9-сынып. І бөлім
Жасушалық биология.
«Суретті сөйлет» әдісі
Суреттен жасуша құрылымдарын анықтап, кестеге қажетті
сандарды жазыңыз.
6
|
хлоропласт
|
|
қабықша
|
|
ядро
|
|
митохондрия
|
|
цитоплазма
|
|
рибосома
|
|
ЭПТ
|
|
Гольджи
жиынтығы
|
|
Плазмалық мембрана
|
|
Жасуша орталығы
|
|
ядрошық
|
|
вакуоль
|
|
лизосома
|
|
| «Кесте толтыру» әдісі
Мембрана саны мен органоид типтері арасындағы байланысты анықтап, кестеге толтырыңдар.
Мембранасы жоқ
|
Бір мембраналы
|
Екі мембраналы
|
|
|
| «Сәйкестендіру» әдісі
Жасуша органоидтары мен олардың арасындағы қызметін анықтаңыз.
Органоидтар
|
Қызметі
|
1
|
Жасуша қабықшасы
|
А
|
Энергетикалық
|
2
|
Вакуоль
|
В
|
Қорғаныш
|
3
|
Митохондрия
|
C
|
Бұзушы-литикалық
|
4
|
Лизосома
|
D
|
Нәруызды синтездейді
|
5
|
Рибосома
|
E
|
Қысымды реттейді
|
А ) 1-B , 2- C, 3-Д, 4-А;
В) 1-В, 2-Е, 3-А, 4-С, 5-Д;
С) 1-А, 2-Д,3-С, 4-В, 5-Е;
Д) 1-Д, 2-А, 3-Е, 4-С, 5-В;
Е) 1-Д, 2-В, 3-Е, 4-А, 5-С;
«Суретті сөйлет» әдісі
Төменде берілген жасуша органоидтарының атын шаршыға жазыңдар.
«Кесте толтыру» әдісі
СИ жүйесі 1960 жылы Парижде өткен «Мөлшер мен салмақтар» Бас ХІ конференциясында қабылданған. Осы жүйеге сәйкес негізгі 7 бірлікті
кестеге жазыңдар.
Атауы
|
Метр
|
Килограмм
|
Секунд
|
Ампер
|
Келвин
|
Моль
|
Кандела
|
Халықаралық белгілеуі
|
|
|
|
|
|
|
|
Өлшем бірлігі
|
|
|
|
|
|
|
|
«Кесте толтыру» әдісі
Ауыстыру коэффиценттерін пайдаланып, кестені толтырыңдар.
Сантиметр
|
Миллиметр
|
Микрон
|
Микрометр
|
Нанометр
|
|
|
|
|
14
|
0,1
|
1
|
1000
|
1000
|
1000000
|
|
|
23
|
|
|
|
0,01
|
|
|
|
|
|
|
160
|
|
2-бөлім.
Тірі ағзалардың көптүрлілігі. Биосфера және экожүйе.
«Тәртіппен орналастыр» әдісі
Тірі ағзаларды жүйелеудің дұрыс ретін анықтап, қажетті сандарды кестеге жазыңдар.
|
|
|
|
|
Туыс
|
|
Өсімдіктер дүниесі
|
|
Түр
|
|
Класс
|
|
Класс
|
|
Қатар
|
|
Тұқымдас
|
|
Бөлім
|
|
Отряд
|
|
Түр
|
|
Жануарлар дүниесі
|
|
Тұқымдас
|
|
Тип
|
|
Туыс
|
«Сөйлемді толықтыр» әдісі 7 . Берілген сөйлемді толықтырыңдар.
Жүйелеу (систематика) дегеніміз----------
Бинарлы номенклатура----------------
Жүйелеудің негізін салған ----------------
Туыс -
Түр – -
«Суретті сөйлет» әдісі
Төмендегі суреттен ағзалардың қай типке жататынын анықтаңдар.
Омыртқалылар
|
|
Омыртқасыздар
|
| «Биологиялық диктант» әдісі
Қажетті сөздерді пайдаланып биологиялық диктантты орындаңдар. 1.----------------белгілі бір аумақта ұзақ уақыт тіршілік еткен бір түр
дараларының тобы. 2. Популяцияда жүретін үдерістерді экология бөлімі-----
-----------зерттейді. Популяция жағдайының ең негізгі көрсеткіштері: саны, өсімі, өсу қарқыны, тығыздығы. 3 популяциядағы дара саны.
Туу мен өлім арасындағы айырмашылық--------------------. 5. Уақыт бірлігіндегі өсім-------------------деп аталады. 6 аудан
бірлігіндегі дара саны немесе топырақ және су ағзалары үшін көлем.
Қажетті сөздер: тығыздығы, саны, өсімі, популяция, демэкология, өсу қарқыны,
«Сәйкестендіру тесті» әдісі
Қоректік деңгейлердің анықтамалары мен сипаттамаларын сәйкестендіріңдер.
І
|
Продуценттер
|
А
|
Түзілген бастапқы органикалық заттармен
қоректенетіндер
|
1
|
Тұтынушылар
|
ІІ
|
Консументтер
|
В
|
Түзілген тірі организмдердің тіршілік өнімдерін және олардың қалдықтарын бейорганикалық заттарға ыдырататын
микроорганизмдер.
|
2
|
Ыдыратушылар
|
ІІ
|
Редуценттер
|
С
|
Бейорганикалық
заттардан органикалық зат түзушілер
|
3
|
Өндірушілер
|
А ) І-А-3,
|
ІІ-С-1;
|
ІІІ-В-2;
|
В ) І-В-3,
|
ІІ-А-1;
|
ІІІ-С-2;
|
С ) І-С-3,
|
ІІ-А-1;
|
ІІІ-В-2;
|
Д ) І-А-3,
|
ІІ-В-1;
|
ІІІ-С-2;
| «Кесте толтыру» әдісі
Төмендегі суреттен өндірушілер, тұтынушылар, ыдыратушыларды анықтап, сәйкес сандарды кестеге жазыңдар.
Өндірушілер
|
Тұтынушылар
|
Ыдыратушылар
|
|
1-ші реттік :
|
|
2-ші реттік:
|
«Суретті сөйлет» әдісі
Суретке қарап табиғаттағы көміртегі айналымының жүру үдерістерін анықтап, кестеге жазыңдар.
|
10
|
|
|
Күн сәулесі
|
|
Жануардың тыныс алуы
|
|
Көмірқышқыл газы
|
|
Өсімдіктің тыныс алуы
|
|
Өндірістік газдар
|
|
Ыдыраған қалдықтар
|
|
Фотосинтез
|
|
Тірі ағзалардың қалдықтары мен
шірінділері
|
|
Көмірсу
|
|
Көміртекті пайдалы қазбалар
|
«Суретті сөйлет» әдісі
Суретке қарап табиғаттағы азот айналымының жүру үдерістерін анықтап, кестеге жазыңдар.
|
атмосфера
|
|
Нәжіс/қи
|
|
найзағай
|
|
тамыр
|
|
Өсімдік
|
|
нитраттар
|
|
Жануарлар
|
|
Микроағзалар
|
|
Зауыт
|
|
Өлі органикалық
қалдық
|
«Сәйкестендіру кестесі» әдісі
Үдерістердің анықтамасын аттарымен сәйкестендіріңіз.
1.Азотты атмосферадан жұту және оны органикалық
қосылыстарға қосу
|
А) Аммонофикация
|
2. Азот органикалық қосылыстарын аммиакка
айналдыру
|
В) Денитрификация
|
3. Азотты тотықтыру
|
С) Азотты сіңіру
|
4. Азотты атмосфераға шығару
|
D) Нитрификация
|
А ) 1-А, 2-С, 3-Д, 4-В
В ) 1-С, 2-А, 3-Д, 4-В
С ) 1-С, 2-А, 3-Д, 4-В
Д ) 1-А, 2-А, 3-В, 4-С
"Терминдер" кестесі
Сабақ барысында тақтаға тақырып бойынша 3-4 негізгі терминді жазып, қатысушаларға терминге байланысты кесте толтыруын ұсыныңыз. Терминдер : пестицидтер, инсектицидтер, фунгицидтер, гербицидтер
№1термин
|
№2термин
|
№3термин
|
№4термин
|
Атау туралы білімдері, мағлүматтары,
түсініктері
|
Атау туралы білімдері, мағлүматтары,
түсініктері
|
Атау туралы білімдері, мағлүматтары,
түсініктері
|
Атау туралы білімдері, мағлүматтары,
түсініктері
| «Сәйкестендіру кестесі»
Жылыжай газдарының аттары мен химиялық формуласын және пайыздық үлесі арасындағы сәйкестікті анықтап, кестені толтырыңдар.
Газдар аты
|
Формуласы
|
Пайызы
|
І. Көміртегі диоксиді
|
1.CO2
|
А. 2,2%
|
ІІ. Метан
|
2. PFC5
|
В. 69,6%
|
ІІІ. Азоттың шала тотығы
|
3. HFC5
|
С. 12,4%
|
IV.Күкірт гексафториді
|
4.N2 O
|
Д. 2,2%
|
V. Гидрофторкөміртек
|
5.SF6
|
Е. 15,8%
|
VI.Перфторкөміртек
|
6.CH4
|
К . 2,2%
|
Достарыңызбен бөлісу: |