-Аға, Алматыға қоныс аударғандағы

25

білім  алған  Т.Жүргенов  атындағы  өнер  ака-

демиясына оқытушы болып орналастым. 

Одан кейін аға оқытушы, доцент, кафедра 

меңгерушісі,декан қызметтерін атқардым. 

Қазіргі таңда академияның профессорымын. 

Сауалыңның жауабын берер болсам, ел-

ден кетіп, алып шаhар Алматыға келгендегі 

мақсатым өзімді үлкен өнер ордасында көрсету 

болды. Елде өзіңмен-өзің еңбектенесің, ал 

мұнда сол еңбекті көпшіліктің назарына 

ұсынып, өнеріңмен тəнті етуің керек яғни 

мойындатуың керек деген мақсатпен келген 

едім.

- Ия, аға, сіз өзіңізді таныстыра 

білдіңіз деп ойлаймын. Суретшіні танысты-

ратын – көрме екені белгілі. Қай кезден ба-

стап көрме өткізе бастадыңыз?

- Дұрыс айтасың, суретші үшін көрме 

өте маңызды орын алады. Алматыға келген 

соң 2 жылдан кейін яғни 1998 жылы Орталық 

көрме залында менің жеке шығармашылық 

көрмем өтті. Бұл көрмеде ауылдың тұлғалары, 

ауылдың тыныс-тіршілігі, тамылжыған 

табиғаты, тамыз айында жиналатын дəнді-

дақыл көріністері сияқты, барлығы ауылдың 

тіршілігін сипаттайтын 70-тей сурет қойылды. 

Бұл көрме туралы өнертанушылар оң баға 

беріп,  газет-журналдар жазып, телевидени-

еден  көрсетіп  жатты.  Одан  кейін  де  бірнеше 

рет Ə.Қастеев атындағы көрме залында  көрме 

өткіздім.  

2005  жылы  Алматы  қаласы  Ə.Қастеев 

атындағы музейде жеке шығармашылық 

көрмем өтті.                               

2009  жылы  шілде  айында  Қызылорда 

облысы, Шиелі ауданының мəдениет 

 

орталығында «Шиелі ауданының 

80жылдығына» орай қызым Айжан екеуміз 

«Туған жер тылсымы » атты көрме жасап, 

туып-өскен елдегі халықтың батасын алдық.

Бұл Айжан қызымның алғашқы əрі тұсау ке-

сер көрмесі болатын.Көрменің тұсауы кесіліп, 

аяғы концертке ұласты.

2011 жылы  Ыстамбулда  Топхане – и- Ами-

ре көрме залында  Қазақстан тəуелсіздігінің 20 

жылдығына орай «Мұстафа Шоқай» атты жеке 

шығармашылық жұмыстарымыз көрсетілді.

2012 жылы Əл – Фараби атындағы Қазақ 

Ұлттық университетінде «Тəуелсіз Қазақстан 

жəне  Алаш  Орда  қайраткерлері»  атты  жеке 

шығармашылық көрмеміз өтті.

2013 жылы Алматыда Жазушылар 

одағының Əдебиетшілер үйінде Айжан 

екеуміздің    «Туған  ел  тұлғалары»  атты  жеке 

шығармашылық көрмеміз өтті.

2013 жылы Париж қаласында «Ұлт 

тұлғасы – Мұстафа Шоқай» (үш тілде: 

қазақ,  орыс,  ағылшын)  жəне    «Мұстафа 

Шоқай суретші көзімен» (бес тілде: қазақ, 

орыс, түрік,француз, ағылшын) атты 

альбом-кітаптардың тұсаукесері мен жеке 

шығармашылық көрме өткізілді.

-Осылардың ішінде ерекше əсер 

қалдырғаны француз, түрік еліндегі 

көрмелер сияқты. Осы көрмелерге кеңінен 

жеке-жеке тоқталып өтсеңіз?

- 2008 жылы басталған «Мұстафа Шоқай 

жолымен» атты экспедицияның мүшесі 

ретінде тарихи тұлға басып өткен ізбен жүріп, 

бірталай мемлекетті шарладық. Мұстафа 

Шоқайдың туған жері Наршоқыдан бастап, 

Ташкент,  Ферғана,  Қоқан,  Санкт-Петербор, 

Тбилиси, Баку, Ыстамбул, Берлин, Париж-

де болып үлкен əсермен оралдық. Осы экс-

педициядан соң Түрік елінде көрме өткізуге 

мүмкіндік туды.

Ыстамбулда Қазақстан тəуелсіздігінің 20 

жылдығына байланысты қазақтың қайраткер 

тұлғасы Мұстафа Шоқайға арналған көрме 

өтті.Көрме  Т.Жүргенов  атындағы  Қазақ 

ұлттық  өнер  академиясының  жəне  Ыстамбул 

қаласының Мимар Синан атындағы Көркем 

өнер университетінің қолдауымен Топхане – 

и- Амире көрме залында өтті. Көрмеде қызым 

Ақнұр СЕРІКҚЫЗЫ. «Əкелі-балалы екеу»

26

Айжан екеуміздің картиналарымыз көпшілік 

назарына ұсынылды. Көрмеге Мимар Синан 

атындағы университеттің ректоры Ялчын 

Карагыз, тарихшы «Мұстафа Шоқай» атты 

кітаптың  авторы  Əбуақап  Қара  жəне  күллі 

ұстаздар қауымы, сонымен қатар Ыстамбул-

да оқып жүрген студенттер келіп тамаша-

лады. Еуропалық туристер картинамызға 

қызығушылық танытып, суретке түсіріп алып 

жатты.

Көрмеден тыс уақытта Айжан екеуміз 

Мимар Синан университетінің сурет, 

кескіндеме, мүсін тағы басқа шеберханала-

рымен таныстық. Сурет, дизайн өнеріндегі 

екі жақтың айырмашылықтарын саралап 

көрдік. Мимар Синан атындағы университет 

студенттері кейбір дəріс беретін кең шебер-

ханада үлкенді-кішілі, барлығы жағалай оты-

рып, бірге жұмыс істейді екен. Жоғарғы курс 

студенттері мен төменгі курс студенттері 

араласып оқи береді. Өздерінің айтулары-

на қарағанда, бұл олар үшін өте пайдалы 

көрінеді. Шеберханалары өте биік, 5 метрге 

жуық.Үстіңгі бөліктеріне жасалған сөрелерге 

сабақ біткеннен кейін оқушылар өз бояу, қыл-

қалам сияқты керек-жарақтары мен суреттерін 

қойып жүре береді екен.

Ыстамбулдың табиғаты, зəулім 

мешіттері мен мұражайлары бізді ерекше 

əсерге бөледі. Ең алғашқы барған жеріміз 

əйгілі сəулетші Мимар Синан салған 

Сұлтанахмет пен Аясофия мешіттері бол-

ды. Сонымен қатар «Долмабахче », «Топка-

пы» сарайларын көрдік. «Топкапы Сарай-

ында» Пайғамбарлардың заттары сақталған, 

оны  көрудің  өзі  де  бір  ғанибет!  Мұса  (ғ.с.) 

Пайғамбардың асатаяғы, қателеспесем Жүсіп  

(ғ.с.) Пайғамбардың сарығы, Пайғамбарымыз 

Мұхаммед  (с.ғ.с) сақалы, тісі, сахабалар 

мен Əлидің Қылыштарын көріп, көңіліміз 

көтеріліп қалды.

Сонымен қатар көрме аясында 

халықаралық конференция өтті. Онда Мимар 

Синан университетінің профессоры Əбуақап 

Қара «Түрік əлемінің 20 жылдық процесі жəне 

Қазақстанның рөлі» атты тақырыпта баян-

дама жасады. Конференциядан соң бір топ 

ғалымдар көрмемізді тамашалап, өз ғибратты 

ойларымен бөлісті.

Мен көрмеге Мұстафа Шоқайдың 

бірнеше картиналары мен гобелен өнерінің 

бірнеше туындаларын алып бардым. 

Халықтың ықыласы шексіз болды. Түркия 

менің шығармашылығыма үлкен серпін берді. 

Париж қаласында менің «Ұлт тұлғасы 

-  Мұстафа»  жəне  «Мұстафа  Шоқай  суретші 

көзімен»  атты  альбом  –  кітаптарымның 

тұсаукесері өтті.

Қазақтың біртуар мемлекет қайраткері 

əрі саяси тұлғасы Мұстафа Шоқай Франция 

астанасы – Париж қаласының Ножан ауданын 

18 жыл мекендеген. Аталмыш тұсаукесерді 

Париж қаласының осы Ножан ауданының 

əкімшілігі мен Мұстафа Шоқай француз – 

қазақ достық қоғамының президенті Яшар 

Дініш ұйымдастырды.

Тек қазақ халқы үшін емес, күллі 

Орталық Азияның, атап айтқанда Түркістан 

халықтарының саяси тəуелсіздігі үшін көзі 

жұмылғанша күресіп өткен Мұстафа Шоқай 

Францияны екінші отаны деп санаған. Оның 

Париж қаласына деген махаббаты ерек-

ше  болыпты.  Француздар  да  қазақтың  ұлы 

перзентінің тарихи тұлғасын соңғы жылдары 

тани түсуде. Шоқайдың 120 жылдығына орай  

Париждің өзінде 18 жыл мекендеген Ножан ау-

даны аумағында Мұстафа Шоқайға арналған 

саябақ ашылғанын жəне ұлық тұлғаның 

мүсіні сомдалған ескерткіш қойылғанын айта 

кетелік.

Аталған қос кітаптың тұсаукесеріне 

арналған басқосуға Қазақстанның Париждегі 

елшісінің орынбасары Жан Ғалиев, 

Париждің Ножан ауданы əкімінің мəдениет 

 *«Үркер»*№7* 2014

27

жөніндегі жауапты орынбасары Тере-

зе  Томе  ханым,  Түркиядан    келген    белгілі 

ғалым, Ыстамбулдағы Мимар Синан өнер 

университетінің профессоры, Шоқайтанушы 

Əбуақап Қара, Қазақстан Президентінің 

Бейбітшілік пен рухани келісім сыйлығының 

иегері, белгілі Абайтанушы, француз жазу-

шысы Альберт Фишлер, Бронислав Геремек 

атындағы Еуропаның мəдени тарихын зерттеу 

институтының директоры, профессор Диди-

ер Франкфорт, Славян халықтарының тілдері 

мен əдебиеттерін зерттеу институтының 

директоры Антуан Нивиера, Страсберг 

университетінің профессоры Стефан до 

Тапя жəне Париждегі қазақ  диаспорасының 

өкілдері қатысты. Олардың Шоқай тұлғасына 

əр қырынан үңілгені, жылы сөзбен өз 

бағаларын бергендері – тарихи тұлғаға деген 

терең құрметтері қазақ-француз мəдени бай-

ланысын жаңа қырынан арттырғаны анық.

Мұстафаның сүйікті жары Мария Шоқай 

жатқан бейіт басына барып, зират басына гүл 

шоқтарын қойып, тағзым етіп жатқанымызда, 

толастамай жаңбыр жауып тұрды.  Бұл маған 

Мария Шоқайдың елге деген сағыныштан 

арылмаған ыстық көз жасы, аспанды торлаған 

қара бұлт көңілінің мұңы секілді сезілді. Біздің 

ішкі дүниемізбен ұштасқан, қыс кезіндегі Па-

риж табиғатының тосын мінезі ерекше еді. Бұл 

да ағылып-төгіліп, тұнып тұрған дайын сурет. 

Акварельмен тездетіп бірнеше суретті салып 

тастауға болады, бояуды алып қағаз бетіне 

жақсаң болды, өзінен-өзі ойлаған ойың келе 

беретін секілді.

Ақнұр СЕРІКҚЫЗЫ. «Əкелі-балалы екеу»

28

«Мұстафа  Шоқай  жолымен»  атты  экс-

педиция кезінде салған суреттер мен сапар 

барысындағы ой-толғамдарым жинақталған 

«Ұлт тұлғасы – Мұстафа Шоқай» деген альбом-

кітап үш тілде: қазақ, орыс, ағылшын тілінде 

шықса,таяуда шыққан«Мұстафа Шоқай 

суретші көзімен» кітабы бес тілде: қазақ, орыс, 

ағылшын, түрік, француз тілдерінде басылып 

шығып отыр. Соңғы аталған кітап үш үлкен 

тақырыпқа бөлінген. Бірінші бөлімде Шоқай 

жүрген ізбенен жүріп Мұстафаның туған жері 

Наршоқыдан бастап, Ташкент, Ферғана, Қоқан, 

Санкт-Петербор, Тбилиси, Баку, Стамбул. Бер-

лин, Париж сапарларын көркем тілмен қысқаша  

əсерлі  етіп  баяндап  отырдым.  Əр  тақырыпқа 

сай фотосуреттер, құжаттар берілген. Екінші 

бөлімді Мұстафа Шоқай ізімен салынған су-

реттер қамтиды. Яғни суретші ретінде барған-

тұрған  жерлерімізде  əр  туындының  дүниеге 

қалай келгенін, қандай нəрсе тосыннан əсер 

етіп, шабытыма шабыт қосқанын баяндаймын. 

Шоқай бұл бөлімде əр қырынан, түрлі əдіс-

тəсілдермен, жаңаша көзқараспен бейнеленген. 

Үшінші бөлімде Мұстафа Шоқай туып-өскен 

Сыр бойының көріністері орын алған. Өзімде 

де сол Сыр өңірінің түлегі, Шиелінің тумасы 

болғандықтан, елімнің, жерімнің, ауылымның 

табиғаты өзінен-өзі Шоқай бейнесімен бірігіп, 

тұтасып кеткендей.

Парижге альбом-кітаптың 200 дана-

сын апардық. Оған қоса Париж тақырыбында 

салынған 30 картина апарып, Айжан екеуміз 

сол жерде көрме өткіздік. Ножан ауданының 

мұражайы кітаптарымыздың бір-бір данасы 

мен картиналарымыздың біразын өздеріне 

қалап алды. Кейінгі ұрпақ Мұстафа атасын 

Парижге іздеп барғандай болса, мұның бəрі 

алдынан шығады деген ойдамыз. Сондай-ақ 

альбом-кітаптарды Францияның ұлттық жəне 

парламенттік кітапханаларына, тағы да басқа 

жерлерге сыйға тарттық. Ыстық ықыластан 

алған əсеріміз өте керемет.

- Аға, жоғарыда «Мұстафа Шоқай жо-

лымен» атты экспедиция құрамында бо-

лып біраз елді шарладық дедіңіз.Ерекше 

кездесулерден алған əсеріңіз туралы айтып 

беріңізші?

- Таңертең ерте, Батумиден шығып, 

Тбилисиге оралдық. Тау беткейіндегі Орта-

чала ауданындағы Эдуард Шеварнадзенің 

үйіне келдік. Бөлменің ішінде əлемге таны-

мал саясаткер  Эдуард Шеварнадзе біздерді 

жылы қабылдады. Қазақ халқы мен елдің 

амандығын білді, Нұрсұлтан Назарбаевтың 

кемеңгер саясаткер екенін атап өтті. «Мұстафа 

Шоқай» жолымен атты жобамен танысты. Са-

налы ғұмырын мемлекеттік  қызметке арнаған 

Эдуард  Шеварнадзе  ұлт  мəселесі  жөнінде, 

тəуелсіздік төңірегінде көптеген маңызды 

əңгімелер айтты. Мұстафа Шоқай азаттық жо-

лында күрес жүргізген саяси қайраткер, бүкіл 

түрік халқына үлкен еңбек сіңірген тұлға 

екенін айта келіп, Ной Жорданияда, Кавказда 

большевизмге қарсы күрескені, тəуелсіздікті 

аңсағаны тарихқа мəлім екенін жеткізді. Жасы 

ұлғайған, бойындағы білімі мен күш қуатынан 

айрылмаған көненің көзі Эдуард Амвросье-

вичпен сыр бөлісіп сұхбаттасқанымызды 

үлкен мəртебеге санадық. Бөлме ішіндегі, 

қабырғадағы ілінген суреттердің тарихын 

айтып берді. Отбасымен түскен суреттерін 

көрсетті, олардың қысқаша өмір деректерін 

айтты. Кітап сөрелерінде тұрған құнды 

кітаптарды, түрлі-түсті альбомдарды ашып 

көріп, мұражайда жүргендей қызықтап, 

тамашаладық. Барлығымыз бірге суретке 

түсіп, Эдуард ақсақалмен қоштастық.

- Əңгімеңізге рахмет! 

Сұхбаттасқан 

Ақнұр СЕРІКҚЫЗЫ,

Əл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық 

университетінің  3-курс студенті                                                      

 *«Үркер»*№7* 2014

29

Поэзия

Құс базары

Жаз жетіп, көл де оянды ұйқысынан,

Құстарды күтіп алды күзде ұшырған.

Көрісіп амандықпен мəре-сəре,

Көл басы қиқулаған күнде думан.

Көл беті көк жібектей жарқырайды,

Жағасын жасыл желек бал құрайды,

Күн нұры құшағына алғаннан соң,

Айнасы күміс көлдің балбырайды.

Киесі адамзатқа болған қанық,

Оңаша аққу жұбы жүр сыланып.

Əуелай ОСПАНОВА 

1970 жылы Оңтүстік Қазақстан облы-

сы  Отырар    ауданы  Маяқұм  елді  мекенінде 

дүниеге келген. 1993 жылы Қазақтың 

Мемлекеттік қыздар педагогикалық 

институтының жаратылыстану-география 

факультетін география жəне биология пəнінің мұғалімі мамандығы 

бойынша тамамдады. Еңбек жолын Алматы қаласындағы жалпы білім 

беретін №12 орта мектепте география пəнінің мұғалімі болып баста-

ды. 1994 жылы оқулық шығару ісімен айналысатын  «Рауан» (қазіргі 

«Мектеп») баспасына редактор болып ауысты. 2003 жылдан осы баспа-

да бас редактордың орынбасары болып қызмет етуде.

«Жыр-желкен», «Ой-моншақ» атты өлең жинақтары жарық 

көрген. Жазушылар Одағының мүшесі.

Меніѕ мґлдір кґзімде суреті 

бар жерімніѕ

Су бетін шымырлатып өрнектейді,

Назданып, меруерт тағып, мың бұралып.

Сыңқылдап бір-біріне  мойнын иіп,

Сымбаты сымға тартқан, сəні сүйрік.

Төселіп күміс суға маржан шашар,

Еркелеп айнакөлде кербез миық.

Қасқалдақ ақ маңдайлы саңқылдайды,

Қоңыр қаз ұшып-қонып қаңқылдайды.

Сұқсұр құс  көлді кезіп сусылдаса,

Қоңыр үйрек тынымсыз қырқылдайды. 

Терісаяқ ол-дағы ойын құмар,

Сүңгуірлер тереңнен жемін ұстар.

30

Қара-ала қанатымен су сабалар,

Айнакөлді қорыған қызғыш құстар.

Тауқұдірет құйындай ұшып өтер,

Маймақ қаздың «жылаған» даусы жетер,

Шулаған шағалалар бір сəт тынбай,

Көл басын күнде шаттық думан етер.

Қоғалы қамыс біткен кең жағасы,

Көл басы құс біткеннің жайлы ұясы.

Көркіне көрік қосқан құс базары,

Көлдердің сусамасын дариясы.

Аралды іздеу

Ойпатында Тұранның мұндалаған мұнар күн,

Шөл даладан іздерін аңдадың ба жыланның.

Кемерінен су қашқан жетім көлді көрдің бе,

Соры шыққан шаңдаққа сексеуілдей шыдар кім?!

Тірлігінен белгі жоқ, мұндай халге төзер кім,

Аралымның жай-күйін барып көрмей сезер кім?

Көл табаны қақырап Үстіртіне ұласты,

Кемелерді құм басты, қақтай түсіп безер күн.

Тамшы тамбай өзеннен теңіз кетті буланып,

Сезбеді адам суға да салғандығын бұғалық.

Əму менен Сыр суы көлге неге жетпеді,

Қасақана жасалған қастандық қой, бұл анық.

Табанынан теңіздің көтеріліп тұзды шаң,

Жарамсыз жер аталды тоғай болған осы маң.

Барсакелмес кетті анық, құлан ауып, шаң қауып,

Көлге пана болған тек түлеп ұшқан түз қыран.

Балығы тайша тулаған Аралымды жоғалттым,

Мөлдіреген теңізім — жанарымды жоғалттым.

Аң-құс жайлап жағасын жайбарақат жатушы ед,

Аралымды қайтаршы,  атымтай жыл, жомарт күн.

Кемері қайта оралып, бұрынғыдай болар ма,

Шарасы сазан, қаяз бен ақмарқаға тола ма.

Əму менен Сыр оның қос бұрымына айналып,

Мұнарланған теңіздің қайта бағы жана ма.

Жағасында сақ-ғұнның ізі қалған кие көл,

Көне жазба тарихқа бағзыдан-ақ ие көл.

Аралымның базарлы тіршілігі оралсын,

Мейірімді, табиғат, Аралыма ие гөр!

Əншіқұм

Алатау басы қарлы, етегі ну,

Өзені таудан аққан тасқынды су.

Жоңғар деп аталатын бөлігінде,

Үлкен, Кіші Қалқандар бермес асу.

Көгілдір тау Бөгеті, Сөгетідей,

Кетмені көктен бейне төнетіндей.

Шолақ, Матай, көз тартар Алтынемел,

Маңайын арнап барып көретіндей.

Қыраттар арасынан жел өтеді,

Іледен  Ебі келер құм көтеріп.

Қалқанға соқтыққан жел басылғанда,

Сол маңға  құм көшкіні бөгеледі.

Қайраңнан  желмен бірге құм көшеді,

Құм сыры сағынышпен үндеседі.

Тағдыры дəл осындай болмаса егер,

Жай шағыл əн айтуды білмес еді.

Аққұмның сызылады сыбызғы үні,

Ұштасар қобыз  əуен бермей тыным.

Қозғалған əрбір құмы гуіл қосып,

Гүрілдер болмағандай кейде күйі.

Аппақ құм жарқыраған əр түйірі,

Сусыса көмейінен əн құйылып.

Өтсе де мыңдаған жыл бір орында,

Табиғат тарту еткен бұл бір сыйлық.

Құм төбе тым алыстан көз тартады,

Қырқасы жал түзеген жасқантады.

Шыңдарға, асуларға өрден қарап,

Əуенге сағынышын қосқан шағыл.

Əнші құм суылдайды, сыр ұрлайды,

Ілеге енді қайта бұрылмайды.

Қайрылмас, жолында оның бөгеті көп,

Тауларға бас имейді, қиылмайды.

Кезінде  кетпеп пе еді жел көтеріп,

Арнасын аңсап іштей селдетеді.

Кеудеге толған мұңын  жасыра алмай,

Əншіқұм əндетеді.

 *«Үркер»*№7* 2014

31

Проза

Көк байрақтай – көк жейде

Асан  ата-анасымен бірге Алматыға қайтып 

барады. Елдің ыстық ықыласы-ай! Жол жүргелі 

отырған балаларына атасы ақ батасын арнады.

Содан кейін жылдағы əдетінше Асанға 

қараған.

Бұйымтайың болса, айта отыр, балам!

Ата,-  деді  Асан  ерекше  іш  тартып,  əрі 

қысылған қалыппен.  «Көзі неткен сұғанақ еді»,- 

деп айып ете көрмеңіз-ші! Сіздердің «Алтын 

тойларыңыздан» тəбəрік əкетсем деп едім. Айт-

сам бар ғой. Көп сыйлықтың ішінен бір көк жейде 

ұнап қалды.

- Үйбəй-ау, қалағаның сол болса, несін аяй-

мыз.

- Киімім көп, əзір кимеспін,- деп сандыққа 

Нұрлан ҚҰМАР 

1983 жылы туған. Əл-Фараби атындағы 

Қазақ Ұлттық университетінің журнали-

стика факультетін жəне магистратураны 

үздік бітірген. 2003 жылғы «Денсаулық» 

журналының, ал 2012 жылы ҚР Тұңғыш Президент қорының, 

сондай-ақ «Алтын қалам» сыйлықтарының иегері, ал 2013 

жылы Халықаралық «Шабыт» фестивалінің жүлдегері. Бала-

лар тақырыбына жазылған «Шуақ» атты кітабы 2004 жылы 

жарық көрді. Қазіргі таңда республикалық «Ана тілі» газетінің 

ақпарат бөлімінің редакторы болып қызмет істейді.

 БАЛА ШАҚТАН – 

БОЛАШАҚҚА

Мөлтек əңгімелер 

салып тастаған көк жейдені атасы тауып əкеліп 

тұр. Тура Қазақстанның көк байрағы секілді 

көркем жейде көзге ерекше көріне ме, қалай? Осы-

ны атамды сағынғанда иіскеп, күтіп кисем...

Жиналып отырған туысқандар да сол сəт 

үнсіздік танытты. Əркім өз ойымен əуре.

Еліме, Жеріме адал қызмет етемін,- деп, ант 

беріп, көк байрақты сүйген Елбасының келбеті 

қарияның көкірегінде қайта оянды.

Тізерлеп тұрып, Жалауға тағзым еткен жас 

сардарлар Асанның көкейінен кетер ме ?!

Ту желбіресе, көңілім көтеріледі!- дейтінін 

қайтерсің Гүлжанның.           

Расында да кішкентай қарындасы қашанда 

кеңселердің төбесіне қарап жүреді.

Тəуелсіздікті қорғайтын ұрпақ біздерміз 

ғой. Туған өлкені, Сіздерді өте жақсы көремін. 

32

Атамның көкпеңбек жейдесіне терең құрметпен  

қарайтыным анық.  

Асан жейдені кеудесіне басты...  

                        

Сен туған күн

Кемелдің құшақ–құшақ гүлдің ортасында 

түскен фотосуреті бөлменің төрінде тұр. 

Ойлап отырса, ес білгеннен бері гүл көрсе 

қайырылып қарайтыны қызық. Тіпті олардың 

қай-қайсысының да түр-түсіне қатты қызығады. 

Иістеріне тоймайды. Үйде өсірілетін гүлдерді де 

аялап, еркелетіп алады.

Бүгін ғана терезе алдына келіп орын тепкен 

ақ бəйшешектен көзін алғысы жоқ. Көбелектің 

ақ қанатындай үлбіреп тұр. Қандай əдемі əрі 

қорғансыз. Сөйте тұра қасаң қарды теуіп шыққан 

өжет міңезін қайтерсің.

Қызыл талды əкесі құшақтай үйге кірген. 

– Сенің ағашың осы,- дейді күлімсіреп. Бүршік-

бүршік  мақпал  түйіндерге  Кемел  аңтарыла 

қарады.

Алғашқы жауқазындар. Су құйылған 

ыдыстарға сүйкімді гүлдер салынған, бөлме іші 

сиқырға толып кеткен. Апасы Кемелге қарап 

күлімдейді. Өзі де гүл секілді.

-      Ертең  үйге  апалар  келе  ме?  Сол  күнді 

Кемел іштей қашаннан күтіп жүргені жасырын 

емес.  

Сіздің мерекеңіз ғой. Құттықтайын деп 

едім.

Бір мүшелге толасың, құлыным! Сенің 

құрбыларың келеді,- дейді    анасы.

Гүл мен апаларға үйірсек Кемелдің туған 

күні, сөйтсек 8-шы наурыз екен-ау !  

 Теледидар тұтқындары

Электр қуатын есептейтін құралды 

тексерушілер Мұраттың да үйіне келді.

Теледидарға берілген кішкентайлар 

ешкімге мəн бермейді.

- Кəне, теледидарды сəл сөндіре тұрайық. 

Қолына əлдебір темір-тетік    ұстаған ағайға 

Мұрат жақтырмай қарай қалды.

Аға, біршама тұра тұрыңыз-шы. Кəп-кəзір, 

бір жерін қарап алайын.

Не боп қалды ? Күнде көріп жүргендерің 

осы кино емес пе ? Əжесі немерелеріне тыйым 

салды.

Əжетай, бір минөт. Қызық жеріне кеп 

қалдық.

Сондай-ақ бұл неткен кино ?- деді, электр 

жүйесін жөндейтін ағай.

Сіздің балаңыз киноны көрмей жүр ме ?- 

деп Мұраттың қарындасы Марал шебер-ағайдың 

қолын бөгеді.

 -Бұл дегеніңіз – «Сүйкімді дұшпан» фильмі 

ғой.

 Сөйтіп, Мұрат пен Марал теледидардың 

алдына тұрып алысты.

 - Өй, сұмдық-ай, дұшпанның сүйкімдісі 

бола ма? Əжесі жағасын ұстайды.

- Кереметтей қызық телехиқая,- дейді 

Мұрат маңызданып.

Балалар мəз, үлкендер аң-таң.

 Күлкі

Айдана күлегеш қыз. Тəтті қылығы, жарқ-

жұрқ еткен қара көздері əдемі-ақ. Əрдайым шат. 

Ерекшелігі - əр нəрсені ескере жүретіндігі.

- Жаңа ғана радионы тындадым. Ей, тоқты, 

сен  байқа,  елу  теңгені  үйге  тастап  кетсең-ші. 

Жоғалтып аларсың.

Бірінші сыныпта оқитын Айбол қалтасын 

ақтарып жатыр. Өйткені. қарындасы себепсіз 

сөйлемейді. Жұлдыз-жорамалға сенбеуге жəне 

 

сақтанбауға болмас.

- Бір тəте қызық қой. Бəрін-бəрін басқаша 

айтады. Суқүйғышты-сусепкіш, мергенді - 

сұрмерген,  торпақты  -  баспақ  дегені  ғой.  Ол  əп-

сəтте көп күлкіге кенеліп, сықылықтап қоя берді. 

Əйтеуір, алты жасар еркенің не болса соған 

мəз болатыны-ай! Бірақ, сонысы кейде оқушы 

ағаларын ойландырып тастайтын секілді.

 - Айдын, сен бүгін ауыл туралы хабарды 

көрдің бе? Құлап жатқан үйлер тек бізде ме десем. 

Сөйтті де Айдана тағы да рахаттанып күліп алды. 

 *«Үркер»*№7* 2014

33

Теледидардағы хабар жүргізуші ағай не сөйлеп 

отыр. -  Трактордың жасы келді,- деген сөз бола 

ма? Сонда қалай? Темір де өсе ме, жасына жас 

қоса ма? Əлде, қартая ма?

 - Трактор тозды дейтін едім мен айтсам. 

Айдана қайда болса, күлкі мен қуаныш сонда. 

Жүрісі де, түрысы да күлкімен көріктене береді.

 -  Көп күлесің, көп білесің.

Айдын ағасы оған қарап, еріксіз езу 

тартады.

жүктеу/скачать 0,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: