Республикасы білім және ғылым министрлігі ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығЫ
зерттеу барысында жауап беруге болатын сұрақтарды тұжырымдау
жүктеу/скачать 6,08 Mb. Pdf көрінісі
|
зерттеу барысында жауап беруге болатын сұрақтарды тұжырымдау Жоспарлау,жобалау Қойылған сұрақтар мен Ойлауларға сәкес зерттеуді тұжырымдау, себеп-салдарлы,бақылаулы өзгерілетін және өлшенетін байланыстардың есебінде сипаттау Нәтижелерді тұжырымдау Үдерістерді анықтау және сипаттау,қолда бар ақпараттар мен мәліметттердің негізінде интерполяциялау және экстраполяциялау, ғылыми жаратылыстану ұғымдарының түсініктерін көрсете отырып сәкес келетін қорытынды жасау. Жалпылау Берілген тәжірбие мен жағдайының шегінен шыға отыра оларға бағалау мен қорытынды жасау, жаңа жағдайларда алынған қорытындыларды Пайдалану, физикалық байланыстарды білдіретін жалпыланған формулаларды алу Бағалау Дереккөздер, құжаттар, үдерістер жайлы шешім қабылдау кезінде артықшылықтар мен кемшіліктерді таразылау, қорытындыларды растайтын жеткілікті мәліметтер бойынша зерттеу нәтижелерінің мәселелерді шешу стратегиясын бағалау Дұрыстығы дәлелдеу Ұғымдардың дұрыстығын дәлелдеу, мәселені шешу негізділігін растайтын дәлелдерді келтіру TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 36 Оқу танымдық қызмет түрлері бойынша нәтижелерді ұсыну мазмұнды бөлімдегі сияқты сызба бойынша жүреді.Елдер арасындағы мәліметтер талдауы мазмұнды бөлімдегі жаратылыстану білімі бойынша жоғарғы жетістіктерге жеткен негізгі мектептің 8-сынып оқушылары Оқу-танымдық іс-әрекет түрлерінде де жоғары нәтиже көрсетеді. Финляндия, Жапония, Корея Республикасы, Қытай Тайбэ, Сингапурдың оқушылары Оқу-танымдық іс-әрекет түрлері бойынша 8-сынып оқушылары Пайдалану (491), Талдау(497), Білу (484) аумағында орта нәтиже көрсетті. Жаратылыстану ғылымы дайындығының деңгейі бойынша тест тапсырмаларын орындаудың талдауы TIMSS - 2011 Science Framework құрылымдық құжатының ілгері деңгейде 4-сынып оқушылары мазмұнды бөлімдердің 4 түрі арасындағы өзара байланыс орнату үшін өз білімдерін қолдана білулері керек екенін бекітті. Оқушылар мәнмәтіндегі қарапайым тәжірбиелер мен талдаулардың нәтижелерін түсіндіріп, бастапқы қабілеттерін қалыптастыруы керек. 1- үлгі. Білім қызметінің оқу-танымдық түріндегі Биология мазмұнды бөлімінінің еркін-құрастыру жауабы күтілетін тапсырмасы берілген. Тапсырма қиын болып келеді, оқушыларға өсімдік құрылысын анықтау мен олардың әр қайсысын сипаттау ұсынылған. Халықаралық салыстыруда берілген тапсырмаға бастауыш мектеп оқушыларының жалпы санынан тек 21 %- ы ғана жауап берді. Қазақстан бойынша нәтиже көрсеткіші 27%, бұл орта халықаралық көрсеткіштен 6%-ға жоғары (кесте 2.1.11). 2.1.11- кесте. Тапсырма үлгісі /ілгері деңгей / 4-сынып О ры н Ел Дұрыс жауаптард ың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Сингапур 80 Суретте гүлденген өсімдік көрсетілген Бұл өсімдіктің жеке мүшелері сандармен белгіленген. 2 Корея Республикасы 42 3 Тайланд 40 10 Финляндия 32 13 Қазақстан 27 14 Қытай Тайбэ 26 15 Австрия 25 17 АҚШ 24 1 2 3 4 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 37 TIMSS PIRLS International Study Center Шегелер Магниттер Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі 2- үлгі. Ілгері деңгейдегі Физика ғылымдары саласынан тапсырма.Оқушылардан өз білімдерін қолдана білуді,қорытынды жасау мен талдауды талап етеді. Халықаралық салыстыруда бұл тапсырманы оқушылардың тек 26% ғана орындай алды,бұл орта халықаралық көрсеткіштен 1%-ға жоғары және Ресей Федерациясы,Корея Республикасы,Австралия,Испания елдерінің нәтижелерімен сәйкес келеді(кесте 2.1.12). 2.1.12- кесте. Тапсырма үлгісі /ілгері деңгей / 4-сынып Орын Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Сингапур 66 Балжанда 2 темір шеге мен 2 магнит (А және В) бар.Ол А магнитын үстел бойымен оған шеге тартылғанша дейін қозғалтты. Ол В магнитын үстел бойымен оған шеге тартылғанша дейін қозғалтты. Балжан А магниті шегені 15 см аралықта,ал В магниті 10 см аралықта өзіне тартқанын байқады.Сырым 2 магниттің күші бирдей екенін айтты. 2 Жапония 50 3 Қытай Тайбэ 47 4 Финляндия 41 5 Швеция 37 6 АҚШ 37 7 Ұлыбритания 35 11 Норвегия 32 12 Гонконг 31 16 Түркия 29 19 Германия 28 19 БАӘ 22 Төменде берілген кестеге өсімдіктің әр бір мүшелерін атауын жаз және белгілерін сипатта. Нөмір Атауы Өсімдік мүшелерінің белгілері өсімдік мүшелері 1 Гүл Тұқым құрайды Сабақ Су мен қорек заттарды тасымалдайды 3 Жапырақ Қорек заттарын өндіреді 20 Литва 21 21 Ұлыбритания 21 Орта халықаралық көрсеткіш 21 22 Ресей Федерациясы 20 23 Жапония 20 28 Гонконг 16 29 Испания 16 34 Чили 13 37 Түркия 11 44 Нидерланды 8 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 38 21 Испания 27 Сырыммен келісесің бе? Бір торды белгіле Иә Жоқ Өз жауабыңды түсіндір Магнит А күштірек,себебі В магнитіне қарағанда шегені үлкен қашықтықта өзіне тарта алды. 22 Австралия 27 23 Корея Республикасы 27 24 Ресей Федерациясы 27 25 Қазақстан 27 Орта халықаралық көрсеткіш 26 30 Жаңа Зеландия 25 40 Чили 20 Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі Ілгері деңгейдегі тапсырмаларды орындау кезінде 8-сынып оқушылары Биология, Химия, Физика, География пәндері саласында кешенді және абстрактілі концепциялар бойынша түсініктерін көрсетулері қажет. Олар әр түрлі дереккөздерден алынған ақпаратты біріктіре алуды білу қажет,қорытынды жасап жауаптарды негіздеуі керек. 1- үлгі. Ілгері деңгейдегі химия саласындағы тапсырмалар химиялық реакциялар кезінде маңызды концепцияларын түсінуді және өзгерістерді нақты сипаттай алуды қажет етеді. Халықаралық салыстыруда берілген тапсырманы оқушылардың 14% ғана толық орындады. АҚШ, Жаңа Зеландия, Ұлыбритания елдерінің оқушылары ең жақсы нәтиже көрсетті. Қытай Тайбейі, Ресей Федерациясы, Сингапурдың 8-сынып оқушылары 44% бірдей нәтиже көрсетті. Қазақстандық 8-сынып оқушыларының берілген тапсырманы орындауы халықаралық көрсеткіштен едәуір төмен. (2.1.13 кесте) 2.1.13- кесте. Тапсырма үлгісі /ілгері деңгей / 8-сынып Орын Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Ұлыбритания 59 Ахмет сынауыққа азадаған ұнтақ септі. Содан соң ол ұнтаққа сұйықтық қосып, шайқады. Химиялық реакция жүрді. Химиялық реакция кезінде жүрген екі үдерісті сипаттаңыз. 2 Жаңа Зеландия 50 3 АҚШ 46 4 Қытай тайбейі 44 5 Ресей федерациясы 44 6 Сингапур 44 7 Австралия 42 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 39 TIMSS PIRLS International Study Center 8 БАӘ 37 1. Температураның өзгеруі 2. Газ көпіршіктері 9 Финляндия 36 10 Гоконг 35 11 Норвегия 32 12 Жапония 30 Орта халықаралық көрсеткіш 24 20 Корея Республикасы 23 25 Швеция 18 27 Қазақстан 17 31 Венгрия 15 34 Италия 9 37 Чили 7 Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі Ілгері деңгейдегі тапсырма физика саласындағы кешенді және абстрактілі концепциялар түсініктерінкөрсетуге, гравитациялық күшті сипаттауға баңытталған. Халықаралық көлемде тапсырмаға оқушылардың 32% дұрыс жауап берді. Қазақстандық 8-сынып оқушылары үшін берілген тапсырма қиын болды, 22% дұрыс жауап берді, бұл халықаралық көрсеткіштен 10% төмен (2.1.14 кесте) 2.1.14- кесте. Тапсырма үлгісі /ілгері деңгей / 8-сынып оры н Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Корея Республикасы 63 Суретте парашютист төртжердебейнеленген 1. Ұшақтасекіруалдында 2. Парашюті ашылмай тұрып, секіргенненкейінгіеркінқұлауда 3. Парашют ашылғаннанкейінжергеқонуы 2 Финляндия 59 3 Израиль 54 3 Жапония 49 4 Швеция 49 5 Сингапур 45 7 Венгрия 45 8 Ұлыбритания 43 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 40 11 Ресей Федерациясы 38 4.Жерге түскенненкейінгі Қайпозициядагравитациялықкүшәрекететеді? A. Тек 2 позицияда B. Тек 2 және 3 позицияда C. Тек 1, 2, 3 позицияда D. 1, 2, 3, 4 орындарда 12 АҚШ 37 13 Гонконг 36 14 ҚытайТайбэ 35 15 Түркия 34 17 Норвегия 32 Орта халықаралық көрсеткіш 32 20 Австралия 30 23 Италия 26 29 Қазақстан 22 37 Чили 19 Жоғары деңгейге жеткен 4- сынып оқушылары күнделікті өмірде кезедесетін құбылыстарды түсіндіре және өз білімдерін қолдана алып, салыстырып, сәйкестендіріп, қорытынды жасай алулары қажет. 1- үлгі. Еркін құрастырылған жауапты қажет ететін тапсырма, оқушылардан ғылыми жаратылыстану концепцияларын пәндік білімдерін қолдана алауды және негізделген қорытындыларды көрсетуді талап етеді. Халықаралық масштабта бұл тапсырманы TIMSS-2011-ге қатысушы 4-сынып оқушыларының 42%орындап шықты. Сингапур елінің оқушылары өз позицияларын Австрия, Сербия, Финляндия және Ресей Федерациясы елдеріне берді. Қазақстандық оқушылардың дұрыс жауабының пайызы 45%, бұл халықаралық көсеткіштен 3% жоғары(2.1.15 кесте). TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 41 TIMSS PIRLS International Study Center 2.1.15- кесте. Тапсырма үлгісі/жоғары деңгей/4-сынып оры н Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Қытай Тайбэ 74 Мұғалім үстелге үш зат қойды, суретте көрсетілгендей, оларды көлемінің төмендеуіне байланысты орналастырды Ярослав көлемі үлкен заттардың салмағы жоғары деп ойлайды. Сен онымен келіссің бе Бір тор көзді белгілеңіз. Ия Жоқ Бұл материалдың тығыздығына байланысты. Кірпіш пенопласттан көлеміжағынан кіші, бірақ тығыз, сондықтан оның салмағы да көп. 2 Австрия 74 3 Сербия 72 4 Ресей Федерациясы 71 5 Финляндия 71 6 Корея Республикасы 68 7 Венгрия 68 8 Норвегия 62 16 Сингапур 52 17 Германия 51 18 Гонконг 49 22 Жапония 45 23 Бельгия 45 24 Қазақстан 45 26 Австралия 43 Орта халықаралық көрсеткіш 42 28 Чили 41 29 Нидерланды 40 32 Ұлыбритания 39 Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі Жоғары деңгейіне жеткен 8-сынып оқушылары ғылыми зерттеулерде алған машықтарын көрсетеді, сәйкес келетін тәжірибелік амалдары негіздейді және таңдайды. Әр түрлі типтегі диаграммалардан, контурлы карталардан, графиктерден және кестелерден алынған ақпаратты түсіндіреді және біріктіреді, талдайды, қорытынды шығарады, қысқаша түсініктеме береді. 1- үлгі . Тлқылау Оқу-танымдық іс-әрекетінің түріне арналған тапсырма. Негізгі мектеп оқушыларына металдың қасиеттерін және металл болу үшін қандай Пенопласт КірпішАлма TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 42 қасиеттерге болу керек екенін анықтау қажет. Орындауың халықаралық орта пайызы – 35%. Жапония мен Қазақстан арасындағы дұрыс жауаптар пайызының арасындағы айырмашылық – 23% (2.1.16 кесте) 2.1.16- кесте. Тапсырмалар үлгісі/ жоғарғы деңгей/8-сынып О ры н Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Жапония 72 Даниярға белгісіз қатты заттардың үлгісі берілді. Данияр көре және тексере алатын бір қасиетті жазыңыз, қалайша бұл қасиет заттың металл екенін анықтайды. Металл электр тогін өткізеді. Ол қарапайым зат, батарея, шам электр тізбегін орындай алады. Барлығын дұрыс байланыстырып, шам жанса, онда зат металл болып табылады. 3 Жаңа Зеландия 64 4 Ұлыбритания 61 5 Израиль 58 6 Қытай Тайбейі 56 7 Гонконг 52 8 Қазақстан 49 9 АҚШ 48 10 Ресей Федерациясы 48 11 Венгрия 46 12 Швеция 45 13 Иордания 45 14 Финляндия 44 Орта халықаралық көрсеткіш 35 20 Норвегия 34 24 Корея Республикасы 31 26 Түркия 29 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 43 TIMSS PIRLS International Study Center 29 Италия 24 40 Чили 13 Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі 2- үлгі. Физика саласындағы тапсырма. Жаратылыстану бөлімінің іргелі қағидаттарымен байланысты концепцияларды түсінгенін көрсетуді талап етеді. Елдерді салыстыру арқылы оқушылардың 58% тапсырманы орындады. Қазақстандық 8-сынып оқушылары салыстырмалы түрде жақсы нәтиже көрсетті-71%, бұл халықаралық орта көрсеткіштен 13% жоғары (2.1.17). 2.1.17- кесте. Тапсырмалар үлгісі/ жоғарғы деңгей/8-сынып О ры н Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Корея Республикасы 82 Сұйықтық салқындатылғанда, сұйықтық молекулаларына не болады? A. Олардың қозғалысы баяулайды B. Олардың қозғалысы артады C. Олардың саны азаяды D. Олардың көлемі азаяды 2 Словения 80 3 Ресей Федерациясы 77 4 Израиль 75 5 Сингапур 73 6 Финляндия 73 7 АҚШ 73 8 Швеция 72 9 Қазақстан 71 10 Жаңа Зеландия 70 11 Венгрия 70 15 Ұлыбритания 65 18 Австралия 62 Орта халықаралық көрсеткіш 58 25 Италия 56 26 Қытай Тайбэ 56 28 Гонконг 52 29 Чили 51 TIMSS- 2011 Ұлттық есебі 44 31 Жапония 50 Ғылыми жаратылыстанунан дайындық бойынша орта деңгей тапсырмаларын орындау кезінде 4-сынып оқушылары ақпаратты талдай алулары, биологиялық және физикалық құбылыстарды түсіндіре, күнделікті өмір жағдайында алған білімдерін қолдана алулары қажет. 1- үлгі. География саласынан тестілеуге қатысушының еркін құрастырылған жауабын болжайтын тапсырма. Бастауыш сынып оқушылары Жердің Күннен алатын энергия түрін сипаттауы қажет. Елдерді сәйкестендіру кезінде халықаралық тестінің осы сұрағына оқушылардың 54% дұрыс жауап берді. Осы тапсырманы қазақстандық төртінші сынып оқушылары өздерінің Қытайлық Тайбей және Жапония құрдастарына қарағанда сәтті орындады ( 2.1.18 кесте). 2.1.18 кесте. Тапсырма үлгісі / орта деңгей / 4 сынып оры н Ел Дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері деңгейіне арналған тапсырмалар 1 Сингапур 82 Жердің Күннен алатын энергия түрлерінің біреуінің атауын жазыңдар Жарық 2 Корея Республикасы 79 4 Гонконг 73 5 Ресей Федерациясы 73 7 Нидерланды 69 8 Италия 68 10 Ирландия 68 11 Ұлыбритания 66 12 Австрия 64 13 Австралия 63 14 АҚШ 63 15 Қазақстан 62 19 Қытай Тайбэ 61 21 Жапония 59 27 Түркия 55 Орта халықаралық көрсеткіш 54 29 Венгрия 54 30 Иран 54 |