С. Е. Ералиев Математикалық талдауға кіріспе



бет52/58
Дата07.01.2022
өлшемі0,82 Mb.
#17036
түріОқулық
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   58
1. Мысал -   функциясының сызбасын салу креек.

Шешуі: 1. Функцияның анықталу аймағы . Шектік шекаралық мәндерін табамыз:

                           

Соңғы шек,  ұмтылғанда функцияның көлденең асимптотасы  болатындығын көрсетеді.

Көлбеу асимптота   формуласымен (кейіптемесімен) анықталады:

                                                    

яғни  көлбеу асимптота болмайды.

Сызбаның координат өстерімен қиылысу нүктесін табамыз:

                                    

яғни сызба координаттың бас нүктесі арқылы өтеді.

Функциямыз тақта, жұпта, периодты да болмайды.



Жүргізілген зерттеудің нәтижесінде функцияның толық сызбасын құру мүмкін емес. Дегенмен оның жуық сызбасын салуға болады (19 сурет).









 

 



   

 

 



                                            19 Сурет

 

  2. Берілген функцияның туындысын табамыз:





 деп алып,  нүктесінің 1-ретті күдікті болатындығын анықтаймыз. Бұл нүкте анықталу аймағын  аралықтарына бөледі.

 , ал  болғандықтан  нүктесі минимум нүктесі болады. Сондықтан 

 Бұл зерттеудің нәтижесінде 20 суреттегі сызбаға қосымша анықтаулар енгізілді.

 









 

 

 



 

                                                              20 сурет



 

3.  функциясын анықтаймыз:

            .

                деп алып,  нүктесінің 2-текті күдікті нүкте болатындығын көреміз.



 Бұл нүкте анықталу аймағын  аралықтарына бөледі.

     ал  болғандықтан,  аралығында сызба дөңес, ал  аралығында сызба ойыс, яғни  нүктесі иілу нүктесі болады.

 Бұл зерттеудің нәтижесінде 20 суреттегі  сызбаға қосымша анықтаулар енгізіп, берілген функцияның сызбасын анықтадық.



 

  2. Мысал -   функциясының сызбасын салу керек.

  Шешуі: 1. функцияның анықталу аймағы  болады, себебі

                                                          



яғни   тік асимптота. Көлбеу асимптота  формуласымен анықталады:

сондықтан  көлденең асимптота болады.

 Функцияның шектік шекаралық мәндерін табамыз:

    Сызбаның координат өстерімен қиылысу нүктесін анықтаймыз:

                                             

яғни сызба  өсін 1 нүктесі арқылы, ал  өсін -2 нүктесі арқылы қиып өтеді.

Функциямыз тақта, жұпта әрі периодты да емес.

Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде функцияның жуық сызбасын салуға болады (21 Сурет).

 

 

 



 21 Сурет

 

 



 

 

   



                                                  

 

2. Берілген функцияның туындысын табамыз:



 

                     



 деп алып,  нүктесінің 1-ретті күдікті нүкте болатындығын көреміз.

4 Кесте






   

   

   

  



 -

     0

     +

       

      -



  

  

       

анықталмаған

        

 

3.  функциясын анықтаймыз:



                    

 деп алып,  нүктесінің 2-текті күдікті нүкте болатындығын көреміз. Яғни

5 Кесте
















     -

0

      +

   

+



   

  иілу нүктесі

     

анықталмаған



 

  2-ші және 3- кезеңдегі зерттеудің нәтижесінде 21 Суреттегі сызбаға қосымша анықтаулар енгізіп, берілген функцияның сызбасын анықтадық.



 

  Келесі функциялардың сызбасын құру керек:



 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   58




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет