Заключение …………………………………………………………… 61  Литература…………………………………………………………… 63

4 
КІРІСПЕ
 
 
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында әлеуметтік өзара іс –
әрекет
және қарым
-
қатынас
дағдылары бұзылған балалар санының өсу үрдісі 
байқалады, олардың қатарына аутистік спектрдің ауытқулары (әрі
қарай
-
АСА
) 
бар
балалар жатады. Облыстық психологиялық
-
медициналық
-
педагогикалық кеңестің
(бұдан әрі –
ПМПК) деректері бойынша
тек 
Қарағанды облысында
ғана
2020 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша 
облыста АСА бар
389 бала анықталды. 2015 жылдан бастап балалар саны 4 
есеге өскен.
Қарағанды
облысы бойынша балалардың
саны туралы 
статистикалық мәліметтер
1 
суретте көрсетілген
. 
 
1 
сурет
 - 
Қарағанды
 
облысының ПМПК 
- 
де
 
анықталған АСА бар
 
балалар саны 
туралы мәліметтер
 
 
Біздің елімізде АСА
бар балаларға тиімді кешенді қолдау көрсету 
мәселелері толық көлемде шешілмеген. Бұл тек инклюзивті білім беру 
туралы ғана емес, сонымен қатар арнайы білім беру туралы да сөз болып 
отыр, өйткені осы санаттағы балалардың жалпы білім беретін сыныптарда да, 
инклюзивтік тәжірибені енгізумен қатар арнайы сыныптар, арнайы білім 
беру ұйымдары жағдайында да білім алу бірдей қиын.
Қазіргі
таңда педагогикалық ұжым «қолайсыз»
баланы білім беру 
процесінен тыс шығаруға немесе осы баланың оған қатысуын айтарлықтай 
шектеуге тырысатын жағдай кең таралған. Мұндай мінез
-
құлық
бірінші 
кезекте білім беру ортасындағы балалардың бейімделу процесінің 
ерекшеліктеріне қатысты педагогтардың
жеткіліксіз хабардар болуымен, оқу
-
0 
1 
4 
2 
10 
44 
47 
83 
103 
136 
41 
47 
57 
96 
176 
12 
11 
12 
27 
64 
0 
1 
2 
3 
3 
97 
107 
158 
231 
389 
0 
50 
100 
150 
200 
250 
300 
350 
400 
450 
2015 жыл
2016 жыл
2017 жыл
2018 жыл
2019 жыл
0-
3 жас
3-
6 жас
7-
10 жас
11-
15 жас
16-
18жас
барлығы

5 
тәрбие процесін түзете
-
педагогикалық қолдауды қажетті көлемде
қамтамасыз
етудің жоқтығымен немесе жеткіліксіздігімен түсіндіріледі.
Қиындықтан
шығу көбінесе мұғалімдерге
баланың интеллектуалдық 
мүмкіндіктеріне сәйкес келетін арнайы оқу бағдарламасы бойынша үйде 
жеке оқытуға ауысуда көрінеді. Себебі
, 
өз
үйінің
әдеттегі жағдайы оқушыға 
оқу қабілетін барынша пайдалануға мүмкіндік береді деп қате болжануда. 
Тәжірибе көрсеткендей, үйде жеке оқыту оң нәтиже бермейді,
өйткені
АСА 
бар
баланың әлеуметтік дамуына ықпал етпейді.
Мұндай оқушы үшін білімді 
жинақтау және дағдыларды игеру ғана емес, басқа адамдармен қарым
-
қатынас
жасау және нақты өмірлік жағдайларда білім мен іскерлікті 
пайдалану мүмкіндігіне ие болу маңызды. Соның салдарынан, АСА бар 
баланы үйде жеке оқыту оның жағдайын одан әрі күрделендіруі мүмкін.
АСА бар балалар үшін көпвекторлы үлгі барынша оңтайлы болып 
табылады, онда инклюзивті білім беру жағдайында да, жалпы білім беретін 
мектептегі арнайы сынып жағдайында және арнайы ұйымда да аутистік 
көріністердің айқын көрінуіне, баланың даму деңгейіне және ата
-
аналардың 
сұраныстарына байланысты сапалы білім алуға әртүрлі мүмкіндіктер бар. 
Мұндай білім беру бағыты оқушы үшін де, мұғалімдер үшін де барынша 
ыңғайлы болады, бұл бейімделу кезеңінен өту мүмкіндігін (жарты жылға 
дейін созылуы мүмкін), жеке топтан кіші және үлкен топқа өту мүмкіндігін 
қамтамасыз
етеді.
Осы әдістемелік ұсынымдардың мақсаты –
жалпы білім беретін 
мектепте АСА бар балаларды психологиялық
-
педагогикалық сүйемелдеуді 
ұйымдастыру
ерекшеліктерін болжанып отырған оң нәтижеге бағытталған 
кешенді жүйе ретінде ашу, атап айтқанда оңтайлы дамуға қол жеткізу, 
әлеуметтендіру, сапалы білім беру болып табылады.

6 

жүктеу/скачать 464,98 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: