  َفْيَك َو
ْميِلْسَت  َو ٍةَلاَص ْنِم ٍّيِذَش ٍفْرَعِب  َفي ِرَّشلا ُهَرْبَق َّمُهّٰللا  ِرِّطَع
ْهْيَلَع  ْك ِراَب َو ْمِّلَس َو ِّلَص َّمُهّٰللَا
ْهَلاُحِب َلاُعْلا ُبِسْحَت ٌبَسَن
ْءاَز ْوَجْلا اَهُموُجُن اَهْتَدَّلَق
ْراَخَف  َو ٍدَدوُس ُدْقِع اَذَّبَح
ْءاَمْصَعْلا ُةَميِتَيْلا ِهيِف َتْنَا
ْةَّيِلِهاَجْلا ِحاَفِس ْنِم يٰلاَعَت ُالله ُهَرَّهَط ٍبَسَن ْنِم ِهِب ْم ِرْكَا َو
ْها َوَر َو ِّيِنَهْلا ِهِد ِر ْوَم يِف ُهَد ِراَو ُّيِقاَرِعْلا ُنْيَّزلا َدَر ْوَا
ْدَّمَحُمِل ًةَماَرَك ُهٰلِ ْلا َظِفَح
ْهِمْس ِل ًان ْوَص َداَجْمَ ْلا ُهَءاَبٰا
ْهُراَع ْمُهْب ِصُي ْمَلَف َحاَفِّسلا اوُكَرَت
ْهِّمُا َو ِهيِبَا يٰلِا َو َمَدٰا ْنِم
ْةَّيِهَبْلا ُمِه ِرَرُغ  ِري ِراَسَا يِف ِةَّوُبُّنلا ُروُن ي ٰرَس ٌةاَرَس
ِالله ِدْبَع ِهِنْبا  َو ِبِلَّطُمْلا ِدْبَع ِنيِبَج يِف ُهُرْدَب َرَدَب َو
ْميِلْسَت  َو ٍةَلاَص ْنِم ٍّيِذَش ٍفْرَعِب  َفي ِرَّشلا ُهَرْبَق َّمُهّٰللا  ِرِّطَع
ْهْيَلَع  ْك ِراَب َو ْمِّلَس َو ِّلَص َّمُهّٰللَا
 Оқылуы:
Бисмиллаһир  рахманир рахим.
Ал-хамдулиллахи  раббил  аламиин.  Уас-солату  уас-саламу  ала  расулинә 
Мухаммадин әлиһи уа асхабиһи ажмаьиин.
Ас-солату уас-саламу ьалайка  я расулуллаһи.
Ас-солату уас-саламу ьалайка я хабибуллаһи.
Ас-солату уас-саламу ьалайка я нәбиуллаһи.
Ас-солату уас-саламу ьалайка я хайра халқиллаһи.
Ас-солату уас-саламу ьалайка я нура ьаршиллаһи.
Ас-солату уас-саламу ьалайка я  сохиба қаба қаусайни.
Ас-солату уас-саламу ьала  ашрафил мурсалинал мустафа соллаллаһу ьалайһи уа 
салам.  Уа  ьала алиһи уа асхабиһи уа аһләли байтиһил киромил-лиллаһил фатиха.
          Әуелі Құран сүрелері оқылады. Фатиха сүресі, Бақара сүресінің алғашқы  5 
аят, соңғы 2 аяты, Ықылас, Фалақ, Нас сүрелері оқылады.

233
Бисмиллаһир  рахманир рахим.
         Абтадиул имлә-ә бисмиз-зәтил ьалий-я.
Мустидир-ран файзал- баракати ьала ма ана-ләһу уа ауләһ.
Уа у-сән-ни бихамдин мауаридуһу  са-и-ғатун һаний-я.
Мумтәты-ән минәш-шукрил жамиили мато-я.
        Уа усолли уа усәллиму ьалан-нурил маусуфи бит-тәқод-дами уал аууалий-я.
Ал-мунтәқили фиил-ғурарил кәриатил уал-жибаһ.
Уа астәмнихул-лаһә таьала ризуанән иахус-сул ьитратәт-тоһиратән-нәбәуий-я.
Уа йаьум-мус-сохабатә уал-атбәьа уа ман уа-ләһ
Уа астәжидиһи һади-ятән лисулукис-субулил уази хатил жалий-я.
Уа хифзон минал ғауа-яти фии хитотил хато-й  уа хутоһ.
Уа аншуру мин қис-сотил маулидин-нәбәуии бурудән хисанән ьабқарии-я.
          Назыман минан-насабиш-шариифи ьиқдән тахалләс-самиьу  би хуләәһ.
Уа астаьиину бихаулил-лаһи уа қууатиһил қауии-я.
Фа ин-наһу ләә хаулә уа ләә қууата иллә бил-лләһ.
           Ьат-тирил-лаһумма  қабраһуш-шарифә би-ьарфин шәзи-ин мин солатин уа 
таслиим.
          Аллаһумма солли уа саллим уа барик ьалайһи.
Уа баьду фа-ақуул, Һу-уа саиидинә Мухаммадун саллаллаһу ьалайһи уа салламә 
ибну Абдулла ибн ьабдул Муттолиби уасмиһу Шайбатул хамд ,  Ибну Һашимин уасмуһул 
Муғирот,  Ибну Қусой-ин   уасмуһу Мужаммиь, суммия  билқусо-ин литәқосииһи фии 
биләди қузоьатәл қасии-я.
          Иләә ан аьдадаһул-лаһу таьаләә  иләл-харамил мухтәрами фа хәмәә химәәһ. 
Ибну Киләбин уасмуһу Хаким. Ибни Муррат ибни Кәьби ибни Лууаи-ин ибни  Ғалиби 
ибни Фиһрин уасмуһу Қурайш. Уа иләйһи  тунсабул бутунул қурашиия-ту уа ма фауқаһу 
Кинәнни-ун кама жанаха  иләйһил кәсиру уа  артәзоһ.
Ибни Малики ибнин Назр, ибни  Кинәнәтә ибни Хузайя-тә ибни Мудрикатә ибни 
Иляс,
        Уа һу-уа   ау-уалу ман аһдәл муднә иләр-рихабил харамайя. 
Уа  сумиьа  фи  сулбиһин-нәбиюн  саллаллаһу  ьалайһи  уа  саллам  закараллаһә 
таьалаа  уа  лаббаһ,  ибни  Музора  ибни  Низар.    Ибни  Маьадди  ибни  Ьаднан.  Уа  һәза 
силкун нәззомат фарай-даһу бананус-сун-натис-саний-я.
Уа рофьуһу иләл халили Иброхимә  әмсәкә ьанһуш-шариьу уа абаһ.
          Уа ьаднану билә ройбин ьинда зәуиил ьулумин-насибий-я. Иләл-з-зәбиихи      
          Исмаьилә нисбәтуһу уа мунтәмәһ.
          Фа аьзим биһи мин ьиқдин тә-әлләфәт кауакибуһуд-дур-рий-я.
          Уа кайфа лә  уас-сай-идул акрому  соллаллаһу ьалайһи уа салламә  уаситотуһул 
мунтәқо.
          Ьат-тирил-лаһумма  қабраһуш-шарифә би-ьарфин шәзи-ин мин солатин уа 
таслиим.
           Аллаһумма солли уа саллим уа барик ьалайһи.
           Насабун тәхсибул ьулә бихуләһ.  Қалладатһә нужумуһәл жаузәһ. Хаб-базә 
ьиқду судәдиин уа фахар.
            Әнтә фиһил ятимәтул ьасмаа. Уа акрим биһи мин насабин тоһ-һораһуллаһу 
таьала мин сифахил жаһилия. Аурадуз-зайнул ьирақию уаридаһу фи мауридиһил һани-
ин уа рауаһ.
            Хафизал иләһу караматан ли Мухаммад. Аба-а-һул амжәдә саунән ли исмиһ. 

234
Тәракус-сифаха фалам юсиб-һум ьаруһ. Мин а-дама уа иләә әбиһи уа уммиһи. Саратун 
сараа нурун-нубууати фи асарири ғурариһимул баһий-я.
Уа батара бадруһу фи жабиини ьабдилмуттолиби уа ибниһи Абдуллаһи
          Ьат-тирил-лаһумма  қабраһуш-шарифә би ьарфин шәзи-ин мин солатин уа 
таслиим. Аллаһумма солли уа саллим уа барик ьалайһи.
         Осыдан кейін,  Садақал-лаһул-аъзим. “Субханә раббика раббил-ъиззәти 
ъамма йасифун. Уә сәләмун ъаләл мурсалин. Уәл-хамду лилләһи раббил ъаләмин” -  
деп “Әл-Фатиха” сүресі оқылады.  Мұнан соң екі қолды көтеріп,  дұға етеміз.
ҚАЖЕТ ЕТІЛГЕН КІТАПТАР МЕН САЙТТАР ТІЗІМІ:
1. Құран Кәрім. Халифа Алтай 
2. «Ислам және өркениет» газеті 
3.«Иман» журналы 
4. 
www.muftuat.kz  (фәтуа және сұрақ-жауап айдары)
5.www.muslim.kz   (сұрақ-жауап айдары)
6.www.oko-meshit.kz  (сұрақ-жауап айдары)
Осы кітапты құрастыруда қол ұшын берген барлық  
Дін жанашырларына  және Діни басқарманың ресми сайттары
Алла разы болсын дегіміз келеді.

235
МАЗМҰНЫ
Әділетті халифа...................................................................................................................................5
Исра және миғраж оқиғасы................................................................................................................8
Шүкіршілік ету – мұсылманның әдебі............................................................................................12
Жақсылық жамандықты жояды........................................................................................................15
Жәннатқа бастайтын 18 жол............................................................................................................15
Адамның мінезін қалай өзгертуге болады?.....................................................................................21
Салауат қалай айтылады?..................................................................................................................22
Науқас бауырымды қалай сабырлыққа шақырсам болады?..........................................................24
Ит асыраудың үкімі қандай?.............................................................................................................24
Шіркеуге кіруге болады ма?............................................................................................................25
Мен солақаймын, не істесем болады?.............................................................................................26
Жол жүру ережесін бұзу күнә ма?...................................................................................................26
Стакан соғыстыруға болады ма?.....................................................................................................28
Садақаны кімге берген дұрыс?........................................................................................................28
Лақап ат қоюға болады ма?..............................................................................................................30
Әлеуметтік желідегі таныстықты шариғат құптай ма?.................................................................30
Сауабы өте көп амалдарды айтсаңыздар!.......................................................................................31
Туған күнді тойлауға бола ма?.........................................................................................................32
Джинсы киюге бола ма?...................................................................................................................32
“Тамаққа үрлеме” деген тыйым бар ма?.........................................................................................33
Шпаргалка қолдануға болады ма?..................................................................................................34
Зина туралы бейнероликтерді көрудің үкімі қандай?...................................................................34
Тағам қалдықтарын қоқысқа тастау дұрыс па?.............................................................................35
Күнә қайтсе жойылады?...................................................................................................................35
Үйге оң аяқпен кіріп, сол аяқпен шығуымыздың сыры неде?.....................................................36
Мұсылман адам мақтау естігенде не істеуі керек?........................................................................36
Жоғалған затты дұға оқу арқылы табуға бола ма?........................................................................37
Құранға тілек жазуға бола ма?........................................................................................................37
Ұйқы әдебі..........................................................................................................................................37
Анасы баласын қай жасқа дейін жанына алып жатса болады?....................................................39
Футбол тамашалау шариғатқа теріс емес пе?................................................................................39
Жұмыс істеп жүріп құран тыңдауға бола ма?................................................................................40
Дипломды сатып алуға бола ма?.....................................................................................................40
Мешітке адам есімін қою бидғат па?..............................................................................................41
Халқы мұсылман емес елде ет өнімін тұтынуға бола ма?............................................................41
Күнделікті қандай дұға оқуға кеңес бересіз?.................................................................................42
Сыйлық жасағанымыз үшін сауап беріледі ме?.............................................................................42
Мешітке баланы алып баруға бола ма?..........................................................................................43
Ақ түстің артықшылығы бар ма?....................................................................................................43
«Көшеде жүру ережесін» білгім келеді?.........................................................................................44
Жаңа ай туғанда дұға оқудың себебі неде?....................................................................................44
Қалжыңдап қорқытуға бола ма?......................................................................................................45
Құран тыңдаушыға қандай сауап бар?............................................................................................45
Ата-ананы қандай жағдайда тыңдамау керек?...............................................................................46
Харам ас жегеннің дұғасы қабыл болмай ма?................................................................................46
Қызыма умму сәлама деп есім қойсам бола ма?...........................................................................46
Шымылдық әдебін білеміз бе?........................................................................................................47
Қызғаныштың қандай пайдасы бар?...............................................................................................48
Кенже баланы көбірек еркелетуге болады ма?..............................................................................49
Балалы болғандарды қалай құттықтайды?.....................................................................................50
Талақтан кейін әкелік құқық сақтала ма?.......................................................................................51
«Еркек – бас, әйел – мойын» ба?.....................................................................................................51

236
Харам ас жегеннің дұғасы қабыл болмай ма?................................................................................53
«Крещенские морозы» суға түсуге бола ма?..................................................................................53
Жәннаттықтардың жасы нешеде болады?......................................................................................54
Намазда орын ауыстырудың мәні неде?.........................................................................................55
Құранды кім жинақтады және сүрелерді кім реттеді?..................................................................55
«Хамд және шүкір жайлы не білеміз?»...........................................................................................56
Құранды қолына алған немесе оқып отырған адам оның құндылығын біліп, құрметпен қарауға 
міндетті.................................................................................................................................60
Періштелердің өзі одан ұялып, қысылатын....................................................................................62
Қанша нәпіл намаз бар?...................................................................................................................63
Тозақтың сипаттары және күнәһарлардың халі.............................................................................65
Зүлхиджә айының алғашқы он күндік оразасы..............................................................................71
Ашуға бой алдырмаудың жолы бар ма?.........................................................................................72
Тұрмыс құрғысы келетіндерге 7 кеңес...........................................................................................73
Жындар мен қара сиқырдан қорғанудың 15 жолы........................................................................75
Ең жақсы тәубе – жастардың тәубесі..............................................................................................77
Намазда имам қателессе, жамағат не істеу керек?.........................................................................79
Ғұлама ғұмыры: «фиқһ ілімінің білгірі - имам тахауи»................................................................80
Сыйлық жасағанымыз үшін сауап беріледі ме?.............................................................................81
Азан айтылған кезде тыңдаушы не істеу керек?............................................................................82
Үйден шыққанда қандай дұға оқылады?........................................................................................82
Халқы мұсылман емес елде ет өнімін тұтынуға бола ма?............................................................83
Анасы баласын қай жасқа дейін жанына алып жатса болады?....................................................84
Мұсылман емес адамға дұға жасауға бола ма?..............................................................................84
Құранға тілек жазуға бола ма?........................................................................................................84
Үйге оң аяқпен кіріп, сол аяқпен шығуымыздың сыры неде?.....................................................84
Ойын-сауықтың шарттары қандай?................................................................................................85
Күнә қайтсе жойылады?...................................................................................................................85
Зина туралы бейнероликтерді көрудің үкімі қандай?...................................................................86
Арақтың зияны жайлы аяттарда не айтылған?...............................................................................86
Әзіл-қалжыңның үкімі қандай?.......................................................................................................88
«Тамаққа үрлеме» деген тыйым бар ма?........................................................................................89
Әлеуметтік желідегі таныстықты шариғат құптай ма?.................................................................90
Wi-fi желісін егесінің рұқсатынсыз қолдануыма болады ма?......................................................91
Туған күнді тойлауға бола ма?.........................................................................................................91
Мен солақаймын, не істесем болады?............................................................................................92
Ауа райы болжамына сену ширк па?..............................................................................................93
Науқас бауырымды қалай сабырлыққа шақырсам болады?.........................................................94
Бағалы теріден тігілген тон кию харам ба?....................................................................................94
Тауық еті, балық және консервіленген еттер халал ма?................................................................95
Мұсылманға харам тағам басқа дін өкіліне адал ма?...................................................................96
Көз тигенде қандай дұға оқылады?.................................................................................................96
Айюб (ғ.с.) Пайғамбар сынағы.......................................................................................................97
Намаз оқымайтын достарымнан алшақ жүруім керек пе?...........................................................98
Ескендір зұлқарнайын кім?..............................................................................................................99
Шариғатымызда түс жору туралы не айтылған?...........................................................................99
Құранды сату дұрыс па?.................................................................................................................100
Пайғамбарымыз қандай спорт түрімен шұғылданған?...............................................................100
Боқтап сөйлеу қаншалықты күнә?................................................................................................101
Ит төбелестіру күнә мә?.................................................................................................................102
Ысқырудың үкімі қандай?..............................................................................................................102
Коньяк қосылған кәмпитті жеуге болмай ма?..............................................................................102
Шаш пен тырнақты өртеуге бола ма?...........................................................................................103

237
Сағыз шайнаудың үкімі қандай?....................................................................................................103
Қоғамдық моншаға баруға бола ма?.............................................................................................104
Денеге таңба салуға (татуировка) рұқсат па?..............................................................................105
Галстук тағуға шариғат қалай қарайды?.......................................................................................105
Пайғамбарымыз (с.а.у) ас ішкенде қалай отырған?.....................................................................105
Ер кісілерге алқа тағуға бола ма?..................................................................................................106
Доңыз майы қосылған сабынмен жуынуға бола ма?..................................................................106
Бильярд не боулинг ойнауға бола ма?...........................................................................................107
Шахмат, дойбы және нарды харам ба?.........................................................................................108
Квас харам ба?.................................................................................................................................109
Суды тұрып ішу зиян ба?...............................................................................................................110
Ер кісілерге алтын тіс салдыруға бола ма?..................................................................................110
Борсық еті адал ма?.........................................................................................................................111
Қандай түсті киім таңдаған дұрыс?...............................................................................................111
Мүшел жас жайында дін не дейді?................................................................................................111
Неге етпетінен жатуға болмайды?.................................................................................................112
Неге «бейуақта» ұйықтауға болмайды?........................................................................................113
Неге есектің еті арам?....................................................................................................................114
Сақинаны қай қолға және қай саусаққа таққан дұрыс?..............................................................114
Су жануарларының қайсысын жеуге болады?.............................................................................115
Наурызды тойлауға бола ма?.........................................................................................................115
Ірі қара мал егіз туса, не істеу керек?............................................................................................116
Шоқпармен ұрып алған аңның еті адал ма?.................................................................................116
Фотоға түсу шариғатқа теріс пе?...................................................................................................117
Дәрет алуға су бар, бірақ ғұсыл құйынуға жағдай жоқ, не істеймін?........................................117
Ұялы телефондағы құранды дәретсіз оқуға бола ма?.................................................................118
Сапар айында жолға шығуға және үйленуге болады ма?...........................................................118
Емделу мақсатында несеп ішуге бола ма (уринотерапия)?........................................................118
Исламда қорқор (кальян) шегудің үкімі қандай?.........................................................................119
Мұсылман емес мемлекеттерде туып-өскен адамдардың ақыреттегі 
жағдайы қалай болмақ?..................................................................................................................121
Доңыз терісінен жасалған аяқ киім..............................................................................................123
Адал және арам кәсіптің айырмашылығы....................................................................................123
Ұрланған ұялы телефонды сатып алу күнә бола ма?..................................................................124
Затымды жалға беруге бола ма?....................................................................................................125
Қаржы пирамидадан түскен ақша халал ма?...............................................................................125
Банктен есеп шот ашсам бола ма?................................................................................................125
Тойхананы арақ ішілетін тойға жалға беруге бола ма?...............................................................126
Арақтан түскен табысты шығынға жұмсасам да күнә ма?.........................................................126
Автокөлік лотореясын ойнауға бола ма?......................................................................................127
Темекі сатуға бола ма?...................................................................................................................127
Аукционмен тауар сатуға бола ма?...............................................................................................127
Қарызға сатқан заттың бағасы қымбаттаса, қосымша ақша сұрауыма бола ма?.....................128
Сауда менеджерлігіне шариғат рұқсат еткен бе?.........................................................................128
Ломбардқа исламның көзқарасы қалай?.......................................................................................128
Алған тауарды қанша пайызға қымбаттатып сатсам болады?...................................................129
Қарызға тауар сатуға бола ма?.......................................................................................................129
Букмекерлік кеңсеге ақша тігуге бола ма?...................................................................................130
Мұсылмандарға бәстесуге бола ма?.............................................................................................130
«Қара касса» ойнауға бола ма?......................................................................................................131
Жас жұбайларды қалай құттықтаған жөн?..................................................................................131
Бала асырап алудың шарттары қандай?.......................................................................................131
Азан шақырып ат қою парыз ба?..................................................................................................132

238
Арабша ат қойғаным дұрыс па?....................................................................................................133
Қыз алып қашу қаншалықты дұрыс?............................................................................................133
Кеңес заманында ахаж-да неке қидырған кісілер не істеуі керек?............................................134
«Зинақорды зинақорға қосамын» деген аят бар ма?...................................................................134
Зина жасаған қызбен үйлене алам ба?..........................................................................................135
«Әмеңгерлікке» шариғат қалай қарайды?....................................................................................135
Шариғат бойынша кімдермен некелесуге болмайды?.................................................................135
«Иддәт мезгілі» бітпей қиылған неке не болмақ?........................................................................137
Сөз байласқан жігітім хабарсыз кетсе, не істеуім керек?............................................................138
Қызбен жүрудің (хитба) шарттары қандай?.................................................................................138
Тәрбие тал бесіктен басталады жұмақта әйелдерге «хор жігіттері» бола ма?.........................144
Күйеуінің тегін алу шариғатқа 
қайшы емес пе?......................................................................145
Баланы «қырқынан шығару» шариғатта бар ма?........................................................................145
«Тұсаукесерге» шариғат қалай қарайды?.....................................................................................146
Некенің нендей шарттары бар?.....................................................................................................147
Атастыру» деген дінде бар ма?.....................................................................................................148
Ерлі-зайыптылар ажырасып жатса, балалары кімде қалуы керек?...........................................148
Баланы қандай жағдайда емшектен шығаруға болады?..............................................................149
Неке жүзігін ер кісілерге ақ алтыннан тақса бола ма?................................................................149
Некені жасырын қию дұрыс па?....................................................................................................150
Шариғатта көңіл айту қалай болмақ?............................................................................................151
Доңыздың еті піскен қазанға тамақ істесем бола ма?.................................................................151
 Жібек көрпе қолдануға бола ма?..................................................................................................151
Мәһр беруге міндеттімін бе?.........................................................................................................152
Емізіктегі баласы бар әйелге аборт жасатуға бола ма?...............................................................153
Арнайы  медициналық  түтікшелерде  қолдан  ұрықтандыру  арқылы  сәби  дүниеге  әкелуге, 
әсіресе, суррогаттық тәсілге (құрсақ ана) дініміздің үкімі қандай?...........................................153
Намаз оқымайтын анаңның асы харам ба?..................................................................................158
Фатиха сүресінің қанша атауы бар?..............................................................................................162
Адамға жын тигенін қалай білуге болады?...................................................................................163
Күмбез бен мұнарадағы жарты ай белгісі ненің нышаны?.........................................................164
Өз-өзіне қол салудан қалай құтылады?.........................................................................................164
Атеисті иманға қалай шақырса болады?......................................................................................166
Жұмақта намаз оқылады ма?.........................................................................................................167
Дем салудың дұрыс жолы қандай?................................................................................................168
«Кәпірсің» деп сөгудің салдары қандай?......................................................................................169
Бидғаттың барлығы адасушылық па?...........................................................................................169
«Шайтанның шері» деген хадис қандай хадис?...........................................................................171
Аятул курсидің мағынасы мен тәпсірі...........................................................................................172
Құс жүректі адам деп кімді айтады?.............................................................................................174
Жұмақ және тозақ...........................................................................................................................174
Кағба туралы мәлімет берсеңіздер................................................................................................176
Ибраһим (ғ.с.) Пайғамбардың ұлты кім?......................................................................................178
Біз әһли суннамыз ба?....................................................................................................................179
Алла тағала аршысының көлеңкесі кімдерге бұйырады?...........................................................180
Балгерге бару күнә ма?...................................................................................................................181
Намаз оқымай бақилық болған ата-анаға дұға бағыштау............................................................181
Мұнафық деген кім?.......................................................................................................................182
Шайтан қалай және қайдан жаратылған?.....................................................................................183
Білмей доңыз етін жедім, енді не істеймін?..................................................................................184
Қуыршақ жасауға бола ма?............................................................................................................184
Харут пен Маруд періштелері сиқыр үйреткен бе?.....................................................................185
Өзге діндегілерді дос тұту күнә ма?.............................................................................................186

239
Пайғамбарымыз миғражда алланы көрген бе?............................................................................187
Үйдегі шыбын-шіркейді өлтіру күнә ма?.....................................................................................189
Еттің халал не харам екенін білмесең, «Бисмиллә» деп жей беруге бола ма?.........................189
Жастайынан шетінеген мұсылман еместің баласы жәннатқа кіре ме?.....................................190
Намаздағы бөтен ойлардан арылу..................................................................................................191
Мұхаррам — жыл басы..................................................................................................................191
Жан тәсiлiм халiндегi адам жайлы үкім.......................................................................................194
Ғұсыл қандай жағдайларда қажет?................................................................................................195
Қажылыққа бара алмайтын кісі өзінің орнына басқа біреуді өкіл ретінде жібере ала ма?.....195
Ағзаны ауыстырып салу (трансплантация) туралы ...................................................................196
Азан шақырылғанда не істеуіміз керек?......................................................................................197
Денеге сурет салу (татуировка) дұрыс па? Бұл ғұсыл алуға немесе дәретке 
кедергі бола ма?..............................................................................................................................197
Зекет кімдерге және қандай орындарға беріледі?........................................................................198
Шошқа етін жеу күнә ма?..............................................................................................................199
Қасиетті үш ай ...............................................................................................................................201
Күн мен ай тұтылғанда қандай намаз оқылады?.........................................................................202
Тәһажжүд деген қандай намаз?.....................................................................................................203
Қажылыққа жағдайы келген кісі оны дереу өтеуі шарт па?.......................................................203
Дұға қабыл болу үшін қандай шарттар орындалу керек? .........................................................204
Ақиқа құрбаны................................................................................................................................205
Құран оқып үйрену мен үйретудің маңызы.................................................................................205
«Иті және суреті бар үйге періште кірмейді» деген хадис бойынша бөлмеге қойылған 
суреттерді не істеу керек?..............................................................................................................206
Жолаушылық үкімі қай жерден басталады?................................................................................207
Фатиха  сүресінің қасиеттері.........................................................................................................208
Ораза айт намазы қалай оқылады?................................................................................................211
Жәбірейіл (ғ.с.) Періште туралы..................................................................................................211
Микаил (ғ.с.) Періште туралы.......................................................................................................213
Исрафил (ғ.с.) Періште туралы.....................................................................................................213
Әзірейіл (ғ.с.) Періште туралы......................................................................................................215
Лағнет айтуға абай бол!.................................................................................................................217
Әжетхана әдебі................................................................................................................................217
Әйел кісілерге тән жағдайлар........................................................................................................218
Мұсылман үшін маңызды сұрақ-жауап........................................................................................218
Уәдеге беріктік.................................................................................................................................219
Әбу бәкірдің достығы.....................................................................................................................219
Жеті көрші.......................................................................................................................................220
Рағайып туралы...............................................................................................................................222
Ораза айтының қасиеттері..............................................................................................................223
Бейітке барғанда қандай дұға жасаған жөн?................................................................................224
Қадыр кеші — құран аяттары түсе бастаған кеш........................................................................225
Перзент  үшін  дұға........................................................................................................................226
Намаз оқудың хикметі....................................................................................................................229
Рамазан – нұр шашқан ай...............................................................................................................232

240
Құрастырған; Мұхамеджан ЕСТЕМІРОВ,
ОҚО облыс имам орынбасары
Асыл дініміздің жанашыры
Дәулеталиев Қуаныш Әмірсейтұлына
Алла разы болысн!
 
 Редакторы: Бахытжан Байтасов 
 Корректоры: Дидархан Мұхамеджанұлы
    Дизайнері:   Абзал Жауһаров
Басуға берілген 25.05.2015 ж. 
Баспа табағы     . Офсеттік басылым.
Таралымы 1000 дана. Тапсырыс №.155
 Бағасы келісім бойынша.
«Азият» баспаханасында басылды.
Шымкент қ,