С. Ə. Тортаев орта ғасырлардағы азия жəне африка тарихы алматы 2009
жүктеу/скачать 7,49 Mb. Pdf көрінісі
|
учебник Азия и Африка
| ХІ―ХV ғасырлардағы Судан. ХІ―ХV ғасырларда қазіргі
Суданның аумағы Нубия деп аталды. ХІ ғасырда Нубияда бірнеше ұсақ тəуелсіз князьдықтар өмір сүрді. Араб географы аль-Идрисидің мəліметі бойынша ХІІ ғасырда Нубияда ұланғайыр, əрі бай мемлекет өмір сүрді. Ондағы жекелеген князьдықтар өздерін Донгола патшаның вассалы деп есептеді. Фатимидтерді Айюбидтердің ауыстыруы кезіндегі /909―1171/ Египеттегі орталық биліктің əлсіреуін пайдаланып, Мукурра нубилері Египеттің оңтүстік иеліктеріне шабуыл жасады. Бұл шабуыл ХІІІ ғасырдың аяғында Мукуррада Давид патшалық құрғанда қайталанды. Бұл кезде Египет мамлюктері кресшілермен соғысып жатты. Сол себепті 1272 жылы Давид Египеттен Айюб пен Асуанды оңай басып алды. Бірақ, 1275 жылы Египет сұлтаны Бейбарыс /1260―1277/ Мукурра əскерін талқандап, үкімет басшыларын тұтқынға алды. Мукурраның үкімет басына Маканда деген өз адамын отырғызды. Үкімет билігі сөйтіп сырттан келген мұсылмандар қолына көше бастады. Салық жүйесіне өзгерістер енгізілді. Мукурра өкіметі Египетке жыл сайын 400 ірі қара, 100 түйе, жабайы аңдар, финик, мақта-мата, құлдар жіберіп отыратын болды. Египет үкіметі Мукурраның үстінен саяси үстемдік те жүргізді. Өздерінің көңілін таппайтын Мукурра басшысын орнынан алып тастап, қалаған адамдарын тағайындап отырды. 1304―1305 жылдары Мукуррада көтеріліс болды. Оны басу үшін Аммий Египеттен көмек сұрады. Үкіметке наразы болған халық жаппай мұсылман дініне кірді. Елге келіп кірген мамлюк əскерлерін халық өзін құтқарушы ретінде қуана қарсы алды. Бұрынғы христиан дініндегі өкімет басшысы орнынан алынып, оның орнына Каирде өскен, ислам дінін қабылдаған Бершамбо отырғызылды. Донголадағы кафедралды собор мешітке айналды. ХІV―ХV ғасырларды Судан аумағына араб тайпаларының қоныстануы одан əрі жалғасты. Араб тілі мен діні тез тарай бастады. Араб халықтары ежелгі Судан мəдениетін меңгерді. Араб əлеміне жату мақтаныш сезімін туғызатын болды. ХVІ ғасырдың басында Көк жəне Ақ Нилдің қосылатын жерінде Сеннар мемлекеті, Нил алқабының батысында, Кордофан тауында Дарфур мемлекеті құрылды. жүктеу/скачать 7,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|