ал
ал
ап
ап
та
та
ры
ры
н
н
ес
ес
ке
ке
рі
рі
п,
п
алдағы уақытта қандай келісімдер-
ге қол жеткізе
е
т
т
үс
үсу
у ке
ке
ре
ре
к
к
де
де
п
п
ой лай сыз?
– Елбасы 2010 жылғы Қазақстан хал-
қына Жолдауында ауыл шаруашылығының
басты бағыты ретінде ветеринариялық
қызметті халықаралық стандарттарға сәй-
кес тендіру қажеттігін тапсырды. Осы талап-
та
та
рғ
рғ
а
а
ба
ба
йл
йлан
аныс
ыс
ты
ты
2
2
00
00
2 жылы қабылданған
ҚР
ҚР
«
«
Ве
Ве
те
ери
рина
на
ри
рия
я
ту
ту
ра
ралы
л
» заңы және ветери-
нария ісін жүргізу жөніндегі көптеген заңды
күші бар құжатқа өзгерістер енгізу қажет.
Мысалы, көптеген алыс және жақын шетел-
дерде бруцеллез ауруы туындағанда індет тің
әрі қарай тарап кетпеу
еу
і, қ
қ
оздырғыш көзін
тезірек жою мақсат
т
ын
ын
да
да
ш
шар
ар
уа
уа
шы
шылы
лық
қ
не
неме
ме
-
-
се елді мекенге кара
ра
нт
нтин
ин қ
қ
ой
ой
ыл
ыл
са
са, бі
бі
зд
зде
е
те
те
к
к
қана шектеу шаралары атқарылады. Біраз
елде (әсіресе ТМД елдері) әлі күнге дейін
жануарларға бруцеллезге қарсы вакцина егу
жұмыстары жүргізілсе, бізде осы шара 2007
жылдан б
б
ер
е
і жүргізілмейді. Осы се
беп-
те
те
рд
рд
ен
ен
жү
жү
з
з мы
мыңд
ңд
ағ
ағ
а
ан сиыр мен қойдан
ай
й
ы рылғанымыз қаз
і
ір еш жасырын емес.
Қазіргі кезде заман талаптарын ескере оты-
рып, Ауыл шаруашылығы министрлігінің
ветеринария қызметі көптеген ветерина рия-
лық құжат пен ережені халықаралық талап-
тарға сәйкестендіру жө
жө
ні
ні
нд
д
е кең
ң
ау
у
қы
қы
мд
мд
а
жұмыстар атқарып
п ж
ж
ат
атыр
ыр
.
.
– Мал дәрігерлерін дайындау
ісіне көңіліңіз тола ма?
– Ветеринария дәрігерлерін дайындау
– әрине, өте жауапты іс. Қазір еліміздегі ве-
теринариялық медицина және ветерина-
ри
ри
ял
ял
ық
ы
с
с
ан
ан
ит
ит
ар
ар
ия
ия
м
м
ам
м
андықтары бойын ша
ве
ве
те
тери
ри
на
на
ри
рия
я
дә
дә
рі
ріге
ге
рл
р
ерін Казақ ұлттық
аграрлық университеті, С.Сейфуллин атын-
дағы Қазақ агротехникалық университеті,
Шәкәрім атындағы Семей, А.Байтұрсынов
атындағы Қостанай және Жәңгір хан атын-
дағы Батыс Қазақстан агротехникалық уни-
вер ситеттері дайынд
нд
ай
айды
ды
.
.
Сө
Сө
з
з
жо
жо
қ,
қ,
б
б
ұл
ұл у
уни
ни
-
-
верситеттердің к
көп
өп
ж
ж
ыл
ылғы
ғы т
т
әж
әж
ір
риб
иб
ес
ес
і
і,
жақсы материалдық-техникалық жағдайы,
ең бастысы, білікті профессор-оқыту шы лар
құрамы бар. Барлық оқу орны компью тер
техникасымен, ғаламтор жүйесімен жаб-
дық талған. Сондықтан студенттерді тео рия-
лы
лы
қ
қ
жа
жа
ғы
ғы
на
на
н
н
да
да
йы
йы
нд
нд
ау жақсы деңгейде
ек
ек
ен
ен
ін
ін
е
е еш
еш
бі
бір
р кү
кү
мә
мә
н
н жо
жо
қ. Бірақ, менің ойы м-
ша, барлық оқу орнының бір кемшін тұсы:
нақты ауру малмен жұмыс істеп, тәжі рибе
жинақтау ісі әлі де жетілдіруді қажет етеді.
Бұрынғы кезде ветеринариялық оқу орын-
дарының арнайы оқу
қу
шар
а
уашы лы ғы, ауру
малды уақытша ұста
та
п
п
ем
ем
де
де
йт
йт
ін
ін к
кли
ли
н
ик
ик
ал
ал
ық
ық
ғимараты болатын
н
.
Ол
Олар
р
ға
ға
к
ел
еліс
сім
ім
ш
ар
арт
т
бойынша жақын жердегі шаруа шы лық-
тардан әр түрлі аурумен ауырған малдар
жеткізіліп, оларға диагноз қою, емдеу жұ-
мыс тарын ұстаздар көмегімен студенттердің
өздері атқ
қ
ар
а
атын. Әр ауру малға бірнеше
ст
ст
уд
уд
ен
ен
т
бе
бекі
кі
ті
ті
лі
ліп,
п,
о
о
ла
лар
р
малдың ауру тарихын
жазып, мал жазылғанға дейін қадағалап,
осы жұмыстар нәтижесінде кейін курстық
немесе дипломдық жұмыстар орындап
жататын. Қазіргі мезгілде осы жұмыстар өз
деңгейінде емес. Екіншіден, студенттердің
өндірістік практикасын ұйымдастыруда
қиыншылықтар бар. Бұ
Бұ
ры
ы
нғыдай мемле
ле
кет
иелігіндегі ірі шару
у
аш
аш
ыл
ылық
ық
та
тар
р
аз
аз
,
,
ал
л ж
ж
ек
ек
е-
е-
мен шіктегі мұнда
й
шаруашылық иелер
і
орналастыру, жұмысқа араластыру сияқты
себептерді желеу етіп, студенттерді практи-
каға қабылдауға аса көп ниет танытпайды.
Мал өнімдерін қайта өңдеу, қала базарла-
ры
ры
нд
д
ағы
ы
ве
ве
тери
ри
на
на
риялық-санитариялық
са
сара
ра
пт
птау
у
з
з
ер
ер
тх
тхан
ан
ал
алар
ар
ы
ының көбі – жекемен-
шік иелерінде. Дегенмен енді ауылдық жер-
лерді ветеринария мамандарымен қамта-
масыз ету ісі алға басады деп ойлаймын.
– Әңгімеңізге рақмет!
Сұхбаттасқан
Б
Б
ол
о
ат
ат
бе
бе
к
к
МҰ
МҰ
ХТ
ХТ
АР
АР
ОВ
ОВ
Ә
Ә
с
с
п
пе
ен
н Ә
ӘБ
БУ
У
Т
ТӘ
Ә
Л
ЛІП, Қазақ ветер
ри
ин
н
а
а
р
ри
ия
я
ғ
ғы
ыл
л
ы
ы
м
ми
и-
-
з
з
е
ерттеу институт
ты
ы
директорының орынбасары, ветеринария ғылымының докторы, профессор:
ҚҰҚЫҚ ПЕН ҚҰРЫҚ
ИГІ І
С
Біздің 18 жасқа толмаған төрт баламыз бар. Жолдасымыз
екеуміз де жұмыс істейміз. Жақында қайтыс болған туысымыздың
қызын асырап алдық. Асырап алынған балаға жәрдемақы төлене
ме? Жалпы, біз көп балалы отбасыға жатамыз ба?
Ай
й
жа
жа
ма
м
л СЕЙСЕН
Н
ОВ
О
А, Жамбыл облысы
Қ
Қолданыстағы заңнамаға
с
с
әй
әй
-
-
кес, өзімен бірге тұратын төрт және
одан көп кәмелетке толмаған бала-
сы, оның ішінде орта, техникалық
және кәсіптік, орта білімнен кейінгі
білім бе
бе
ре
ре
тін ұйымдард
рд
а, жоғары
оқ
у
у ор
ор
ын
ын
да
да
ры
ры
нд
нд
а
кү
кү
нд
ндіз
ізгі
гі
о
оқу
қ
нысанында оқитын балалары бар
көп балалы отбасыларға балалары
кәмелеттік жасқа толғаннан кейін
де
де
3
3
9
,9 а
йл
йлық
ық
е
е
се
се
пт
пт
ік
ік
көрсеткіш
мөлшерінде арнаулы мемлекеттік
жәрдемақы төленеді. Бұдан басқа
туған, асырап алған, сондай-ақ
қамқорлыққа алған балалары бар
отбасының орта есеппен
н
ж
ж
ан
н
басы-
на шаққан дағы табыс
сы
ы
аз
аз
ық
ық
-т
-т
үл
үл
ік
ік
себетінің құнынан төмен болған
жағдайда 18 жасқа дейінгі бала-
лар ға арнал ған жәрдемақы алуға
Мен құрылыс жұмыстарына шетелдік азаматтарды тартсам деймін. Бұған заңды
құқығым бар ма?
Азамат ЕЛСЕРІКҰЛЫ, Алматы
Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс
күшін тарту ҚР Үкіме
е
ті
ті
ні
ні
ң
ң
қа
қа
ул
ул
ыс
ыс
ым
ым
ен
ен
б
б
ек
ек
іт
іт
іл
іл
ге
ге
н
н
2001 жылғы 19
ма
ма
ус
усым
ымда
дағы
ғы
№
№
83
836
6
кв
кв
от
от
а
а
белгілеу ережесіне сәйкес реттеледі. Уәкілетті
орган рұқсатты бос жұмыс орындары болған
және жұмыс күші сұранысын ішкі еңбек нарығы
есебінен қанағаттандыру мүмкін болмаған кезде
ор
р
талық атқа
қа
ру
ру
шы орг
р
ан бөлген квота шегінде
бе
бе
ре
реді
ді
.
.
Іш
шкі
к
е
е
ңб
ңб
ек
ек
н
нар
ар
ы
ығында лайықты үміткер-
-
лерді іздестіру жұмыс берушінің республикалық
және жергілікті мерзімдік басылымдарда бос
жұмыс орындары туралы хабарландыру жария-
лауы және уәкілетті органның республикалық
және өңірлік деректер қо
о
ры
рына
на
н
н
бо
бо
с
с
ла
ла
уа
уа
зы
зы
мд
мд
ар
ар
жөніндегі ұсыныстарды қа
қара
ра
уы
уы
ж
жол
ол
ым
ым
ен
е
ж
жүз
үзег
еге
е
асырылады. ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген
2001 жылғы 19 маусымдағы №836 Жұмыс
берушілерге Қазақстан Республикасына шетелдік
жұмыс күшін тартуға рұқсат берудің шарттары
жә
ж
не
не
тәр
р
тібі, квот
от
а белгілеу
у
ережесінің 12-тар-
ма
мағы
ғы
нд
нд
а
а іш
ш
к
кі
е
еңб
ңб
ек
ек н
нар
арығ
ығ
ын
ы
да іздестіру жүзеге
асырылмайтын жайттар айтылады. Рұқсат беру
мәселесінің шешімін уәкілетті орган тартылатын
шетелдік қызметкерлердің біліктілік сипат
та-
Алматы облыстық ішкі
істер департ
ам
амен
енті
ті
ні
нің
ң
қызметкерлері шекара
бойындағы жаңа Нұр кент
ауылының құрылысшы-
ларына жоғалған құрылыс
ма
ма
те
те
р
р
иа
иа
лд
лд
ар
ар
ын
ын
табуға
кө
көме
ме
к
к
бе
берд
рд
і.
і.
Оңтүстік Қазақстан облы-
сының Созақ ауданын дағы Шу
ауылының тұрғындары
сапалы
ы
ауы
у
зсуғ
у
а қол жеткізді.
«Қ
«Қ
аз
аз
ат
ат
ом
омөн
өн
ер
ер
к
к
әс
ә
іп» ұлттық
атом компаниясы құрамын-
дағы уран өндіруші «Орталық
өндіруші кәсіпо рын» мен
«Катко» серіктестігі «Ақбұлақ»
бағдарламасы б
б
ой
ой
ын
ын
ша
ша
ауылға қазіргі
гі
з
зам
аман
анғы
ғы с
с
у
у
тазарту жүйесін салып, іске
қосты.
Панфилов аудандық ішкі істер басқар-
масына Нұркент ауылында құрылыс сала-
сымен айналысатын кәсіпкерлердің бірі
2011 жылдың желтоқсан айынан 2012
жылдың сәуір айына дейін 1 млн 149 мың
335 теңге сомасындағы құ
құ
рылыс мате-
риал дарын белгісіз бі
бі
ре
ре
ул
ул
ер
ер
ді
дің
ң
ұр
ұрла
ла
п
ке
ке
т-
т-
кендігі жөнінде шағым түсіре
і
ді.
М
Мерз
і
ім
і
і
өтіп кеткен қылмыс екендігіне қарамастан,
жергілікті полиция қызметкерлері жоғал-
ған құрылыс материалдарын шұғыл іздес-
тіру шараларын жүргізеді. Нәтижесінде
по
по
ли
ли
ци
ци
я
я
қы
ы
зм
зм
ет
ет
ке
ке
рл
рл
ер
ер
і ек
е
і күдіктіні тауып,
он
он
ың
ың
б
б
ір
ірін
н
ұ
ұст
стап
ап, ау
ауда
да
нд
ндық ішкі істер бас-
қармасына алып келеді. Ұсталған қылмыс-
кердің мойындаған түсініктемесі бойынша,
ұрланған 40 қоршау-дуалдың 27-сі қай-
тарылды. Олар Жаркент қалалық металл
қабылдау бекетіне және
е
ж
ж
ек
ек
е үй
үй
ін
ін
о
о
сы
сы
м
м
а-
а-
териалмен қоршап ү
ү
лг
лг
ер
ерге
ге
н
н же
жерг
рг
іл
іл
ік
ік
ті
ті б
б
ір
ір
тұрғынға сатылған. Қазіргі таңда облыстық
ішкі істер департаменті мен жергілікті
полиция қызметкерлері қалған құрылыс
материалдарын және ұсталған қылмыскер-
ді
д
ң
ң
сыбайлас
с
ын
ы
ізд
д
естіру
р
де. Ұрлық дерегі
бо
бо
йы
йынш
нш
а
а қы
қылм
лм
ыс
ыс
ты
тық
қ
іс
іс
қозғалды.
Шу ауылында қазір 900-дей тұрғын
бар. Осы уақытқа дейін ауыл тұрғындары
су
суды
ды
2
2
0
0
ша
ша
қы
қы
ры
ры
м
м
қа
қа
шы
ш
қт
қ
ықта орналасқан
ар
арте
те
зи
зиан
ан
ұ
ұңғ
ңғ
ым
ымас
асын
ын
ан
ан
т
тасып ішкен бола-
тын. Себебі ауылда ұңғыма бұрғыланып
қазылғанымен, жер астынан шыққан су
ішуге жарамсыз деп танылған еді. Енді,
міне, сапалы ауызсуды су тазартудың кон-
тей нерлік жүйесі қамтам
м
ас
а
ыз
ыз
е
е
те
те
ті
т
н
н
бо
б
лд
лд
ы.
ы.
Қазақстандық «Эрго
но
но
ми
ми
ка
ка
»
»
ҒӨ
ҒӨФ»
Ф»
Ж
Ж
ШС
ШС
әзірлеген бұл жүйе елімізде сертифи-
катталған және іс жүзінде сәтті пайдала-
нылып келеді. Жүйе құрамы механикалық
тазарту сүзбесі және мебранды блокты
қо
қ
лдану
у
ар
р
қа
қа
сында жоғары сапалы су
ал
алуғ
уға
а мү
мү
мк
кін
ін
д
ді
к
к
бе
бере
ре
ді
ді
.
Айта кетейік, бір
контейнер ішінде орнатылған жүйе тәулі-
гіне 25 текше метрге дейін су шығара ала-
ды. Қазіргі таңда мұндай жүйенің ауылда
екеуі орнатылған. Егер біреуі істен шықса,
екіншісі оның орнын алмастыратын бола-
ды. Осылайша, ауыл халқы
қ
ү
ү
здіксіз сапалы
ауызсумен қамтамас
ас
ыз
ыз
е
е
ті
ті
лі
лі
п
п от
от
ы
ыр
ад
ады.
ы.
Тіпті қажет болса, бұл жүй
й
ен
і
ің тәулігіне 50
текше метрге дейін су шығару мүмкіндігі
бар екен.
Оңтүстік өңірдің кейбір ауылдары үшін
сапалы ауызсу – әлі де болса қол жетпей
от
от
ыр
ыр
ға
ға
н
н
құ
құ
нд
нд
ыл
ыл
ық
ық
та
та
рд
рд
ың бірі. Ұлттық
ат
том
ом
к
к
ом
омпа
пани
ни
яс
яс
ы
ы
ау
ау
ыл
ылдардағы ауызсу
мәселесін шешуге басты әлеуметтік
бағдар ламалардың бірі ретінде басымдық
беріп отыр.
Се
Се
Достарыңызбен бөлісу: |