Редакция алқасы Редакционная коллегия

 
Каждому  человеку,  вступающему  в  этот  сложный  и  противоречивый  мир, 
необходимы  определенные  навыки  мышления  и  качества  личности.  Умение 
анализировать,  сравнивать,  выделять  главное,  решать  проблему,  способность  к 
самосовершенствованию и умение дать адекватную самооценку, быть ответственным, 
самостоятельным, уметь творить и сотрудничать – вот с чем ребенку необходимо войти 
в этот мир. И моя задача так построить процесс обучения, чтобы помочь раскрыться 
духовным  силам  ребенка.  Этому  могут  способствовать  активные  формы  и  методы 
обучения. 
Активные методы – это совокупность средств, способов, приемов побуждающих к 
активной познавательной деятельности. 
Активное обучение предполагает использование такой системы методов, которая 
направлена  не  на  сообщение  учащимся  готовых  знаний,  их  запоминание  и 
воспроизведение, а на организацию их самостоятельного получения знаний, освоение 
умений в процессе активной познавательной деятельности. 
Нетрадиционные уроки в начальной школе по-прежнему занимают значительное 
место. Но нетрадиционные уроки являются только одним из видов уроков, поэтому их 
проведение возможно нечасто.  
Именно  поэтому  я  обратила  внимание  на  приемы,  направленные  на  развитие 
личности через активные формы работы. Для себя я разделила их на 3 группы. 
I 
группа приемов направлена на формирование психологической готовности.  
Для реализации этой задачи я использую приемы: 
•
 
«Слово»учителя, который ориентирует на создание теплого, доброжелательного 
климата  (скандалов,  суеты,  насилия,  жестокости  детям  хватает  в  нашей  сегодняшней 
жизни, поэтому школа – островок тепла, доброты); 
•
 
Оригинальное начало урока. Петербургский учитель А.А. Окунев в своей книге 
«Спасибо за урок» говорит о том, что урок «не пойдет», если он не будет начинаться 
каждый раз по-новому: 
- 
на  доске  записаны  вопросы  по  изучаемой  тем  и  ответы  к  ним,  среди  которых 
есть как верные, так и неверные. Где допущены ошибки? 
-
на  доске  даны  схема  или  чертеж  и  методом  мозгового  штурма  нужно 
осуществить  поиск  возможности  изложения  изучаемого  материала  с  помощью  этой 
схемы или чертежа; 
-
предлагается  задание,  которое  можно  выполнить  с  опорой  на  жизненный  опыт 
или смекалку; 
-
дается задание на тренировку памяти или внимания; 
-
рифмованное начало урока, использование пословиц, цитат. 
•
 
Создание  ситуации  успеха.  Каждый  ребенок  должен  чувствовать  радость 
победы; 
•
 
Упражнения мозговой гимнастики. Это физические упражнения для улучшения 
мозговой деятельности. Их стимулирующее воздействие известно давно: увеличивается 
объем памяти, повышается устойчивость внимания, ускоряется решение элементарных 
задач.  С  учетом  этого  подбираю  для  каждого  урока  специальное  упражнение. 
Проводить  их  можно  как  в  начале  урока  для  психологического  настроя,  так  и 
непосредственно перед выбранным видом деятельности. 
Упражнения мозговой гимнастики  
1.  «
Перекрёстные  движения»  (активизируют  работу  обоих  полушарий, 
подготавливает к усвоению знаний). 
Под  музыку  дети  выполняют  перекрёстные  движения:  одновременно  с  правой 
рукой двигается левая нога. Передвигаться можно вперёд, вбок, назад. Одновременно 
они совершают движения глазами во все стороны. Это позволяет «пересечь» среднюю 
 
115 

 
линию,  то  есть  активизировать  оба  полушария  одновременно  и  таким  образом 
подготовиться к усвоению новых знаний. 
2. 
«Шапка  для  размышления»  (улучшает  внимание,  правописание,  ясное 
восприятие и речь). 
«Надеть  шапку»,  т.е.  дети  должны  «мягко  завернуть»  уши  от  верхней  точки  до 
мочки 3 раза. Это помогает им слышать резонирующий звук своего голоса. Когда они 
говорят или поют. 
3.  
«Точки мозга» (улучшает внимание, чтение). 
Одну  руку  дети  кладут  на  пупок,  другой  -  массажируют  точки,  которые 
расположены сразу же под ключицей с правой и левой стороны груди. При выполнении 
движения они представляют, что на носу находится кисточка, и «рисуют» ею бабочку 
или восьмёрку на потолке. Дети также могут водить глазами по стене в том месте, где 
стена пересекается с потолком. 
II 
группа  –  это  приемы,  направленные  на  формирование  творческой 
деятельности. 
Как  правило,  эмоциональное  восприятие  мира  у  младшего  школьника 
преобладает над рациональным. Все дети фантазеры. Творчество для них естественное 
состояние,  игра  им  необходима.  В  своей  работе  я  использую  игры:  «Снежный  ком», 
«Головоломки», «Определения», и другие. 
На  уроках  закрепления  и  обобщения  использую  прием  «Собери  правило».  Все 
повторяемые  на  уроке  правила  разрезаю  на  2-3  части,  раздаю  ученикам.  Задание- 
собрать правило, привести свои примеры к правилу.  
Для  активизации  познавательной  деятельности  использую  приемы  «мозговой 
штурм»,  постановка  проблемных  вопросов  и  как  следующий  этап,  перевод  их  в 
проблемные ситуации, интенсивный опрос, построение денотатного графа и т.д. 
Организация исследовательской деятельности привела к рождению приема «Мои 
исследования».  Дети  самостоятельно  учатся  работать  со  справочной  литературой, 
выделять главное. А помогают им на первом этапе — карты исследования. 
«Закончи предложение» 
1.
 
Местоимение - это______________ 
2.
 
Местоимение указывает на предмет, но ___________________________  
3.
 
Есть разряд местоимений, который называется ____________________ 
4.
 
Они бывают ______________ лица. 
                  
1 лицо___________________ 
                  
2 лицо___________________ 
                  
3 лицо___________________ 
5.
 
____________________________ 
«Составь карту самостоятельно» 
Имя существительное 
    
Постоянные                                                            Непостоянные 
   
грамматические                                                      грамматические                    
   
признаки                                                                  признаки 
Использование метода проектов ориентированно на развитие исследовательской, 
творческой активности детей, на углубление и закрепление имеющихся у них знаний, 
умений  и  навыков.  Так,  на  уроке  литературного  чтения  детям  можно  предложить 
проект  по  сравнению  образа  богатырей  в  русских  былинах  и  образа  батыров  в 
казахских эпосах. Интегрированный проект «Сравнение образов животных в сказках и 
реальной  жизни».  Проект  по  русскому  языку  «Падежи».  Проект  по  познанию  мира 
«Способы размножения растений» и др.  
 
116 

 
Часто использую с детьми приемы моделирования, т.к. дети младшего школьного 
возраста любят строить замки, собирать конструкторы. Этот прием помогает включить 
в  работу  моторную  память  (лепим  буквы,  составляем  модели  слов,  предложений, 
конструируем текст). 
Так  как  знание  нескольких  языков  –  это  требование  времени,  то  уже  с  первого 
класса малыши учат два, а то и три языка. Показать близость языков помогает прием 
«Сравнение».  Каждый  раз  на  уроках  повторения  и  обобщения,  а  иногда  и  на  уроках 
изучения нового материала спрашиваю: «А есть ли такая часть речи в казахском языке? 
Есть  ли  у  существительных  в  казахском  и  английском  языках  категория  рода?»  и 
другие. 
Интересен в применении и прием «Приведи свой пример». 
Так  на  уроке  русского  языка  дается  слово,  в  котором  нужно  определить  все 
орфограммы. Необходимо подобрать по 3-5 слов на каждую орфограмму. 
Глубже  понять  тему,  проявить  творческие  способности,  логику  и  мышление 
помогает составление синквейнов.  
Развивать  мышление,  умение  устанавливать  логические  связи,  выделять 
существенные  признаки,  обобщать  помогает  прием  «Продолжи  ряд».  Можно 
использовать на уроках любого учебного цикла. 
Результат:  дети  стали  раскрепощенней  на  уроке,  пытаются  спорить,  отстаивать 
свою точку зрения. Интеллектуальный рост детей отмечают коллеги, которые приходят 
на  уроки.  Очень  часто  слышишь  удивление  родителей:  «Он  дома  мне  сам  все 
объясняет». 
И,  конечно  же,  мне  не  удалось  бы  многого  достичь,  если  бы  за  каждым 
школьником, я не старалась разглядеть личность. Поэтому выделяю еще одну группу 
приемов,  которые  способствуют  учету  личностных  особенностей  школьников. 
Это: 
•
 
Смена трудных и легких заданий в устной работе; 
•
 
Свободный выбор заданий; 
•
 
Выбор способа решения проблемы; 
•
 
Выбор объема заданий; 
На  что  направлена  моя  работа?  В  личностном  плане  –  это  прежде  всего  на 
формирование  положительной  «Я-концепции»,  которая  является  хорошей  основой  в 
любой  деятельности.  В  общеучебном  плане  –  это  формирование  умения  учиться, 
получать знания самостоятельно. 
Наш  урок  –  это  живой  гибкий  организм,  способный  изменяться,  подчиняясь 
высказанной вдруг новой идеей или неожиданному открытию  ученика. А значит, это 
урок  –  диалог,  на  котором  вместо  «повторяй  за  мной»,  «выучи  по  учебнику»  и 
«запомни,  что  тебе  сказано»  предлагается  иное  «ищи  свое  решение»,  «сформулируй 
свою точку зрения», «предложи свою версию, свой вариант». Разве это не чудо видеть: 
вот нахмурились брови, сосредоточились лица. И вдруг неожиданно: «Я понял!». 
Энергия детства неисчерпаема, надо лишь  уметь направлять её в нужное русло. 
Спрашивайте  себя  почаще:  «Как  я  понимал  это,  когда  был  ребенком?  Принимал  ли? 
Что  хотел  изменить?»  -  Такие  диалоги  с  самим  собой  нам  необходимы,  чтобы  не 
забывать о том, что все мы родом из детства. 
 
 
 
Литература: 
1.
 
Амонашвили Ш.А. Размышления о гуманной педагогике.- М., 1995. 
2.
 
Белкин А.С. Ситуация успеха. Как ее создать.- М.: Просвещение, 1991. 
3.
 
Воровщиков  С.Г.  Как  эффективно  развивать  логическое  мышление  младших  школьников: 
 
117 

 
Управленческий  и  методический  аспекты  /  С.Г.  Воровщиков,  Е.В.  Орлова,  Г.П.  Каюда,                
Н.В. Гладик и др. - М.: 5 за знания, 2008. 
4.
 
Давыдов В.В. Проблемы развивающегося обучения - М., 1986. 
5.
 
Кукушкин  В.С.  Современные  педагогические  технологии.  Начальная  школа.  Пособие  для 
учителя. - Ростов н/Д: Феникс, 2004. 
6.
 
Культура современного урока. - М.: Педагогическое общество России, 2000. 
7.
 
Развивающее обучение в начальной школе: специфика учебной деятельности, проекты уроков/ 
авт.-сост. Г.В.Щакина. - Волгоград: Учитель, 2009. 
 
 
 
УДК 373.31 
 
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫНЫҢ ОҚУ-ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫНДА 
АТА-АНАЛАРДЫҢ ДА ЖАУАПТЫ БОЛУЫН НАСИХАТТАУ 
  
Тлеумбетова У.С., Жаманова С.Ж. 
(«Парасат» мектеп-лицейі, Қызылжар ауданы, Бескөл ауылы) 
 
 
«Ата-аналардың бала тәрбиелеудегі жауапкершілігі»  
Ата-ананың мектептегі алатын орны  
Қай  елде,  қай  кезде  болмасын,  бала  тәрбиесін  ерекше  дамытушы  да,  ілгері 
апарушы да-балалар, яғни бүгінгі ұрпақ-ертеңгі елдің болашағы. 
Мен баяндамамның алғы сөзін шығыс ғұламасы Әл-Фарабидің сөзінен бастағым 
келеді: «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие берілуі керек, тәрбиесіз берілген білім-
адамзаттың хас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі» делінген.  
Осыған байланысты мектебімізде баланы өмірге бейімдеуде мектеп, мұғалім және 
ата-ананың орны бөлек.  
Мақсаты:  
Мектеп, ата-ана, ұстаз болып бірігіп, сапалы білімді, саналы тәрбиелі, салауатты 
ұрпақ тәрбиелеу.  
1. Сынып жетекшінің атқаратын міндеті  
2. 
Ата-ананың атқаратын міндеті  
3. Бірлесіп жасалатын жұмыс, күтілетін нәтиже  
Сынып жетекшінің міндеті:  
1. Ата-аналармен тығыз байланыста болу;  
2.  Оқушыларды,  ата-аналарды  сыныптық  және  қоғамдық  ұжымдардың  іс-
шараларына тарту;  
3. Әр оқушының жеке басының қасиетін, психологиялық ерекшелігін, жан-жақты 
бақылап, зерттеу, олардың кәсіптік бағдарлығын, әрі өмірлік көзқарасын қалыптастыру, 
қабілетін және танымдық қасиетін дамыту;  
4. Тақырыптық ата-аналар жиналысын өткізу;  
5. Ата-аналар комитетімен кездесу;  
6. Оқушылардың құқықтарын және әлеуметтік жағдайын қорғауға көмек көрсету;  
7. Өз сыныбында сабаққа қатысып отыру және  пән мұғалімдерімен жұмыс;  
8.  Сыныпта  болған  төтенше  жағдайларды  дереу  мектеп  әкімшілігіне  хабарлау. 
Ата-ананың міндеті:  
1. 
Балаңыздың сынып жетекшісімен тығыз байланыста болуы;  
2. 
Сабақтан келген балаңың күнделікті күнделігін тексеріп, көмек көрсету;  
3. 
Мектепішілік ата-аналар жиналысына қатысу;  
4. 
Сыныптың ата-аналар комитетінің төрайымымен байланыста болу;  
 
118 

 
5. 
Балаңыздың мектептегі жағдайын жасау барысында өз еркіңізбен оқу-тәрбие іс-
шараларына  көмек көрсету;  
6. 
Мектептегі ашық есік күні балаңыздың сабағына қатысу;  
Ата-аналармен  жүргізілетін  жұмыс  неғұрлым  тиімді  болуы  үшін  олармен 
байланыстың  әрқилы  түрлерін  қолдану  қажет.  Кейбір  сынып  жетекшілері  тоқсанның 
аяғында  үлгерім  қорытындылары  туралы  ата-аналар  жиналыстарын  өткізуімен  және 
оқуға  үлгермеуші  немесе  тәртіпсіз  балалардың  ата-аналарын  барлық  уақытта  бірдей 
келісіп әрекет жасамауы мүмкін. 
Бұдан басқа сыныпта, мектепте болатын кез-келген жұмыстарға мектепішілік іс-
шараларға,  сынып  жетекшілердің  ең  бірінші  қолдап,  демеу  көрсететін-сынып 
оқушыларының  ата-аналары.  Осыған  байланысты  сынып  жетекші  ең  бірінші  сынып 
ата-аналар төрайымымен және сынып ата-аналарымен тығыз байланыста болуы керек. 
Кез  келген  мәселенің  жауабы  ата-аналармен  шешімін  табуға  тиісті.  Осы  жоспарды 
барлық  сынып  жетекшілері  бұл  мәселені  бірлесіп  дұрыс  жолға  қоя  білсе,  көптеген 
жұмыстарымыздан жеңілдіктер байқалар еді. Осыған байланысты көптеген ата-аналар 
сынып  жетекшінің  ай  сайын  өткізетін  ата-аналар  жиналысына  келмей  де  жатады, 
оқушыныңыздың  ата-анасымен  қалай  байланыс  жасау  керектігі  жайлы  шешілетін 
көптеген жолдары бар. 
1. Оқушының жанұясына барып тұру. 
Бұл-ата-аналармен жеке жұмыс істеудің неғұрлым кең тараған және тиімді түрі. 
Жанұяға  барғанда  сынып  жетекшісі  өз  оқушысының  үйдегі  өмірімен,  тұрмыс 
жағдайымен  танысады.  Ата-аналарымен  және  жанұяның  басқа  мүшелерімен 
әңгімелескенде  ,сынып  жетекшісі  оқушының  мінезі,  қызығуы  мен  икемділігі  туралы 
ата-аналарына, үлкендер мен кішілерге қарым-қатынасы туралы мағлұматтар алады. 
Ата-аналарын мектепке тек баласы тәртіп бұзғанда немесе жаман оқи бастағанда 
ғана шақырмау керек. Кейде оқушы өзін жаман ұстамайды, жақсы оқиды, бірақ сынып 
жетекшісі  оның  сыныптан  тыс  оқуын  ұйымдастыру,  оны  қандай  да  бір  қоғамдық  
пайдалы  жұмысқа  қатыстыру,  оның  белгілі  бір  саладағы  дарынын  дамытуға  қажетті 
жағдайлар жасау туралы да ата-аналармен келісіп алуы керек. 
Ата-аналар мектеп мұғалімдерімен кездесіп отыру пайдалы ғана емес, қажет те. 
Ол  кездесулер  мектеп  пен  жанұя  арасында  тығыз  байланыс  орнатуға,  оқушылардың 
оқуы  мен  тәртібінде  кемшіліктерді  болдырмауы  үшін  дер  кезінде  шара  қолдануға 
мүмкіндік береді. 
1. 
Ата-аналармен хат алмасу. 
Кейбір  сынып  жетекшілері  жанұямен  байланыста  ата-аналармен  хат  жазысып 
тұру  түрін қолданады.  
Хат арқылы мектеп оқушысының үлгерімі мен тәртібі туралы хабарлап тұрады. 
Кейде  хат  жазғанда  ата-аналардан  жанұя  тәрбиесіндегі  қиындықтар  туралы 
сұрауға,  бала  тәрбиесі  жөнінде  олар  қандай  әдебиеттер  оқитынын  біліп,  ол  жөнінде 
тиісті жаңа кітаптар ұсынуға болады. 
Ата-аналармен хат жазысуға оқушының күнделік дәптері пайдаланылады. Сынып 
жетекшілері  онда  оқушысының  оқуға,  қоғамдық  жұмысқа  қатысты  тәртібі  туралы 
қысқаша жазып отырады. 
2. 
Сыныптық ата-аналар жиналысы. 
Сыныптағы  оқу-тәрбие  жұмысының  жайымен  және  міндеттерімен  ата-аналарды 
таныстырып отыру үшін мұндай оқу жылының басында және әрбір тоқсанның аяғында 
өткізіледі.  
Олардың мақсаты ата-аналарды нақтылы педагогикалық біліммен қаруландырып, 
жанұяда бала тәрбиелеудің алдыңғы қатарлы тәжірибесімен таныстырып отыру болып 
табылады.  Біз,  сынып  жетекшілері  ең  бірінші  өзіміздің  жетекшілік  етіп  отырған 
 
119 

 
сыныбымыздың  ата-аналарына  арналған  педагогикалық  білімдерді  насихаттау  үшін 
әңгімелер мен лекциялар өткізуіміз керек.  
Әңгімелер  мен  лекциялар  жүйелі  түрде  белгілі  бағдарлама  бойынша  өткізіліп 
отырса  ғана  көздеген  мақсатына  жете  алады.  Мысалы:  «Ата-аналардың  бала 
тәрбиелеудегі  жауапкершілігі  туралы»,  «Балаларды  ұқыптылыққа  үйрету», 
«Үлкендерді  сыйлауға  үйрету»,  «Баланың  мінез-құлығын  тәрбиелеу  туралы», 
«Сыныптан тыс оқуға қалай басшылық жасау керек» т.б. 
Бала өнегелі болса, сөз жоқ, ол көрікті болады. Сіз, құрметті ата-ана, ұлыңыздың 
немесе  қызыңыздың  мектепте  нашар  оқығанын  қаламайтыныңыз  белгілі.  Кейде, 
немесе,  күнде  балаңыз  «2»  деген  нашар  баға  алса,  онда  оған  ренжисіз,  сөгесіз,  тіпті 
тілдеп те жібересіз. 
Сондай  кезде  баламен  ұрыс-керіс  тудырмай-ақ  түсінісіп,  жөн  сілтеуге  бола  ма? 
Әрине,  болады.    Ендеше  психологиялық-педагогикалық  тұрғыдан  берілетін  төмендегі 
14 кеңеске құлақ түріңіз: 
1.  Таңертен  (не  түсте)  сабаққа  барарында  баланы  жайлап  қана  оятыңыз.  Сіздің 
биязы үніңіз бен күлкіңіз-ақ ұйқысын ашуы тиіс. Кешегі бір теріс қылықтарын айтып, 
басқа түкке тұрмайтын нәрсеге жүйкесін жұқартпаңыз.  
Тамағын ішпей жатып ұрыс-керіс ұйымдастырмаңыз.  
2.  Егер  балаңыз  сабақтан  кешігетіндей  болып  жатса,  онда  «Бол  да  болдың!» 
астына алып айғайламаңыз. Оны ертерек оятпаған өзіңіз кінәлісіз.  
3. Баланы сабаққа (әсіресе таңертен) ашқұрсақ жібермеңіз;  
4.  «Бұзық  болма!»,  «Қисалаңдамай  тыныш  жүр!»,  «Бүгін  2  алсаң  құртамын!» 
деген ескертулерді жиі айта бермеңіз. Керісінше, оған жылу сыйлап, жақсы баға алып 
келуіне тілектестік білдіріңіз;  
5. Есіктен кірмей жатып, «Бүгін қандай баға алдың?» деп бас салып балыңызды 
сұрақтың астына алмаңыз. Мектептен келген балаңызды көңілді қарсы алыңыз, оның 
сабақтан  шаршап  келгенін  ескеріңіз.  Егер  бала  әлденеге  ренжіп  келсе,  бірдеңені 
айтпақшы  болса,  «сені  тындауға  уақытым  жоқ»  демей,  арнайы  көңіл  бөліп,  мұқият 
тыңдаңыз;  
6.  Бала  бірдеңеге  ашуланып  жүрсе,  үндемеңіз.  Сабасына  түскен  соң,  ол  болған 
жайды өзі-ақ айтады;  
7.  Бала  бірдеңеге  қылығы  үшін  мұғалім  сізді  шақыртып  алса,  өзара  әңгімеге 
баланы қатыстырмаңыз;  
8. Мектептен келе сала баланы отырғызып қойып сабаққа дайындалтпаңыз. Олар 
да  2-3  сағат  ойнап,  демалған  жөн,  түсте  ұйықтап  тынықсын.  Бесін  мезгілі-сабаққа 
әзірленудің сәтті кезі.  
9.  Бір  мезгілдіе  барлық  сабаққа  әзірлену  талап  етпеңіз.  Әр  сабаққа  әзірленген 
кезде үзіліс жасау дұрыс;  
10.Сабаққа  әзірленіп  жатқан  баланың  желкесінен  төніп  тұрмаңыз.  Дөрекі 
сөйлемеңіз. Одан да көмектесіп, бірлесіп дайындалыңыз.  
11.«Егер,  сен,  осы  сабақты  орындамасаң!»  деп  басталатын  тәртіпке  шақыру 
баланың жүйкесіне әсер етеді. Одан да өзіңіз кірісіп, жайлап жетектеп отырыңыз.  
12.Күнде  жарты  сағат  ештеңеге  алаңдамай  балаларыңызбен  емін-еркін,  жақын 
тартып  әңгімелесіп тұрыңыз.  
13.Балаңыздың  көңіл-күйі  нашар  болса,  онда  бірден  назар  аударыңыз.  Ол 
сабақтан зорығуы мүмкін.  
14.Егер  балаңы  айтқаныңызды  тыңдамайтын  болса,  онда  ұстазымен,  психолог 
маманымен, дәрігермен кеңесіңіз. 
Халық даналығында:  
«Баланы 5-ке дейін патшаңдай көтер,  
 
120 

 
15-
ке дейін құлыңдай жұмса,  
15-
тен  кейін  досыңдай  сыйла,»  -  деген  керемет  ұлағатты  нақыл  бар.  Соны 
әрдайым басшылыққа алыңыз.  
Бала  бойындағы  жағымсыз  мінез-құлықтар  үнемі  есепке  алынса;  ата-ана  мен 
мұғалім бірлікте болып, баланың жақсы, жағымды істерін ылғи марапаттау қажет.  
Қоршаған  ортадағы  теріс  әрекеттерден  үнемі  сақтандырып  отырса,  мұғалім  мен 
ата-ана  әрқашан  сергектік,  шыдамдылық  танытып,  жан  жылуын  беріп,  шеберлік 
көрсете  білсе,  онда  балаларымыз  өзімшіл  болмай,  қиындықтан  қашпай,  міндетті  мен 
парызын орындайтын ұрпақ болары анық.  
Ата-аналар кодексінде:  
-
Ата-ана ерекше жағдайда ғана емес, тәрбиемен ұдайы айналысуға міндетті;  
-
Баланы  тәрбиелеу  үшін  ата-ана  өзіміз  тәрбиелі  болуымыз  керек.  Тәрбие  беру-
ақыл айту емес;  
-
Баланы жақсы көргендізінізді мейірімді, жылы сөзбен жеткізіп отырыңыз;  
-
Мектептегі жағдайды жақсарту мақсатында ұсыныстар айтуға құқыңыз бар.  
-
Қателігін түсіне білетін,  
Дұрыс жүріп, күтіне білетін,  
Үлкенді сыйлап, кішіні сүйетін,  
Білімді  жинап,  дүниені  шолатындай,  -  балаларыңыз,  үлкен  азамат  болып  өссің! 
Сөз  соңын  ұлы  ұстаз  Макаренконың:  "Баламен  шындап  сөйлесу  үшін  орын  мен 
уақытты таңдай біліңіз.  
Кіре берістегі, жол-жөнекей айтылған сөз бала көңілінде керекті із қалдырмайды 
деген", - парасатты ойымен түйіндегенді жөн көрдім. 
Ата-аналарға арналған этикалық кодекс  
1. Мектеп білім ошағы екенін есте ұстаңыз.  
2. Мұғалімнің қоғамдағы рөлін бағалаңыз,қолдау көрсетіңіз.  
3. Бала тәрбиесі тек мұғалімнің ісі емес,ортақ іс екенін ұмытпаңыз.  
4. Мектеп туралы,мектепте болған жағдай туралы анық-қанығына көз жеткізбей 
тұрып ,бөгде орындарға таратпаңыз.  
5.  Мектеп  –  балаңыздың  екінші  үйі  екенін  түсінсеңіз,өзіңізді  де  сол  үйдің 
мүшесімін деп есептеңіз.  
6. Мектепішілік және сыныптағы ата-аналар жиналысынан қалыс алмаңыз.  
7. Өз балаңыздың мектептен тыс уақыттағы өміріне аса үлкен жауапкершілікпен 
қараңыз.  
8. Балаңыз сапалы білім алсын десеңіз оған мектепке қажетті құрал-жабдықтарын 
уақытылы әперіңіз.  
9. Балаңыздың денсаулығы мен жеке басының тазалығына және киіміне жауапты 
қараңыз.  
10.  Өз  уақытымен  балаңыздың  оқу  процесін,күнделігін,дәптерін  қадағалап 
отырыңыз.  
11.  Егер  мектепке  сабақ  уақытында  келсеңіз,  сынып  жетекшісін  немесе 
балаңызды арнайы күту орнында күтіңіз.  
12. Өз мүмкіндігіңізге қарай мектепте өтілетін, қала көлемінде өтілетін мерекелік 
шараларға,байқауларға қатысыңыз.  
13. Өз еріктерімен әрбір ата-ана  мектепке ұйымдастырушылық,ақпараттық және 
материалдық көмек көрсете алады.  
14. 
Мектеп  ішінде,  сыныпта  бола  қалған  қиын    мәселелі  жағдайларда  оны 
мынадай тәртіппен шешуге тырысыңыз:  
1. Сынып жетекшісі;  
2. Пән мұғалімі (қажет жағдайда);  
 
121 

 
3. Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары;  
4. Әлеуметтік педагог;  
5. 
Мектеп басшысы. 
№ 
Атқарылатын іс-шаралар  Мерзімі 
Жауапты 
Мектептік бүкіл  ата-аналармен жиналыс өткізу 
Жаңа оқу жылына ата-аналар комитетін сайлау 
Жаңа оқу жылына қойылған мақсат, міндетпен таныстыру қыркүйек 
Мектеп әкімшілігі 
Ата-аналардың сабаққа қатысуын ұйымдастыру жыл бойына Сынып жетекшілер 
Ата-аналар  комитеті  «Көне  көз-қария,ақылы  мол-дария»  атты  кездесу  қазан 
Сынып жетекшілер  «Ата-ана құқығы» туралы анкеталық сұрақтар, тесттер алу құқық 
айлығында Сынып жетекшілер. Жекеленген ата-аналармен жұмыс жыл бойына 
Тәрбие ісінің меңгерушілері 
«Үлгілі отбасы» жұмыстарын ұйымдастыру, насихаттау. жарты жыл сайын 
Ата-аналар комитеті, сынып жетекшілер 
«Жұмыла  көтерген  жүк  жеңіл»  демеушілік  жұмыстарын  ұйымдастыру  жыл 
бойына Ата-аналар комитеті 
«Мектеп  пен  отбасы  бірлігі-болашақ  ұрпақ  тірлігі»  ата-аналар  апталығы  наурыз 
сынып жетекшілер тәрбие ісінің меңгерушілері 
"Ата-анаға мың алғыс!" атты алғыс хаттар даярлау сәуір. Ата-аналар комитеті 
Мектеп  әкімшілігі.  Жыл  соңында  ата-ана  жұмысын  қорытыныдылап  рейтинг, 
мониторинг шығару мамыр. Сынып жетекшілер. 
«Оқу мен тәрбие егіз» атты ата-аналар жиналысының жаңаша өткізіліуі.  
Отбасы  ошақтың  үш  тағаны  сияқты,  олар-  әке,  ана,  бала.  Үшеуінің  бірлігі 
отбасының  бірлігі.  Қоғамдағы  әр  шаңырақтың  босағасы  берік,  мерейі  үстем  болмай  , 
мем лекетіміз мықты болуы мүмкін емес.. Бала- ата-ананың игі істерін жалғастырушы 
болашағы.  «Адамға  ең  бірінші  білім  емес,  тәрбие  керек.  Тәрбиесіз  берген  білім 
адамзаттың  қас  жауы,  ол  келешекте  оның  өміріне  қауып  әкеледі»  деп  ұлы  ғалым- 
философ  Әбу-Насыр  Әл-  Фараби  айтқандай,  балаларға  жан-  жақты  тәрбие  беріп 
жетілдіріп отыруымыз парыз. 
Мұғалім  ата-  аналарды  үш  топқа  бөліп  СТО  технология  бойынша  өткізді.  Ата- 
аналар бір сәт өздерінің ойлау қабілеттерін көрсете білді. Әуелі мұғалім бірінші бөлімін 
«Оқу инемен құдық қазғандай »деп баяндамасын бастады. 
Екінші бөлім. «Адамның бақыты балада» деп аталып, онда өнегелі отбасы дегенді 
қалай  түсінесіз?  Деген  сұрақ  төңірегінде.  Ата-аналар  өз  ойын  топтастырып  жазуын 
сұрады. Бұл сұраққа әр топтан ата-аналар шығып жауаптарын оқыды. Одан әрі әр топқа 
жеке-  жеке  жұмыстар  берілді.  Онда  «Ой  –  өрісіңді  тексер»  деп  әр  топқа  қысқа 
сөйлемдер беріліп осы сөйлемнің жалғасын жазу тапсырылды. Бұл бөлімгі де әр ата- 
ана өз көзқарасын білдіріп оқып берді 
«Біздің  жанұя»  бөлімінде  әр  ата-  ана  өз  жұмысын  қандай  топтарға  жататығын, 
оның ерешіліктерін өздері бағалап берді. Жиналыс соңында сапалы білім алу үшін ата-
ана,  мұғалім,  оқушының  білікті  жұмыс  жасап  оқушыға  ата-  ана  мен  жұмыс  жасап 
оқушыға  ата-  ана  мен  мұғалімнің  көмегі,  қадағалауы,  уақыт  бөліуі  керек  екендігі 
айтылып қорытындыланды. Тек қана ата- аналармен бірге, жалпы күш жігерді біріктіру 
арқасында  мұғалімдер  балаларға  үлкенге  адамдық  бағыт  беруі  мүмкін.                               
В.А.  Сухомлинский  сөзі  ілініп  ата-аналар,  оқушы  білімінің  сапасын  көтеруі  үшін 
бірден  бір  өзінің  көмегімен  қамқорлығы  қолдауы  керек  екендігі  айтылды 
қортындыланды. 
 
 
 
122 

 

жүктеу/скачать 2,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: