С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
68 
1.  As  detailed  a  consideration  as  possible  of  the  purposes  for  which  the  learner  wishes  to  acquire  the 
target language; for example, using English for business purposes, in the hotel industry, or for travel. 
2. Some idea of the setting in which they will want to use the target language; for example, in an office, 
on an airplane, or in a store. 
3. The socially defined role the learners will assume in the target language, as well as the role of their 
interlocutors; for example, as a traveler, as a salesperson talking to clients, or as a student in a school. 
4.  The  communicative  events  in  which  the  learners  will  participate:  everyday  situations,  vocational  or 
professional  situations,  academic  situations,  and  so  on;  for  example,  making  telephone  calls,  engaging  in 
casual conversation, or taking part in a meeting. 
5. The language functions involved in those events, or what the learner will be able to do with or through 
the language; for example, making introductions, giving explanations, or describing plans. 
6. The notions or concepts involved, or what the learner will need to be able to talk about; for example, 
leisure, finance, history. 
7. The skills involved in the “knitting together” of discourse: discourse and rhetorical skills; for example, 
storytelling, giving an effective business presentation 
8. The variety or varieties of the target language that will be needed, such as American or British English, 
and the levels in the spoken and written language which the learners will need to reach. 
9. The grammatical content that will be needed. 
10. The lexical content, or vocabulary, that will be needed. 
A  traditional  language  syllabus  usually  specified  the  vocabulary  students  needed  to  learn  and  the 
grammatical items they should master, normally graded across levels from beginner to advanced.  
 
1 Auerbach, E. R.(1986). Competency-Based ESL: One Step Forward or Two Steps Back? TESOL Quarterly,20 (3). 
2  Beglar,  David,  and  Alan  Hunt(2002).  Implementing  task-based  language  teaching.  In  Jack  Richards  and  Willy 
Renandya  (eds).  Methodology  in  Language  Teaching:  An  Anthology  of  Current  Practice.  New  York:  Cambridge 
University Press. 
3  Brumfit,  Christopher  (1984).  Communicative  Methodology  in  Language  Teaching.  Cambridge:  Cambridge 
University Press. 
4  Clarke,  M.,  and  S.  Silberstein  (1977).  Toward  a  realization  of  Psycholinguistic  principles  in  the  ESL  reading 
class. Language Learning,27 (1), 48–65. 
5  Feez, S., and H. Joyce (1998). Text-Based Syllabus Design. Australia: Macquarie University 
6  Krahnke, K. (1987). Approaches to Syllabus design for Foreign Language Teaching. Washington, DC: Center 
for Applied Linguistics. 
7  Littlejohn, A., and D. Hicks(1996). Cambridge English for Schools.Cambridge: Cambridge University Press. 
 
Түйіндеме 
Тілдік қарым-қатынасқа үйрету 
З.Б. Ешімбетова– педагогика ғылымдарының кандидаты, akerke-zake62@mail.ru 
Берілген мақалада шет тілін `ртүрлі топтарда оқытудың `дістері мен т`сілдері қарастырылады. Бұл `дістер 
студенттердің  коммуникативті  құзыреттілігін  қалыптастыру  мен  оқыту  барысында  тілдік  дағдыларды  қолда-
нуға негізделген. Т`сілдерді қолданудың тиімді ж`не тиімсіз жақтары қарастырылды. Термин «коммуникатив-
тік құзыреттілік» шет тілін оқытудың заманауи `дістерін негізгі ұғымдары бірі болып табылады. түрлі ғалым-
дар  түрлі  тұжырымдамалар  мен  олардың  интерпретациясын  ұсынады  жергілікті  зерттеушілердің  еңбектерін-
дегі, оның компоненттік құрамы талданады. Студенттерді оқыту барысында шет тілі, яғни, негізгі коммуника-
тивтік  мақсаты  болып  табылады,  ауызша  тіл  басқа  адамды  түсіну  қабілетін  білдіреді  практикалық  дағдылар 
тілдік  түсіністік  оқып  ж`не  жазбаша  түрде  өз  ойын  білдіруге,  «коммуникативтік  құзыреттілік»термині  шет  
тілінде  сөйлейді.  Терминология  коммуникативті  бағдарланған  білім  беру  кеңістігінде  оқыту  мақсаттарының 
жаңа  өндірісті  шоғырландыру  қажеттігінің  туындауына  байланысты.  Олардың  кедендік,  этикет,  `леуметтік 
стереотиптер,  тарих  ж`не  м`дениет,  сондай-ақ  байланыс  процесінде  осы  білімдерін  қолдану  жолдарын:  `леу-
меттік-м`дени құзыреттілік ана динамиктер `леуметтік мінез-құлық ж`не сөйлеу ұлттық ж`не м`дени ерекше-
ліктері  мен  студенттердің  білімін  қамтиды.  М`дени  компонент  тілде  сөйлейтін  елде-сипаты  туралы  білімді 
жеткілікті  мөлшерде  иелену  арқылы  анықталады.  Социолингвистикалық  компоненті  «,  яғни  лингвистикалық 
білдіру  лингвистикалық  нысандары  мен  т`сілдерінің  таңдау  жасауға  мүмкіндігі,  байланыс  актінің  барабар 
жағдайларын  қамтиды,  байланыс  жағдай,  мақсаттары  мен  ниеттер,  диалог  серіктестердің  `леуметтік  ж`не 
функционалдық рөлдер  сияқты. 
Осылайша, дауыстық бірқатар проблемаларды шешу үшін қажетті к`сіби қасиеттері бар к`сіби жағдайларда 
`р  түрлі  практикалық  жұмыста  теориялық  білімді  табысты  қолдану  үшін  қабілетті  шеттілдік  студенттің 
тұлғасын  дамыту  үшін  қажетті  жағдайлар,  байланыс  ағынының  мақсатында  мен  шарттарына  с`йкес  ауызша 
өзара  іс-қимыл  жүзеге  асыруболып  табылады.Тіл,  сөйлеу,  тіл  ж`не  `леуметтік-м`дени  құзыреттілік  шеберлік-

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
69 
терін  көздейтін  көп  факторлы  интегративтік  шеттілдік  студенттердің  коммуникативтік  құзыреттілігін  қалып-
тастыру мақсатында, білім мен дағдыларды белгілі бір жүйеге жиынтықтау болып табылады. 
Резюме 
Языковая коммуникативная обучение 
Ешимбетова З.Б. – кандидат педагогических наук, akerke-zake62@mail.ru 
Данная  статья  главным  образом  рассматривает  приемы  и  методы  обучения  иностранному  языку  в  много-
численных  группах.  Эти  методы  основаны  на  формировании  коммуникативной  компетенции  студентов  и 
интегрировании  языковых  навыков  в  процессе  обучения.  что  касается  приемов,  рассмотрены  их  положи-
тельные  и  отрицательные  стороны  эффективности  их  применения.  Термин  «коммуникативная  компетенция» 
является одним из базовых понятий современной методики преподавания русского языка как иностранного. В 
работах  отечественных  исследователей  анализируется  её  компонентный  состав,  при  этом  разные  учёные 
предлагают разные формулировки и их интерпретацию. В процессе обучения иностранных студентов русскому 
языку основной является коммуникативная цель, т.е. практическое владение языком, что подразумевает умение 
понимать  устную  речь  другого  лица,  говорить  на  изучаемом  языке,  читать  с  пониманием,  а  также  письменно 
излагать  свои  мысли.  Термин  «коммуникативная  компетенция»  возник  в  связи  с  необходимостью  закрепить 
терминологически  новую  постановку  целей  обучения  в  коммуникативно  ориентированном  образовательном 
пространстве.Социокультурная компетенция предполагает знание учащимися национально-культурных особен-
ностей  социального  и  речевого  поведения  носителей  языка:  их  обычаев,  этикета,  социальных  стереотипов, 
истории  и  культуры,  а  также  способов  пользования  этими  знаниями  в  процессе  общения.  Страноведческий 
компонент  определяется  обладанием  достаточным  количеством  знаний  страноведческого  характера  о  стране 
изучаемого  языка.  Социолингвистический  компонент  подразумевает  «способность  осуществлять  выбор  лин-
гвистической формы и способа языкового выражения, адекватный условиям акта коммуникации, т.е. ситуации 
общения, целям и намерениям, социальным и функциональным ролям партнёров по общению». 
Таким  образом,  необходимыми  условиями  развития  личности  иностранного  студента,  способного  к 
успешному  применению  теоретических  знаний  в  практической  работе  в  различных  профессиональных  ситуа-
циях,  к  осуществлению  речевого  взаимодействия  в  соответствии  с  целью  и  условиями  протекания  комму-
никации,  обладающего  профессиональными  качествами,  необходимыми  для  решения  разнообразных  речевых 
задач, мы видим в целенаправленном формировании коммуникативной компетенции иностранного учащегося, 
как  многофакторного  интегративного  целого,  подразумевающего  овладение  языковой,  речевой,  лингвисти-
ческой  и  социокультурной  компетенциями,  определённым  набором  страноведческих  и  социолингвистических 
знаний и умений. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
70 
УДК: 80.811.111.2 
 
АҒЫЛШЫН ТІЛІНДЕ ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 
 
А.А. Баянбаева – Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті, шет тілдер 
кафедрасының аға оқытушысы, abayanbaeva@mail.ru; 8777 116 33 75, 
М.Б. Сайынова – Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті, шет тілдер 
кафедрасының оқытушысы, msaiynova@mail.ru; 8702 821 6050, 
М.А. Абдикаймова – Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті, шет тілдер 
кафедрасының оқытушысы, Togi_842@mail.ru 
 
Шет тілдерін оқытудың жетекші ж`не басты мақсаты білім алушыларға коммуникативтік құзыреттіліктерін 
үйрету  болып  табылады.  Ең  маңыздысы  қарым-қатынасқа  түсудің  мақсатына  жету  іскерлігін  дамыту,  шет 
тілдері  арқылы  сөйлеу  қатынасы  міндеттерін  жүзеге  асыру  қажет.  Диалогтық  сөйлеу  коммуникативтік 
іскерліктерді дамытудың бірден бір құралы бола отырып, коммуникативтік құзыреттілік негізін құрайды.  
Диалог зейін, ес, болжау ж`не тілдік естуге негізделетін терең ой `рекетін сипатайтын күрделі үдеріс болып 
табылады.  Бұған  осы  аумақта  зерттелінген  көптеген  зерттеу  жұмыстары  д`лел  бола  алады.  Өздігінен  диалог 
ауызша сөйлеу түрін көрсете отырып, екі субъект арасындағы ақпарат алмасу мақсатында, байланыс ж`не өзара 
түсіністік орнатуды сипаттайды.  
Диалог үшін сөйлеуші тұлғалардың ауысуы міндетті, сөйлеудің ауыспалы өзгерісі байқалуы тиіс. Сонымен 
бірге,  бір  мезгілде  өз  сөзін  айтуға,  оны  жүзеге  асыру  мен  қабылдау  ж`не  серіктестің  сөйлеуін  тыңдай  білу 
жүзеге асады. Бұл өте маңызды болып табылады.  
Түйін сөздер: оқыту, ағылшын тілі, диалог, сөйлеу, негіздер.  
 
Тілді тек тілдік бірліктер мен олардың өзара байланысының қатаң құрылымды жүйесі деп түсінуге 
болмайды, тіл ең алдымен қатысым құралы болып табылады. 
Тіл  –  адамдардың  қарым-қатынас  құралы  болғандықтан,  ол  сөйлеу  `рекетінің  арқауы  болып 
табылады.  Тіл–  ұлт  пен  ұлтты  жақындастыратын  өзгеше  қатынас.  Тілмен  сөйлесу  адамзат  баласы 
үшін тысқары бір дүние емес, ол ішкі құбылыс. Сөйлеу тек адамға ғана т`н. Сөйлеу `рекетінің жан-
жақты  ғылыми  тұрғыдан  зерттелуі  тіл  білімінде  ХХғасырдан  бастау  алады.Тіл  білімі  үшін  сөйлеу 
`рекетін зерттеу үлкен м`селелердің бірі екендігін швед лингвисі Фердинанд де Соссюр алғаш болып 
көрсеткен. Бала тілін зерттеген ғалымдар: Л.Щерба, Е.Кубрякова, Е.И.Пассов, И.Л.Бим, И.Ф.Комков, 
А.А.Леонтьев. И.В.Рахманов, С.Канцнельсон, Н.И.Жинкин, Г.В.Колшанский, Э.П.Шубин. т.б. Қазақ-
стандық  ғалымдар:  Т.А.Аяпова,  Э.Д.Сүлейменова,  Ф.Ш.Оразбаева.т.б.  Л.Щерба:  «Сөйлеу  `рекеті 
дегеніміз  –  үзіксіз  үрдіс  ж`не  ол  сөйлеу  үрдісі  мен  тыңдаудан  тұрады»  деген,  ал  адам  баласының 
сөйлеуі-баланың  алғашқы  сөйлеуі  ж`не  тілдік  ортада  түсінуі,  белгілі  бір  жағдаятқа  байланысты, 
мақсатты, қажетті болып табылатындығынан айқындалатыны белгілі. [1,43]. 
Тілді  оқытудағы  ең  басты  мақсат  –  оқушыны  сөйлеуге,  яғни  айтар  ойын  жеткізе  білуге  үйрету. 
Сөйлеу тілдік қарым-қатынас барысында адамның өз oйын жарыққа шығару процесі, өз сөзін екінші 
біреуге түсінікті етіп жеткізуі. Сөйлеуге үйрету дегенде мынадай ұғымға м`н беріледі: бұл – адам мен 
адамның  тілдік  қарым-қатынаста  бір-бірімен  тілдесуі,  сөйлесуі  яғни  бір  адамның  өз  ойын  екінші 
адамға ауызша жеткізуі, сөйлеуі, айтуы. Сонымен бірге айтылған ойдың адамға түсінікті болып, оны 
қабылдау  арқылы  екінші  адамның  оған  өзіндік  жауап  қайтаруы.  Бұл  сөйлеуге  үйретудің  бір  адамға 
ғана м`селе емес екендігін көрсетеді. Ол тілдік коммуникация арқылы жүзеге асады. Сөйлеу `рекеті – 
тілді  үйрену  жолындағы  маңызды  баспалдақ,  қажетті  шарт  қана  емес,  ол-адамзаттың  қоғамдағы 
орнын,  қызметін  көрсететін  күрделі  `рекет.  Өйткені,  сөйлеу  `рекеті  адамдық  қасиетті  білдіретін 
басты өлшемдердің бірі. Ауызша сөйлеуге үйрету – тілді жалаң үйрену емес, адамның  жалпы ойлау 
қабілетін  кеңейту,  жетілдіру  деген  сөз.  Жалпы  сөйлеу  `рекетін  меңгеру  үшін  мына  жағдайларды 
ескеру  қажет:  Үйрететін  тілде  сөйлеуге  деген  қажеттілік;  қоршаған  орта,  жағдайдың  `сері;  жеке 
бастың қабілеті; сөйлеудің негізгі мақсатын айқындау. 
«Сөйлей білу қандай керек болса, жаза білудің керектігі одан та артық», «сөйлегенде сөздің жүйе-
сін  келтіріп  сөйлеу»  қажет.  «Сөздің  жүйесін  қисынын  келтіріп  жаза  білуге:  қай  сөз  қандай  орында 
қалай  өзгеріп,  қалайша  бір-біріне  қиындасып,  жалғасатын  дағдысын  білу»  керек.  «Сөйлеудің  асыл 
мағынасы  –  біреуге  білдірейін  деген  ойын  айту.  Айтушының  мақсаты  –  тыңдаушыға  ойын  түгел 
түсіндіру.  Ойын  түсіндіру  үшін  соған  керек  сөздерді  алу  қажет.  Бір  сөзді  ойын  анықтау  үшін  алса, 
екінші сөзді ойын толықтыру үшін алады, үшінші сөзді ойын пысықтау үшін алады» деген А.Байтұр-

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
71 
сыновтың пікірі синтаксисті қатысымдық-танымдық тұрғыдан оқытудың өзегін анықтауда маңызды 
рөл атқарады [2,43]. 
Ағылшын  тілін  оқытуда  коммуникативтік  мақсатқа  жетуде  ауызша  сөйлеудің  маңызы  зор. 
Сөйлеуге үйрету үшін оқыту `дісі ситуативті `діс болуы керек себебі: ситуативтілік сөйлеу `рекетінің 
табиғи қасиеті болып табылады. 
Сөйлеуге үйрету үшін қажетті ситуацияларды мынадай жолдармен беруге болады: 
а) «көз алдыңа елестетіп көр», «қиялдап көр» деген сияқты т.б. тапсырмалар арқылы ситуациялар 
құру; 
`)  белгілі  бір  ситуацияны  жасайтын  сурет  немесе  ситуацияны  дамытатын,  күшейтетін  суреттер 
тізбегіне қарап, соның көмегімен сөйлеу; 
б) күнделікті өмірдегі болып жатқан жағдайға ұқсас н`рселерді сипаттау. 
Оқытудың  ситуативтілігі  оқушылар  мен  мұғалім  арасындағы  қарым-қатынасқа  негізделген  жағ-
дайда  ғана  сабақ  үстінде  қатынас  ситуациясы  пайда  болады.  Е.Пассов  ұзақ  жылдар  бойы  жүргізген 
ғылыми-зерттеу  жұмысының  н`тижесінде  коммуникативтік  оқытуда  «ситуация»  мен  «ситуатив-
тілікті»  анықтап  алу  қажет  екеніне  көз  жеткізген.  «Ситуация»-дегеніміз,  қарым-қатынас  жасаушы-
лардың,  сөйлесушілердің  санасында  қалыптасқан  өзара  қарым-қатынасының  жүйесі;  ал  «ситуатив-
тілік-қарым-қатынастармен  байланыс»  деп  қорытынды  жасайды.  Ол  іс-`рекеттерде  өзара  қарым-
қатынастарда  мынадай  жетекші  факторлар  болады  деп  көрсетеді:  а)  статустық;  `)  рольдік;  б)  іс-
`рекеттік; в) ізгілік  [3, 90]. 
Қарым-қатынас  процесі  оқытудың  мақсатына,  жағдайына,  мүмкіндігіне  қарай  үнемі  өзгерісте 
болады. Сондықтан, сөйлеуші сол өзгерістерге байланысты қарым-қатынастағы өзгерістерді де еске-
ріп отыруы керек. Оқушыларды қарым-қатынастың `р түріне дайындау үшін материалдарды да жиі 
түрлендіріп отыруды қажет етеді. Осы ұстанымға байланысты тілдік дағдылар да өзгертіліп отыры-
луы  керек.  Бұл  оқушылардың  айтқысы  келген  ойын  басқаша  жеткізуге,  сөйлеу  біліктілігін  жетіл-
діруге, тез сөйлеуге көмектеседі. 
Сонда  ғана,  оқушылар  жаңа  материалды  іс  жүзінде  қолдануға  тезірек  машықтанады.  Материал 
жаңа болуы керек, сонымен бірге қайталау кезінде сол қалпында емес, басқа контекстерде өзгертіліп 
берілуі керек, сол кезде ғана оқушылардың білік дағдылары бірте-бірте дамиды. 
Екінші  тараудың  екінші  тарамшасында  ағылшын  тілінде  тілдік  тіректер  арқылы  ауызекі  сөйлеу 
дағдысын қалыптастыру жолдары қарастырылады. 
Ағылшын тілін оқытуда коммуникативті мақсатқа жетуде ауызекі сөйлеудің рөлі өте зор. Себебі, 
ауызша сөйлеу арқылы адамдар бір-бірін түсінеді, өз ойларын айтады, д`лелдейді, естіген, айтылған 
хабарға  өз  көңіл-күй  қатынасын  білдіреді.  Сөйлеудің  екі  түрі  бар.  Олар:  монологтық,  диалогтық. 
Диалог – екі немесе бірнеше адамның сұрақ-жауап ретінде сөйлесіп, тіл қатысуы. Диалогтық сөйлеу 
алдын  ала  жоспарланбайды,  сөйлесу  кезінде  пайда  болады.  Оқушылар  жалпы,  арнаулы  сұрақтарды 
қоя алуы, `р түрлі сұрақтарға жауап бере алуы, өтініш, бір н`рсемен келісетінін немесе келіспейтінін 
білдіре  алуы  керек.  Оқушылардың  сөйлеу  қарқынын  өсіру  керек  ж`не  `р  оқушы  сөйлегенде  кем 
дегенде  екі  реплика  айтуы  керек.  Диалогтық  сөйлеуді  дамытуда  дискуссия-сабақ,  экскурсия-сабақ, 
ойын-сабақ,  талқылау  сабақтарының  рөлі  зор.  Монологты  сөйлеуді  дамыту  сабақтары  –шет  тіліне 
оқытудағы негізгі сабақтардың бірі. Монологтық сөйлеу алдынала `зірленуді талап етеді. 
Ағылшын  тілін  оқытуда  тілдік  тіректер  арқылы  оқушылардың  білім,  білік  дағдыларын  дамыту 
басты  мақсат  болып  табылады.  Егер  оқушыларды  ағылшын  тілінде  тілдік  тіректер  арқылы  монолог 
түрінде сөйлеуге үйретсе, онда олардың сөйлеу қабілеттері, танымдық қызығушылықтары, м`тін мен 
жұмыс  жасау  кезінде  шығармашылық  дағдылары  қалыптасып  қана  қоймай,олар  ағылшын  тілінде 
еркін  сөйлеуге  машықтанады.  Оқушыларды  монолог  түрінде  сөйлеуге  үйретуде  тілдік  тіректердің 
маңызы зор. Ағылшын тілдерін оқыту `дістемелерінде «тірек» ұғымы `ртүрлі түсіндіріледі. Көптеген 
ғылыми жұмыстарда ол, стимул, `рекет жасауға түрткі ретінде қарастырылады. Мағлұмат түрткі бола 
алады,  ал  мұғалімнің  міндеті  оқушылардың  тыңдаған,  оқыған,  көрген  м`ліметтерін  дұрыс  басқара 
отырып, оларды монолог түрінде сөйлету. Көп жағдайда тілдік тіректер сөз `рекетін ұйымдастырушы 
болып,олардың белгілі бір бағытта дамуына,оқушылардың сөйлегенде қате жасамауына д`некер бола 
алады.  Сөйлеудің  монолог  түрін  қолдану  үшін,  сөйлеушіге  белгілі  бір  мазмұн  керек,  ол  сол 
мазмұнның  негізінде  сөйлемдер  құра  білуі  тиіс,  монолог  сөздің  ұйымдасқан  түрі,  сондықтан  мұнда 
жекелеген  сөйлемдер  мен  айтылымдар  ғана  емес,  бүкіл  хабар  жоспарланып,  бағдарлануы  керек. 
Тілдік тіректер оқушылардың монолог түрінде сөйлеуіне көмегі зор [4, 260]. 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
72 
Ауызша сөйлеудің екінші түрі – монолог. Монологты бір адам ғана сөйлейді, ол бір немесе бірне-
ше  тыңдарманға  айтылады.  Ол:  мұғалімнің  `ңгімесі,  студенттің  толық  жауабы,  баяндама  т.с.  Құры-
лым жағынан монолог өте күрделі ж`не грамматикалық ережелерді қатаң сақтауды, ой ұшқырлығын, 
логикалық тұрғысынан жақсы құрылған ж`не жүйелі `ңгімені талап етеді. 
Монолог  диалог  сөзге  қарағанда  кешірек  дамиды,  сондықтан  алғашқы  сатыда  студенттерге 
монологтық сөзге үйретуде педагогтар көп жылдар бойы осы проблеманы шешуге ұмтылуда.  
Теориялық  тұжырымдарды  ескере  отырып,  методологиялық  жағдайда  жаңа  білім  берудің  талап-
тарына сай ағылшын тілі сабағында интерактивті т`сілді қолдана отырып, монологты сөз іскерлігін 
қалыптастыру  өңделеді.  Жеке  тұлғаны  дамыта  оқытудың  теориялары  мен  заңдылықтарына  с`йкес 
ұйымдастырылуы,  үлгіленуі  студенттің  жеке  танымдық  белсенділігі  шығармашылық  кезеңінде 
қалыптасады.  Танымдық  қабілеттері  дамиды,  студенттер  м`селені  бақылау,  сараптау  барысында 
нысананы  белгілейді.  М`селені  шешуде  ұсынылған  шешімін  таңдайды.  Оның  шешілу  жолдары 
алынған  ақпаратқа  сын  көзбен  қарау,  өз  пікірін  сараптап  құрай  алу,  ақпаратты  өңдеу  алғашқы 
кезеңінде  жүзеге  асырылады.  Жеке  тұлға  алдында  монлогтық  сөзді  дайындауда  білім,  өздік  шығар-
машылық мақсаттарды дамыту қойылады. 
Ағылшын  тілі  сабағында  оқушылардың  тілін  дамыту,  білім-білік  дағдыларын  қалыптастыру, 
сөйлеуге деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру мақсатында жүргізілетін жұмыстарға төмен-
дегідей `дістерді жатқызуға болады [5]: 
1.  Ауызша `діс – теория ж`не фактіге негізделген білімді қалыптастыруда, үй тапсырмасын ж`не 
жаңа сабақты пысықтауда, ережелерді қайталауда пайдаланылады. 
2.  Көрнекі  `дісті  –  бақылау  қабілетін  дамыту,  оқылатын  м`селеге  ықыласын  көтеру  ж`не  оқу 
материалының мазмұнын көрнекілік арқылы түсіндіруде қолданылады. 
3.  Практикалық  `діс  –  практикалық  іскерлік  пен  `детті  дамыту  үшін  ж`не  тақырып  мазмұнына 
с`йкес практикалық жұмыстарды жүргізу үшін түсіндірілген материалды оқушылардың қаншалықты 
меңгергенін бақылау үшін пайдаланылады. 
4.  Іздену  `дісі  –  өзінше  ойлануды  ж`не  зерттеу  қабілеттерін  дамыту  үшін  оқушыларды  тақы-
рыпты проблемалық оқытуға `зірлеуде қолданылады. 
5.  Индуктивтік `діс – қорытынды жасау қабілетін дамыту күрделендіре оқыту үшін, ойлау қабіле-
тін қалыптастыру үшін пайдаланылады. 
6.  Өзіндік  жұмыс  `дісін  –  оқу  `рекетінде  жұмыс  істеуде  қабілетті  дамыту  ж`не  оқу  еңбегінде 
дағдыны  қалыптастыруда  жеңіл  тақырыптарды  өз  бетінше  дайындауға,  дидактикалық  материал-
дармен тиімді жұмыс жасай білуге баулу үшін қолданылады. 
7.  Ойын  `дісі  –  оқушының  сабаққа  деген  қызығушылығын  оятып,  белсенділіктерін  арттыра 
түседі, сонымен қатар оқушылардың сөйлеу - білік дағдыларын қалыптастырады. 
Аталған `дістерді пайдалана отырып түрлі тапсырмалар мен жаттығуларды, теориялық м`селелер 
мен қағидаларды меңгерту тиімді болып табылады. 
Сонымен, оқушылардың ағылшын тілінде ауызекі сөйлеу қабілеттерін дамыту бағытында түрлі іс-
`рекет ұйымдастыруға болады. Шет тілі п`ні бойынша оқушы ереже мен ұғымдар анықтамасын тек 
жаттап алғаннан гөрі, оларды іс жүзінде саналы түрде қолдана алуы қажет. Түрлі тапсырмалар мен 
жаттығулар арқылы теориялық білімді шыңдауға болады. 
 
1  Абдыкаппарова  С.К.  Развитие  теории  и  практики  межкультурой  коммуникации  в  РК.  http://inlang. 
linguanet.ru/Scientific  Work/Conferences 
2 Сақтағанова М.С., Алиева Н.Қ., Айтбаева Н.Қ. « Ағылшын тілін оқытудың eдістері», Білім, №3, 2006ж. 
43-бет. 
3  Современная  методика  обучения  иностранным  языкам:  методические  указания  к  лабораторным  заня-
тиям  для  студентов  специальности  050119  "Иностранный  язык:  два  иностранных  языка"  /  сост.  А.К.Каир-
баева, Р.Г.Дуненкулова. – Павлодар: Кереку, 2009. – 90 с. 
4 Гальскова Н.Д. Современная методика обучения иностранным языкам. – М., 2000. – 260 с. 
5 Рақымжанова С.Қ. «Шетел тілін оқыту eдістемесі», 2007ж, №5.–78 
 

жүктеу/скачать 13,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: