Реферат тақырыбы: Зияты зақымдалған оқушыларды сауат ашу кезеңіне дайындау. Диплом жұмысының көлемі: 60 бет

Сынып оқушыларының құрамы әр түрлі болуына, олардың керекті оқу дағдылары мен біліктілігі әр түрлі деңгейде, жүйесіз болып келуіне байланысты әліппеге дейінгі кезеңде балалардың оқуға ынтасын арттырудың маңызы өте зор. Оқу және жазу сабақтарын балалар өз күштеріне сенімділігін сезінетіндей етіп, олардың оқуға, мектепке деген ынта-ықыластарын оятып, қызықтыратындай етіп ұйымдастыру қажет.

Бұндай жұмысты балалар мектепке келмей тұрып, 1 қыркүйекке дейін ең алдымен ата-аналардан бастау керек. Баласының жай мектепте оқи алмауы, содан кейін оның зияты зақымдалған балаларды оқытатын мектепке жіберілуі – ата-ананың қай-қайсысының болмасын жанын күйзелтетін үлкен қайғы-қасірет. Олар балалардың осылай бақытсыз болып туғанына қайғырады, олардың енді келешегі қандай боларына көздері жетпей уайымдайды. Мектепке жаңадан келген баралардың ата-аналарымен жұмыс жүргізу, тек балаларды оқытатын мұғалімнің ғана емес, жалпы мектептің міндеті. Мектептегі ата-аналармен кездесуді мереке күндеріндей салтанатты түрде ұйымдастыру керек, оларға бұндай мектепте қандай балалар оқитынын, ол балалардың жай мектепте не себептен оқи алмайтындарын, ал егер де бала сол жай мектепте әрі қарай жүре берсе оған қандай зиян келетінін өте абайлап (жандарын жаралапалмай сақтықпен түсіндіріп) жеткізу керек. Ең бастысы, ата-аналарға мектеп балаларға не үйрететінін, қалай тәрбиелейтінін іс жүзінде көрсету үшін олардың өздері жасаған қол өнерлерінен көрме не балалардың күшімен концерт ұйымдастыру керек. Ата-аналарға мектепте еңбектің қандай түрлері оқытылатындығын айтып, кәсіптік бағыт беру кабинетін, балалар еңбегімен істеліп жатқан мектеп жанындағы тәжірибелік-бақшалық жерді, үй жануарларын күтіп-баптаудың тәжірибелік қалпын, тәтті тағам дайындайтын шеберханаларды міндетті түрде көрсету керек. Мектепті бітіргеннен кейін мамандықтар бойынша және қай бағытта жұмысқа орналасуға мүмкіндігі бар екенін айтып беру керек. Арнайы мектепте балалардың күшімен, мұғалім-тәрбиешілердің жетекшілік етуімен ән-күй, хор, фото бейнелеу, сурет-сызу, спорт, табиғаттану, жол ережелерін сақтау, тағам дайындау, үй ішін, өз бойын күтіп ұстау және тағы басқалар сияқты әр түрлі үйірмелер ұйымдастырылып, олардың арнайы ереже кестесі бойынша жаттығу – сабақ ретінде жүргізіледі. Ата-аналарға осы үйірмелердегі еңбектің жемістерін, сонымен бірге үздік оқитын балалардың жазу дәптерлерін, күнделіктерін көрсететін үлкен көрме ұйымдастырылады. Мектеп ұжымының жалпы күшімен ұйымдастырылатын бұндай оқу-тәрбие жұмысы ата-аналардың аз да болса көңіл-күйін орнықтырып, баласының келешегінен сенім жүрегіне жылу беретіні сөзсіз.

Бірінші талап, әліппеге дейінгі кезеңдегі оқуға ұсынылатын мағлұматтар мен дағдылар зияты зақымдалған бірінші сынып оқушыларының меңгеруіне сай болуы керек.

Орындауға әлі де болса шамасы келмейтін тапсырманы оқушыға беруге болмайды. Оқушының білімін және соған дағдылануын, сондай-ақ оларды меңгеру мүмкіндігін тексеру әліппе оқуына дейінгі кезеңде бірінші міндет болып есептеледі.

Келесі талап – сабақты дұрыс ұйымдастырудың қажеттілігі. Алғашқы сабақтар көбінесе ойын түрінде жүргізілуі керек.

Осыған байланысты әліппе оқуына дейінгі кезеңге, ал одан кейін жазып-оқып үйрену кезеңіне қойылатын үшінші талап – көрнекі және дидактикалық құралдарды пайдалану. Бұндай оқу құралдарына табиғи заттар, ойыншықтар, үлгілер, нұсқаулар, бейнелі суреттер (заттың, жағдай барысындағы, оқиға желісіндегі), үстелдің үстінде ойнайтын ойындар (домино, суреттер, лото, нақышты әшекей), кейбір техникалық құралдар (фильмоскоп, күйсандық, кинопроектор және басқалар) жатады. Сабақта көрнекі құралдарды пайдаланған кезде төртінші дидактикалық талапты сақтау қажет – барлық көрнекі құралдар қойылған мақсатқа сәйкес болуы керек. Сондықтан көрнекі құралдарды пайдаланған кезде олардың тұратын орнына, санына және көрсету уақытына өте көп көңіл бөлу керек. [21-26]

Арнайы мектептің талабына сай тәлім үйрететін ойындар, бейнелі суреттер, диафильмдер, зияты зақымдалған балалар түсіне алатын кинофильмдер, сондай-ақ мұғалімдердің, оқушылардың, ата-аналардың, қамқоршылардың күшімен жасалып дайындалған басқа да көптеген көрнекі құралдарды қолдануға болады. Жай мектептердегі қолданылып жүрген көрнекі құралдардың барлығы арнайы мектептің пайдалануына жарай бермейді.

Сонымен, мұғалім зияты зақымдалған оқушыларына олардың мүмкіншілігін еске алып түсінікті құралдарды ойын түрде ұсынады, сөйтіп, олардың оқуға ықыласын, дұрыс сезінуін жетілдіре отырып, жаңа жағдайға үйренуге мүмкіндік туғызады, олардың мінез-құлқындағы оқу мен тәрбиенің қолайсыз жағдайларына байланысты қалыптасқан көп жағымсыз қылықтарын түзетеді.