Реферат Тақырыбы: «Қойларды азықтандырудағы протеин мөлшері»
-кесте Қозылы қой азықтандыру нормасы
жүктеу/скачать 151,5 Kb.
|
балдыз
- Бұл бет үшін навигация:
- Көрсеткштер Жүнді, жүнді-етті қойлардың тірілей салмағы,кг
- Қозы емізудің Қозы емізудің Қозы емізудің
- Екінші кезеңі Алғашқы 7-8 апталығы Екінші кезеңі
- 5-кесте Қозылы саулықтарға арналған азық рационының үлгісі, кг
- Азық түрлері Азық рациондары 1
- Тәуліктік рационның құрамында
- Қойларды азықтандырудағы протеиннің мөлшері
| 4-кесте
Қозылы қой азықтандыру нормасы
5-кесте Қозылы саулықтарға арналған азық рационының үлгісі, кг
Бұл рацион типтерінде: 2,0-2,2 азық өлшемі, 185-220 г қорытылатын протеин, 15,0-16,0 г кальций, және 6,7-8,3 г фосфор бар. Қозылы қойдың азыққа деген қажеттігі оның тұқымына, физиологиялық күйіне, салмағына сүттілігіне байланысты. Оның сүті неғұрлым көп болса, қозының да тәулігіне қосатын салмағы солғұрлым басым келеді. Егіз қозылы қойдың сүттілігі,жалқы қозылы қойға қарағанда жоғары. Қойдын сүттілігі тұқымына, жасына, дербес ерекшеленеді, қозының санына, қолданылғанда және азықтандыру дәрежесіне қарағанда.Егіз қозылы саулықтардың сүттілігі жалқы қозыларға қарағанда 20-25% артық.Қаракөл қойлы қозысына емізетін 4 айдын ішінде орташа есеппен тәулігіне 0,8-1,0 кг,қазақтың құйрыұты қой- 1,3-1,5,биязы жүді қой қозысына емізетін алғашқы 2 айда 1,2-1,5,бұдан кейінгі-1-0,8кг сүт береді.Қой сүтіне шамамен 5,5% протеин,6,7% май болады, 5,7% қант болады. Қозылы қойдын жақсы азықтандыру олардың сүттілігін молайтумен қатар, жүніндіде бір қалыпты өсуіне игі әсер етеді. Ал нашар азықтандырылған жағдайда сүттің азаюымен қатар жүннің сапасы да төмендеп кетеді,жүн қылшықтары үзілгіш болады,яғни жүнді өңдейтін өндіріс талабына сай келмейді. Қозылы қойды тәулігіне кемінде екі рет таңертең және түстен кейін азықтандырудан соң суару керек.Астауда әрдайым астұзы болуға тиіс. Көктемгі және жазғы айларында қозылы саулықтар үшін табиғи қоршалған екпе жайылымдарды, шөбі шабылған жердің көрпекөгі мен балауса шөбін барынша толық әрі орынды түрде пайдалану керек.Бұл кезде қой қажетті қоректі заттармен толығымен дерлік қамтамасыз етіледі,қосымша азықты керек етпейді.Тек ас тұзы, фторсыз фосфат және микроэлементтер берсе жеткілікті. Қойларды азықтандырудағы протеиннің мөлшері Протеин. Тіршілікке ең қажетті де маңызды қоректік зат тобы. Оны атауынан да байқауға болады (грек тілінен аударғанда — алгашқы, бірінші). Жануар денесі құрғақ затының - 45%-ын, ал кейбір мүшелерінің - 85%-ын қүрайтын организмдегі негізгі құрылымдық қосынды. Өсімдіктерден бұл деңгейге тек бүршақ түқымдастар дәніндегі протеин мөлшері жақындайды (соя дәнінде — 35—45%). Өсімдік протеині, негізінен, дәнде, гүлде және жапырақтарда жиналады. Гүлденген жоңышқа жапырағының құрғақ затында жиналатын 24% протеин дәнде — 35%, ал сабағында 10% шамасында болады. Азықтандырудың талдап жасалған нормасында азықтың қоректілік көрсеткіші ретінде алмасу энергиясы МДЖ немесе азық өлшемін қолданады. Малдың азықтандырылуын бақылау үшін рациондағы азықтық құрғақ заттардың мөлшерін де есептеу қажет. Тәулігіне жейтін құрғақ заттың, соның ішінде көлемді азықтар қосқандағы кұрғақ зат мөлшері берілген. Норма бойынша сауын сиырлар сүтейту кезінде әр 100 кг тірілей салмағына 2,8 кг құрғақ зат жейді. Негізінде ғылыми түрде жасалған рацион бойынша сауын сиырлардың сүтейту кезеңінде 3 килограмға дейін кұрғақ зат жеуге мүмкіндігі бар, одан кейінгі кезеңдері бұл мөлшер азая бастайды. Сонымен бірге, сиырлардың кұрғақ қоректі заттарды пайдалануы, рационының құрамы мен азықтың сапасына ғана емес, малдың жасына, тірілей салмағына да байланысты болады. Қозы жақсы дамып жетілуі үшін оларды қысында түйіршік жеммен азықтандыру мен жазғы жайылымдықты пайдалануды ұштастыра жүргізу керек. Қойдың азығында протеин жетіспесе қырқылатын жүннің мөлшері 20-25% төмендейді. Жұпыны азықтандыру барысында жүн талшықтарының көлденең кесігі шамамен 20, ал ұзындығы 10% азаяды екен. Рационда көмірсутегі жетіспесе, қойдың организміндегі көмірсутегі мен май алмасуының бұзылуына әкеп соғып, ацидоз, бауырдың майлануы пайда болады. Қойға берілетін азықтың бәрі сапалы әрі дұрыс өңделуі тиіс. Сапасы төмен азықтан қой ауруға шалдығады. Қойды азықтандыру барысында қылқанды дақыл топанын пайдалану асқазан-ішек жолының қабынуына әкеліп соғатынын есте сақтаған жөн. Саусымалы тозаңды азықты қойға тамыр жемісті немесе күнжарамен қосып беру керек. Соңғысы алдын-ала майдаланып, барлық азықтық қоспа жеңіл түрде ылғалдандырылады. Мес қарынның қабынуынан сақтану үшін қара бидай дәні мен ұрпағын қой рационына енгізбеген жөн. Зат алмасу бұзылмас үшін мөлшері 10-15 г, ал төлдердің рационында 5-8 г болып белгіленуі тиіс. Қойларды азықтандыру үшін бір мезгіл сырттағы азықтық алаңды да пайдаланған жөн. Оған бір-бірінен ара қашықтығы 3метр болатын астауларды орналастырады. Бұл малдың еркін азықтануына мүмкіндік береді. Алаңдағы ауаның температурасы -200С төмен болса қойға тек ірі азық береді, ал қалғаны қора ішінде азықтандырылады. Ірі және құрама жем үшін арнаулы және құрастырмалы астауларды пайдаланады. Түйіршіктелген азықты бункерлі астауға 5-10 күнде бір рет салады. Қойдың мойыны мен шоқтығы зақымданғанда олар еңкейіп шөп жеуге шамасы келмей, арықтап өледі. Бау-бақшада өсетін түйешоған еліміздің орталық және солтүстік аймақтарында егістік пен жайылымдықтарға кеңінен тарап, шөпке немесе сүрлемге түсіп, малды қолда ұстап бағу кезінде қойдың жүнін былғайды. Қой жүнінің таза болуы үшін белгілі бір шараларды сақтау қажет. Қой малына бетегемен, түйе тікенекпен былғанған шөпті бермеген жөн. Қойларды маяларға, шөп шөмелеріне, биік астаулардың жанына жібермеу керек. Желінген азық аумағын көкшөп пен шырынды және ірі азыктар секілді жасунықты көлемді азықтар береді. Соған байланысты дұрыс қорытылуы үшін малға жегізілген азыктардың жалпы аумактық көлемімен қатар оның жасунықты, басқа жеңіл қорытылатын көмірсулы, протеинді топтарының арақатынасы да ас қорыту ерекшелігіне үйлесімді болуы керек. Айталық, жасунықты жемшөпті молынан сыйдырып, жоғары қорыта алатын күйісті мал рационы мен оны нашар қорытатын карапайым қарынды мал рационының қүрылымы алшақтанады. Дәнді азықтар құнарлығы мен қоректілігі жағынан ең құнды азық болып саналады. Олар протеиндік қоректілігі жоғары бұршақ тұқымдастар, энергетикалық қоректілігі жоғары астық тұқымдастар дәніне бөлінеді. Шошқа азығына пайдаланатын негізгі астық тұқымдастарға арпа, жүгері, бидай, сұлы, қара бидай, тары, сорго жатады, 12 пайыздық ылғалдылықтаолардың құрамында 9 – 13 пайыз протеин 1.5 – 2.0 пайыз май (сұлынікінде 5%, жүгерінікінде 6 – 8%) 2 – 3 пайыз клетчатка (сұлынікінде 9), 65 пайыз крахмал, 2 – 3 пайыз күл (оның 15 пайызы фрсфордан, 3 пайызы кальцийден тұрады) болады. ҚОРЫТЫНДЫ Сонымен, жоғарыда қарастырғанымыздай, азықтандыру – қойдың ет өнімділігін сан мен сапасын әсер ететін негізгі факторлардың бірі. Малды дұрыс, толық құнды азықтандыру үшін рациондағы азық өлшемімен таратылатын протеиннің мөлшеріне көңіл аудару керек. Олар белгіленген қалыптан кем болмауы тиіс. Бордақылаудағы қойларының азықтандыру деңгейі жоғарылаған сайын бір өнім өлшеміне жұмсалатын азық шығыны төмендей түседі де бір килограмм қосымша салмаққа еңбек пен қаржы аз жұмсалады. Азықтандыру деңгейі бордақылау ісінің экономикалық көрсеткішіне ғана әсер етіп қоймайды, сонымен бірге еттің сапасына ды ықпалын тигізеді. Мысалы, көп уақыт бойы азыққа жарымаған қойды бордақылауға қойса, онда оның салмағының басым бөлігін май басып кетеді де еті аз болады. Биологиялық жағынан бағалы ет алу үшін қойды әр уақытта жақсы азықтандырып, дұрыс бағып – күту қажет. Ол үшін малдың жасына, жынысына, салмағына, қоңддылығына қарай қойдың қоректік заттарға деген қажеттілігінің ұдайы өзгеріп отыратынын ескеріп, рационды жан – жақты теңестіріп, малды құнарлы азықтандыру керек. Басшылыққа қой шаруашылығы ғылыми зерттеу технологиялық институттың ұсынған азықтандыру нормаларын алу қажет. Соның ішінде көрсетілген малға беруге тиісті азық құрамдарының бәрі де маңызды. Нақтылап айтқанда, өсіп келе жатқан жас қойлар үшін рационның құрғақ сатылық 1,5 – 17,5% ішкі протеин, 25% ірі азықтар (жасұнық) болуы керек. Сондай – ақ май жеткілікті болғаны дұрыс, егер басқа майлы жем болмаса 2 – 3% – ға дейін техникалық май қосқан пайдалы болады. Сонымен бірге, минералдық – дәрумендік қоспаларды берген жөн. Азықтары жеткілікті шаруашылықтарда рациондағы жемнің мөлшері 400 – 500 – ге дейін жеткізіп, қозыларды жеделдете бордақылаған тиімді. Себебі, жас ағзаның басты ерекшелігі – туылғаннан 9 айлығына дейін өсу қарқыны жоғары болады. Осы кезеңде оларды жақсы азықтандыру қосымша салмақты арттырады, еттің биологиялық құндылығын жақсартады. жүктеу/скачать 151,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||