С. Ə. Тортаев орта ғасырлардағы азия жəне африка тарихы алматы 2009



Pdf көрінісі
бет98/162
Дата06.01.2022
өлшемі7,49 Mb.
#14221
түріОқулық
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   162
Орта ғасырлардағы шығыс Африка. Шығыс Африка аумағын 
мекендеген халықтар ХІХ ғасырлардағы еуропалықтар жаулап 
алғанға дейін таптық қоғамға жеткен жоқ еді. Олардың көпшілігі ірі 
саяси бірлестіктер де құрған жоқ. Бірақ орта ғасырларда бұл жерде үш 
аймақ қалыптасты. Біріншісі Виктория, Рудольф өзендерінің маңы, 


240
241
яғни өзенаралық аймақ; екіншісі ― оңтүстікке таман, Замбези мен 
Лимпопо өзендерінің аралығы; үшіншісі ― Үнді мұхиты жағалауы, 
солтүстігінде қазіргі Сомалиден, оңтүстігінде қазіргі Мозамбикке 
дейінгі аймақ. Өзенаралық аймақта ортағасырларда Буганда, 
Анколе, Торо, Буха, Руанда, Бурунди мемлекеттік бірлестіктері 
қалыптасты. Бірнеше мың жылдар бойы бұл елдер басқа жоғары 
дəрежеде дамыған елдермен араласпай, өзімен-өзі болды.
Х―ХІ немесе ХІІ―ХІІІ ғасырлар аралығында Шығыс Африка-
дағы бірінші ерте мемлекеттік бірлестік ― Китара-Буньоро 
құрылды.  Ол  бірлестіктің  күшейген  кезі  ―  ХІV―ХV  ғасырларда 
Бачвези  əулеті  патшалық  құрған  кезде  болды.  Көшіп  келгендер 
жергілікті халықтың арасына тез сіңіп кетті. Олар мəдениеті 
төмендеу болғанымен, мал-мүлкі көп болғандықтан қоғамда үстем 
тапқа айналды. Олар жақсы қорғалған мекендер салды. Соның бірі 
― Биго. Ол əрі астана, əрі оңтүстіктегі қорғаныс пункті болды. Бұл 
бірлестік қазіргі Уганда аймағын қамтыды. 
Китара Буньоро мемлекетінің басында омукама тұрды. Оның 
билігін кеңес шектеп отырды. Өкімет жайылымды бөлді, салық 
жинады, құрылыс жұмыстарын басқарды. Басшылар Омукамадан 
жалақы ретінде мал алды. Халық этникалық тегіне, айналысатын 
кəсібіне қарай бөлініп, əрқайсысы əр түрлі қаналды. Төменгі сатыда 
егіншілікпен айналысатын банту этникалық тобы, олардан жоғары 
сатыда ― қора-қора мал иелері, байлар тұрды. Ел басқару тізгіні 
солардың қолында болды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   162




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет