Реферат пәні: Мектеп математика курсының теориялық негіздері (tbsm 2210-6-P) Тақырыбы: Жиындар теориясы



бет5/8
Дата24.05.2023
өлшемі353,5 Kb.
#96735
түріРеферат
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
Реферат п ні Мектеп математика курсыны теориялы негіздері (tb (1)

Мысалы:
1-есеп. Сыныпта 16 ұл бала бар. Олардың 14-і бос уақытында футбол ойнағанды ұнатады, 9-ы шахмат ойнағанды ұнатады. Бұл ойындарға сыныптағы барлық ұл балалар қатысады. Сыныптағы неше оқушы бос уақытында футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнатады?
Шешуі: Бос уақытында футбол ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдардың жиыны - A, n(A)=14. Бос уақытында шахмат ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдардың жиыны - B, n(B)=9.
1)14 + 9 = 23 - бос уақытында футбол ойнағанды ұнататын және шахмат ойнағанды ұнататын сыныптағы ұлдар саны.
2)23 - 16 = 7 - бос уақытында футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнататын сыныптағы ұлдар саны.
Сыныптағы футбол ойнағанды да, шахмат ойнағанды да ұнататын ұлдар жиыны C болсын, онда 
n(C)=7. Демек, C жиыны A және B жиындарының қиылысу жиыны, себебі мұндағы әрбір ұл бала A жиынына да, B жиынына да тиісті (ортақ).
Есептің шешуі Эйлер-Венн дөңгелектерімен былай кескіндейміз.

Суретте - Эйлер-Венн дөңгелектері
Әрбір элементі A немесе B жиындарының кем дегенде 
біреуіне тиісті болатын жиын A және B жиындарының бірігуі деп аталады.
2-есеп. Бір топтағы туристердің 10-ы қазақ тілін біледі, 8-і орыс тілін біледі, олардың 3-еуі қазақ тілін де, орыс тілін де біледі. Топта барлығы неше турист бар?
Шешуі: Бір топ туристердің қазақ тілін білетіндердің жиыны - A; n(A)=10. Орыс тілін білетіндерінің жиыны - B; n(B)=8.
1)10 + 8 = 18 - топ ішіндегі туристердің қазақ тілін білетіндердің және орыс тілін білетіндердің саны.
2)18 - 3 = 15 - топ ішіндегі туристер саны. Топтағы туристер D жиынын құрайды n(D)=15. Демек, D жиыны өзара қиылысып тұрған A және B жиындарының бірігуіболып табылады.
Есептің шешуі Эйлер-Венн дөңгелектері арқылы былай кескіндейміз.  А U B = D

Суретте - A және B жиындарының бірігуі.

  • Жиындағы негізгі қасиеттері.

Жиындарға амалдар қолданып, жаңа жиындар алуға болады. Осы амалдардың негізгі қасиеттері мен олардың арасындағы байланыс жиындар алгебрасы деп аталады.


1. Кесте - Жиындарға қолданатын амалдардың қасиеттері:






1

(идемпотенттік)
А А=А

А А=А

2

Ауыстырымдылық (коммутативтік)
А В=В А

А В=В А

3

Үлестірімділік
А (В С) =(А В)  С

А (В С) =(А В)  С

4

Терімділік (дистрибутивтік)
А (В С) =(А В)  (А С)

А (В С) =(А В)  (А С)

5

Сіңіру
А (В А)=А

А (В А)=А

6

Нөлдің қасиеті А Ø=А

А Ø= Ø

7

Бірдің қасиеті А U= U

А  U= А

8

Қосалқы принципі (де Морган заңы)






9

Екі рет теріске шығару


10

Толықтауыштың қасиеті


Ø

Жиындар арасындағы қасиеттер (заңдар) жоғарыдағы келтірілген қасиеттермен шектеліп қоймайды. Қалған қасиеттерді логика алгебрасының ережелері бойынша аталған касиеттерді қолданып алуға болады.
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет