Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
жүктеу/скачать 8 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САРАПШЫЛАР БҮЙ ДЕЙДІ: Романо ПРОДИ
- Александр КВАСЬНЕВСКИЙ
- Бүгін-ертең АҚШ әскері С ирияға б асып кірмекші. Менің білгім
- Әзімбай ҒАЛИ
- Өмірзақ АЙТБАЕВ
- А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н С А У А Л
ШИКІЗАТ ЭКОНОМИКА ӨСІМІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТКЕНІМЕН, МЕМЛЕКЕТ КІРІСІНІҢ БАСТЫ КӨЗІ БОЛМАУЫ КЕРЕК Сө з ар асын
да Мемлекет басшысы ғылыми қамтымды экономикаға өту үшін барынша маңызды саналатын Стратегия- ның нақты міндеттеріне тоқталды. «Оның бірі – көмірсутек ресурстарын басқарудың тиім ді жүйесі. Шикізат қоры экономика өсімін қамтама сы з ет
уі т иіс, ала йд а ме м- лекет кірісінің басты көзі болудан тыйылуы шарт. Бұл – Үкіметтің басты міндеті», – деді Ел басы. Бұл ретте Мем лекет басшысы мұ- най өндірудің түрлі сценарийін де саралап шық ты. Мәселен, Президент пайымынша консервативті сценарий бойынша 2050 жылға дейін мұ на
өндіру және экспорттауды сақтап қалудың барлық мүмкіндігі бар. Демек, осындай жағдай сақталса дамудың Ұлттық қорына кірістердің тұрақты түсімін қамтамасыз етуге болады. Ал орын алуы мүмкін агрес- сивті сценарийде Қ аз ақст
анның мұ на й ресурстарын эк спор тт
м үм кі нд ігі
тез арада түгесілуі әбден мүмкін. «Жалпы Қазақстан халқының тұтынуына жылына 2 млн баррель мұнай өндіру жеткілікті. Сондықтан да, біз бұндай қадамды алдағы уақытта барынша ескеретін боламыз», – деді Н. Назарбаев. Бұ дан бө ле к, Елбасы елдегі энерготиім- ді лік мәселе сі н, балама энергияны дамы- ту ды да қозғады. Тоқтала кететін жайт, Қазақстанда «болашақ энергияның» айтарлықтай әлеуеті бар екенін көп жұрт біледі. Осыған орай, Мемлекет басшысы бұған дейін де 2050 жы лға қарай балама энергияны ел ім із де өнд
ір іл етін б ар лық
энергияның жартысына жақындатуды, ал 2020 жылға дейін Қазақстанда энергия тұ тыну ды үнемдеу жылына кемі 2,5 пайыз- ды құрауы тиістігін тапсырғаны есте. «Мұн- дай межені бағындыру үшін не қажет? Бі- рін шіден, таза энергияны дамыту жөніндегі агенттік құру, екіншіден, балама энергия жобаларын қолдау жөніндегі қор құру, үшіншіден, энергия сервистік к ом па ни ялар құруды қамтамасыз ету, төр ті ншіден, энер- гия үнемдеу үшін шаруашылық субъек - тілерін ынталандыру қажет», – деді Н.Назарбаев. Сонымен қатар Елбасы өндірісті солғын тарттыратын салалардан бас тарта отырып , ағымдағы индустриалды саяс ат ты о ңт ай ланд ыр удың қажеттігіне де көз жүгіртті. «Біз 4 жыл индустриалды бағдарламаны жүзеге асырып келеміз, жүздеген жаңа кәсіпорындар іске қосылып, 1,5 миллионнан астам жаңа жұмыс орында ры құрылды. Бірақ Қазақстанда не салып, нені дамытуымыз кер ек ? Бір мезгіл тоқтап, соны қарауымыз қ
аж ет », – д
ед і Н.Назар б а ев. Осы орайда Мемлекет басшысы ба сымдықты салаларды шектеп, жоғары тех но логиялық салаға бағдарлану маңызды екен дігін баса айтты. Мәселен, таза энер гети ка, робототехника, нанотех- но логия, аэроғарыш өнеркәсібі, гендік ин- же н
ер ия . Бұда н бө ле к, Елбасы Қазақстан үш ін ау ма
қ ты қ да му мәсел
есі маңызды екенін де атап өтті. «Біз өсудің қуатты нүктесі ретінде қала лық агломерацияны дамытуға басым дық берміз. Ұзақмерзімді мақсат – Астана мен Алматы арқылы әл емді к деңгейде
гі
м егаполистер агломерациясын қалыптас тыру. Әзірше осы екі қаланың жұртшылығы, оның ішінде Алматы 1,5 млн халыққа жақындаса, Астана халқы миллионға жа- қын дап келеді. Біздің алдымызда бұлардан бөлек екі мегаполис құру, сосын «ақылды», «жасыл», «қауіпсіз» қала лард
ың қ атар ын
Н. Назарбаев. САРАПШЫЛАР БҮЙ ДЕЙДІ: Романо ПРОДИ, Ит алияның экс-премьері: –Мен ің ойы мша, Қ аз ақ стан барынша дамыған 30 елдің қатарына 2050 жылдан да ертерек іліге алады. Біз бұл бағытта өз кө мегімізді көрсете аламыз деген сенімде- мін. Ал маған тиген энергоресурстарды ұқып ты игеру тақырыбына келсек, энер ге- тикалық ресурстарды пайд ал ан уд ы ұз ақ- мер зімді перспективаға ысыру мәселесі ма ңызды. Бұл энергетикалық ресурстары жоқ елдер үшін ғана емес, Қазақстан се- кіл ді кенге бай ел үшін де аса өзекті. Өйт- кені энергия ұзақмерзімді ресурс, сондық- тан оған ұзақмерзімді стратегия қажет. Ал ьф ре д ГУ ЗЕ НБ АУ ЭР , Аустрияның экс-федералдық канцлері: –Біз бүгінгі күні бүкіл әлем бойынша білім беру революциясының табалды ры- ғын да тұрмыз. Білім беру революциясы – бұл сол білім пирамидасының ең ұшында ғана емес, оның табанынан ба ст ап барлық деңгейін қамтамасыз етуі ш ар т. С он ымен қатар дәл осы біліммен ұштасқан мәселе Қазақстан секілді мемлекеттер үшін аса маңызды. Өйткені Қазақстан халқының саны бар-жоғы 17 млн адам екенін ескер- сек, оның әрбір тұлғасының, әрбір жаны- ның өз орны, өзіндік салмағы болуы, сол са л мағы білініп т ұруы қ аж ет. Сондықтан да , ме н Қа зақс та нда барл ық деңгейдегі ұлт тық білім беру істеріне толық әлеуетті жұм сай отырып қана өздері беттеген мақ- сат қа қол жеткізе алатынына сенімдімін. Александр КВАСЬНЕВСКИЙ, Польша Республикасының бұрынғы президенті: –Назарбаев ұсынған стр ат егия – бұл аса амбициялы жоспар. Мен бұл жоспар- дың шынайы, шындыққа әбден жақын келе тін дүние екеніне көз жеткіземін. Соны мен қатар, Қазақстан – тұрақтылық- тың көзі ғана емес, сол тұрақтылықты тұтас өң ір ге эксп ор тт ау шы ел. «Астана қаласы әкімдігінің қаулысына сәйкес, қала әкімдігі жанынан Астана қаласының терроризмге қарсы комис сия- сы құрылды. Терроризмге қарсы комис- сиян
ың төрағасы – шаһар басшысы Иманғали Тас ма ғам бетов. Аталған комис- сия құрамына Астана қаласы әкімінің орынбасарлары, аумақтық бөлімшелердің басшылары, жер гілікті өзін-өзі басқару органдарының өкіл дері кірді», – деді Астана қ ал ас ы әкімі нің аппараты мем- лекеттік-құқықтық бөлім жетекшісі Дәулет Досқұлов. Терроризмге қарсы комиссия орталық- мемлекеттік органдардың және жергілікті басқ ар
ор ганд
ар ының терроризмнің алдын алу және терроризмнің салдарын жою жөніндегі қызметтерін үйлестіруді жү- зеге асырады. Комиссияның міндеті – те р- ро ризмге қарсы әрекет ету саласында мем- ле кеттік саясатты орындау болып та бы ла ды. Алдымен мемлекеттік бағдарламаға енген 27 моноқаланы атап өтейік, олар – Степ
ного рск, Хромтау, Текелі, Күлсары, А қ-
Қаратау , Жаңатас, Балқаш, Жезқа з ған,
Қаражал, Саран, Сәтбаев, Теміртау, Шах- тинск, Абай, Арқалық, Жітіқара, Ли- саковск, Рудный, Жаңаөзен, Ақсу, Екібас- тұз, Зыряновск, Курчатов, Риддер, Сере брянск және Кентау. Міне, бағдарлама аясынд
а нақ осы
қа ла ла рды дамытудың бірнеше жолы қарастырылған. Біріншіден, инженерлік-коммуналдық және әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту жоспарланған болатын. Былайша айтқанда, моноқалада халықтың тұрмыс-тіршілігіне қажетті жағ- да й жасалуы шарт. Ол үшін жергілікті б ил ік
ап ат ты қ ба спананы бұзып, қаңырап т ұр ға н тұрғын-жайларды жөндеп шықпақшы. Өңірлік даму вице-министрі Қайырбек Өскенбаевтың сөзіне қарағанда, қазірдің өзінде Жаңатас, Абай және Арқалық қала- ла рында апаттық тұрғын үйлерді бұзу жұ- мыс тары б асталып та кетке
н. А ла йда мо- но қалал
ар ды ң қазі рг і жа ғдай ы мә
з емес.
Инженерлік-коммуникациялық инфрақұ- ры лым 70 пайызға тозыпты. Апаттық жағ- дайда тұрған тұрғын үйлердің басым бөлігі Арқалықта (84,7 пайыз), Абай қаласында (36,7 пайыз), Жаңаөзенде (10,9 пайыз),
Қара та уд а (8,4 пайыз) және Жаң ат ас та (7,1 п
ай ыз) орналасқан. Бүгінде осының барлығын жөндеп шығуға қажетті қаржы бар. Дегенмен сол үйлердің бәрін жөндеп шыққаннан кейін ел азаматтары ол жерде тұрып, коммуналдық қызметтерді төлей ала ма? Жоқ. Себебі бүгінде моноқалалар- дың ба
сы м бөлі гі нд е жұ мы ссыз ды қ мә- селесі «өршіп тұр». Соның салдарынан ха- лық өздігімен жұмыс іздеп, нан табуға қаладан жыраққа қарай көшкен. «Шыны керек, моноқалаларда жұмыссыздықтың деңгейі республикадағы орташа көрсет- кі ш тен жоғары болып тұр. Мәселен, Арқа- лы қ та
– 9 ,4 пайыз, Кентауда – 8,7 пай ыз , Ақсу қаласында жұмыссыздардың саны 7,9 пайызға жеткен. Бұдан басқа, көптеген моноқалаларда экономикалық белсенді, яғни еңбекке қауқары бар халықтың үштен бір бөлігінен астамы өзін-өзі жұмыспен қамтитын
да рдың
с ан ат ын а жа тады . Осы көрсеткіш жағынан Қаратау (4 9,7 пайыз), Арқалық (49,3 пайыз), Жітіқара (47 па- йыз), Жаңатас (37,1 пайыз) және Құлсары (30,7 пайыз) көш бастап тұр», – дейді ви- це-м
инис тр Қ. Өс ке нбаев. Мо но қала лард ы да
мыту бағдарлама- сы ның тағы бір бағыты – экономиканы әр- тарап тандырып, шағын және орта бизнесті дамыту. Дәл осы бағытты іске асырудың арқасында халықты жұмыспен қамтып, тұрақты жалақымен қамтамасыз етуге болады. Ол үшін мо ноқала ә кі мд ер і кем дегенде бір жобаны іске асыруға міндетті. Әрбір жоба аясында 100 жаңа жұмыс орны ашылуы шарт. Қазіргі кезде жалпы сомасы 600 млрд теңгеге бағаланған 47 жоба бар. Оның барлығы іске асатын болса, 25 мы ңнан астам жаңа жұмыс орны аш ыл ад ы. Ала
йд а бұға н жауапты әкімдер- дің бәрі бірдей тиісті жобаларын бастама- ған ға ұқсайды. Айталық, бүгінде барлық 47 жобаның ішінен Степногорск, Хромтау, Жезқазған, Арқалық және Екібастұз қала- ла рында тек 14 жоба пайдалануға берілсе, ры ә лі күн
ге дайын да- лып жатыр. Ал Жі ті қара
ж ән е Ли сако вск
қа ла ларында қаржыландыру және инвес- тор іздестіру жұмысы аяқталмай отыр. Сәт- ба ев, Шахтинск, Рудный және Серебрянск қала ларында да қаржы жетіспеушілігінен төрт жоба тоқтаған. Әкімдер болса, алды- ме н ос ы мә се леме н ай налыспай, апаттық тұрғын ү
йл ермен әлек болып жүргені де жиын барысында сөз болып, Үкімет бас- шысы Серік Ахметов те осы мәселеге баса на зар аударды. «Әкімқаралар, көбінесе инженерлік әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту жұмысымен айналысып жатады.
Ал моноқалаларды д ам ыт у ба ғд ар ла ма-
сының негізгі мәселелеріне көп көңіл бөл- мейді. Ол – моноқалалардың экономи ка- сын әртараптандыру және кәсіпкерлікті да мыту. Міне, дәл осы мәселелерді ше- шуд ің арқасында жаңа жұмыс орындарын ашуға болады . Осының нәтижесінде бюд- же тке
са лы қ та т үс еді. Бұл ақшаны біз мо- но қалаларды дамыту жұмысына жұмсай- мыз ғой», – дейді С. Ахметов. Осыған орай Пре мьер-министр өңірлік даму министр- лігі мен облыс әкімдеріне моноқалаларды да мыту бағдарламасына тиісті өзгерістерді енгізуді тапсырды. Ар ман АСҚАР, Астана Б А С ТА М А ҮКІМЕТ
Елордалық терроризмге қарсы комиссия терроризмге қарсы әрекет ету саласында мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіруді жүзеге асырады. Осы ретте кеше қалалық маслихаттың кезектен т ыс сессиясында ко мисс ияны ң құра мы б ек іт іл ді деп хабарлайды http://a st an a.kz А ст ан а қаласының ресми сайты. Бұ да н бір жы л бұ рын Қазақстанда моноқалала рд ы да мыту жұмысының қо лға ал ын ға ны белгілі. Осыған ора й ар на йы мемлекеттік бағдарлама да қабылданған болатын. Оған «моно» деген қосымшасы бар 27 қала еніп еді. Бүгінгі ресми ақпаратқа сәйкес, бағдарлама аясындағы бірқатар шаралар былтырдан бері атқарылып келгенімен, моноқалаларды дамытудың нақты жұ мы сы ағымдағы жылд ың б асында қол ға а лына бастаған. Осыған орай кеше кезекті мәжілісте жиналған Үкімет мүшелері осы уақытқа дейін атқарылған шараны қарап, өздері үшін негізгі мәселелерді анықтап алды. Бүгін-ертең АҚШ әскері С ирияға б асып кірмекші. Менің білгім келетіні, бұл іс-шараны ресми түрде қолдап отырған елдердің саны қанша? Берік Бекжан, Тараз Қазіргі сәтте АҚШ-тың Сирияға әс кери
жолмен ба сып кіруін ресми түрде қолдайтын елдердің саны 25-ке жуық. «Үлкен жиырмалықтың» Санкт- Петербордағы отырысында қолдаушы елдердің саны 10 екені айтылған бола тын. Яғни: Австралия, Ұлыбрита- ния, Испания, Италия , Канада, Оңтүс- тік Корея, Сауд Ар аб ия сы, АҚ Ш, Түр - кия, Франция, Жапония. Енді олар дың саны тағы 14 мемлекетпен толық
ты. Атап айтқанда: Албания, Хор ватия, Дания, Эстония, Латвия, Лит ва, Ге рм ан ия , Го нд урас, Венг ри я,
Ма рокко, Қатар, Р
умыния, Бі рі ккен Араб әмірлігі. Бұл санатқа тәуелсіздігі то лық мойындалмаған Косово да жат қызылады. Ұлыбритания АҚШ-ты қол дағанымен бұл шараға өзінің атса лыспайтынын жеткізді. Ал бұл мә - селе
ні ә ск ери араласусыз, саяси ди п- ло матиямен шешу керек деп есеп тей- тін негізгі үш ел бар, олар: Қытай, Германия, Ресей. Манс ұр ХАМИТ (фото)ұр ф www.alashainasy.kz 3
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №157 (1068) 11.09.2013 жыл, сәрсенбі
Орыс мектептерінде қазақ тілі сағаттарының есебінен жаңа пәндерді енгізу қаншалықты негізді? Әзімбай ҒАЛИ, саясаттанушы: Ғани БЕЙСЕМБАЕВ, EDTECH-KZ халықаралық білім орталығының бас директоры: Өмірзақ АЙТБАЕВ, филология ғылымының докторы, профессор: ? А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н С А У А Л А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н С А У А Л – Бұл жағдайдың біздің елімізде орын алып отырғаны ащы шындық. Мен басылым беттерінен, ғаламтордан мұн- дай қисынсыз дүниенің орын алып отырғанын көріп отыр- мын. Орыс мектептерінде қазақ тілінің сағаттарын қысқартып тас тапты. Сол қысқарған сағаттардың орнына жаңа пәндерді енгізіп жатқан көрінеді. Бұл дегеніңіз – мемлекеттік тілдің дамуына кері ықпал ететін көрініс. Елбасының саясатының өзі мемлекеттік тілге басымдық беру, мемлекеттік тілді өзге ұлт өкілдеріне де меңгерту, қазақ пен қазақтың қазақша сөй- ле суіне жол ашу болып саналып отырған тұста орыс мек теп- те рінің бұлайша қазақ тілін мектеп қабырғасында оқыту са- ғат тарын қысқартуы, оның орнына жаңа пәндерді енгізуі заң сыздық. Бұл жерде жергілікті білім басқармалары ба қы- лау мен қадағалауды күшейтуі керек. Талап қатаң да тыл ғаны дұрыс.
– Бұл мәселені жаңадан келген білім және ғылым министрі шешеді деп үміт- тенеміз. Мысалы, өз басым университетте орыс топтарына дәріс оқимын. Со- лардың қазақ тілін меңгеру деңгейін көремін де, жаным ашиды. Сосын оларға «сен дер мектеп қабырғасында қазақ тілін 11 жыл оқисыңдар, бұдан соң жоғары оқу орнында төрт жыл қазақ тілін оқисыңдар. Сонда да жарытып қазақша сөйлей ал май сыңдар» деймін. Ойлаңызшы, жиыны 15 жыл жүріп қазақ тілін қалайша то лық қанды меңгермеуге болады? Мұның барлығы орыс мектептерінде қазақ ті лінің дұрыстап оқытылмайтындығынан болып отыр. Егер орыс мектептерінде қа зақ тілін сауатты, терең оқыту министрлік тарапынан міндеттелер болса, ол жұ- мыс істелер еді. Нәтижесі оңды болар ма еді?! Олай болса жаңа келген білім жә- не ғылым министрі осы жайттарды шешуге ықыласты болса жөн болар еді. Олай етпесек, орыс мектептерінде қазақ тілінің оқытылу деңгейі тым төмен. Со ның есесі болар, қазірде олар қазақ тілінің есебінен қосымша пәндер енгізіп жа тыр. Бұл – өте ақылға сыйымсыз дүние. – Бұл белгіленген бағдарламаға да, заңға да қай- шы. Бір пәнді толық меңгере алмай отырып, қазақ тілінің сағаттарын қысқарту арқылы келесі бір пәнді үстемелеп жүктеу – бұл енді көзсіздік. Бұған қатысты жергілікті білім басқармалары бір шара қолданғаны жөн. Елбасының өзі күні кеше Астанада оқушылармен кездескенде өзге тілмен қоса, мемлекеттік тілді толық игеруді баса айтты. Қазақ елінде тұрып, сол елдің тілін білуді мемлекетіміздің әр азаматы өзіне міндет, па рыз деп санауы тиістігін Мемлекет басшысы үнемі нақ тылап айтып жүр. Ендеше, бұл – нақ осы саясатқа қарама-қайшы келетін дүние. Сондықтан қазақ тілінің есе бінен орыс мектептерінде жаңа пәндердің ен- гізілуін негізсіз деп санаймын. Бұған тиісті талап қо- йы луы қажет.
жүктеу/скачать 8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|