Реферат Тақырып: Жұтқыншақ Орындаған: Жұмағалиқызы Шапағат Топ: е-24 Қабылдаған: Бисенов Е. Жоспар
жүктеу/скачать 217,52 Kb.
|
| 3. Жұтқыншақ бөлімдері
Жұтқыншақтың ұзындығы 12-14 см, ол шартты түрде 3 бөлікке бөлінеді: а) жоғарғы-мұрын бөлігі; б) ортаңғы-ауыз бөлігі; в) төменгі-көмей бөлігі. Жұтқыншақтың мұрындық бөлігі жұмсақ таңдай арқылы ауыздық бөліктен бөлінеді, көмей қақпашығы көмейді жабады да, ас жентегі мұрын мен көмейге өтпей өңешке бағытталады. Ас ішкен уақытта, асты жұтпай тұрып, не шайыр шайнау кезінде қатты сөйлеу (күлу, тағы да басқа) өте қауіпті, себебі, ауа ағынымен бірге ас жентектері көмейге өтіп кетіп, оны бітеп қалуы ықтимал. Бұл жағдай адам өліміне әкеліп соқтыруы да мүмкін. Жұтқыншақтың жоғарғы күмбезінің және артқы қабырғаларының шекарасында Жұтқыншақ бадамшасы (аденоид – балаларда жақсы дамыған) орналасқан. Мұрындық бөліктің екі бүйір қабырғаларында – есту түтігінің Жұтқыншақтық тесігі орналасқан. Есту түтігі жұтқыншақты ортаңғы құлақ қуысымен жалғастырып, ондағы ауа қысымын сыртқы ауа қысымымен теңестіру қызметін атқарады. Есту түтігінің айналасындағы шырышты қабықта лимфоидты тіннің жиынтығы – түтік бадамшасы болады. Төменгі сатыдағы хордалыларда жұтқыншақтың төменгі жағында сумен келген қорегін сүзіп алатын аппараты – эндостилі болады. Жұтқыншақ омыртқалы жануарларда көлденең жолақты бұлшық еттен тұрады. Барлық құрлық жануарларының ұрықтық дамуы кезінде жұтқыншақта желбезек қапшықтары пайда болады. Мұның соңғы жұбынан өкпе дамиды. Жұтқыншаққа жалғас өңеш, көмей және евстахий түтігі, ал сүтқоректілерде таңдай пайда болғандықтан, бұған қоса ішкі танау, ал қосмекенділерде, бауырымен жорғалаушыларда және құстарда ішкі танау тесігі ауыз қуысына ашылады. Жан-жағынан таңдай доғаларымен жалғасып, ішінде бадамшалар орналасқан ауыз қуысының Жұтқыншақпен жалғасқан жерін сүтқоректілерде аңқа (іsthmus faucіum) деп атайды. Омыртқасыз жануарларда Жұтқыншақ – алдыңғы ішектің жекеленген бұлшық етті бөлігі. Мұрын-жұтқыншақ Ол жұмсақ таңдайдың үстінде, мұрын қуысының артында орналасқан, оған хоан (арнайы тесіктер) қосылады. Бас сүйегінің түбінен басталып, тілдің жанында аяқталады және ауыздың жоғарғы бөлігіндегі арнайы өсу . Мұрын-жұтқыншақтың артқы қабырғасында жұтқыншақ бадамша бездері-аденоидтар бар3. Олар лимфоидты тіндердің кластерінен тұрады және иммундық жүйеге жатады. 11-12 жастан бастап бұл түзілімдердің мөлшері 16-20 жасқа дейін азая бастайды . Бүйірлік қабырғалар аймағында есту түтіктерінің жұтқыншақ саңылаулары ашылады. Олардың жанында кішкентай иммунокомпетентті құрылымдар — түтікшелі бадамша бездер де бар. Аңқа Мұрын аңқаға тегіс өтеді, оны ЛОР дәрігері тексерген кезде жақсы көреді. Ол келесі бөлімдерден тұрады 3: жұмсақ таңдай; Палатин бадамша бездері; тіл; жұтқыншақ, оның шеттерінде таңдай доғалары, тілдің тамыры орналасқан; жұтқыншақ қабырғасының артқы жағы (оның көрінетін бөлігі). Палатиндік бадамша бездер орофаринстің бүйір қабырғаларына тереңдетілген. Фолликулалар мен лакундардың қатысуымен лимфоидты тіндердің жиналуынан пайда болады. Олардың қабынуымен тонзиллит дамиды, ол стенокардиямен көбірек таныс. Аңқаның шырышты қабығында көптеген бездер, қан тамырлары және жүйке ұштары бар. Ол қабыну процесіне бірінші болып жауап береді, жұлдыру мен ауырсыну сезімін береді . Көмей жұтқыншақ Эпиглоттистің жоғарғы бөлігінен созылып, шұңқыр тәрізді төмен қарай тарылып, содан кейін өңешке өтеді. Бастапқы бөлімде, тілдің түбірінде, тонзиллит 3 кезінде де әсер етуі мүмкін тілдік бадамша безі бар. Эпиглоттис бекітілген жердің астында жұтқыншақ А-ға өтеді көмей. Жақын жерде арнайы талшықты кеңістіктер орналасқан — фарингальды және бүйірлік периофарингеальды. Олардың қалыңдығында жұмсақ тіндер мен лимфа түйіндері бар. Онда қабыну процесі таралуы мүмкін, бұл ауыр хирургиялық асқынуларды тудырады. Ұлдар мен қыздарда жыныстық жетілуге дейінгі кезеңде көмейдің құрылымы әрең ерекшеленеді. Бірақ жасына қарай вокалдық сымдардың ұзындығы өзгереді: мужчинерде 20-25 мм және әйелдерде 17-20 мм. жүктеу/скачать 217,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|