С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж.
179 білім беру бағдарламаларымен қамтамасыз етеді , ал университет негізіндегі колледждер жалпы білім беру бағдарламасына с`йкес бір жылдық бакалавр ж`не магистр д`режесімен қамтамасыз ете алады. Тек екі жеке университет жалпы білім беру бағдарламасына с`йкес барлық үш д`режелі білім беру қызметін ұсынуға құқылы. Жеке университет негізіндегі колледждер барлық д`режедегі білім беру мүмкіндігінің с`йкестігін үнемі д`лелдеп тұрулары қажет [8]. 2013 жылға дейін жоғарғы оқу орнын сапамен қамтамасыз ету м`селесімен Швецияның білім министрлігі негізінде құрылған «Шведтік ұлттық жоғарғы білім беру бойынша агентігі» ж`не бес негізгі бөлімнен: сапамен қамтамасыз ету, құқықтық бөлім, біліктілікті тану бөлімі, жоғарғы білімді беруді анализдеу ж`не коммуникация бөлімінен тұрды. Сапамен қамтамасыз ету бөлімі екі негізгі қызметті : - ғылыми д`режені беру құқығымен қамтамасыз ету (жаңа оқу бағдарламаларына арналған); - п`ндер аумағын бағалау (қолданыстағы оқу бағдарламаларына арналған). Шведтік ұлттық жоғарғы білім бойынша агентігінің (Hogskoleverket) негізгі қызметі : шведтік университеттер мен жоғарғы білім беруде жалпыламасапамен қамтамасыз ету, бақылау, мониторинг, жоғарғы білім беруді дамыту, зерттеу ж`не анализ, шет елдік біліктілікті бағалау ж`не студенттерді ақпараттандыру. 2013 жылдың 1 қаңтарынан бастап агенттік мемлекеттік орган ретінде өз жұмысын аяқтады [9]. Агенттік құзыреттілігі мен қызметін қазіргі таңда жаңа екі мемлекеттік орган: Швеция универси- тетінің ректорлар кеңесі (Universitetskanslersambetet) ж`не Шведтік жоғарғы білім беру бойынша университеттер мен колледждер кеңесі (Universitets-och hogskoleradet) атқарады. Қазіргі таңда, Швеция мемлекетінің жалпы жоғарғы білім беруді сапамен қамтамасыз ету келесі- дей бағыттарды қамтиды: - ғылыми д`режені беру құқығын мемлекеттік бақылау (жаңа бағдарламалар бойынш); - п`ндік аумақты бағалау (қолданыстағы бағдарламалар бойынша) ; - эксперттік топтың бағалау `рекеттерін жүргізуі. Осының негізінде сапа нақты көрсеткіштерін бағаланады: - оқытушылар құрамының біліктілігі; - білім беру аумағы; - инфрақұрылым; - білім беру бағдарламаларының құрылымы; - ғылыми д`режені беру жүйесі. Сонымен, Швециядағы жоғарғы білімді сапамен қамтамасыз ету ерекшелігі курстар мен бағдар- ламалар н`тижесін бағалауда екені белгілі. Осы орайда «н`тиже» термині мағынасы, оқу курстары мен бағдарламаларының білім беру заңындағы анықталған талаптарға қаншалықты с`йкес екенді- гімен бағаланады. Яғни, заңи талаптар білім беру саласының қатаң бақылауда болуы Швед мемле- кетінің білім саласын жетік дамыту үшін өте қатал жүйені болданатыны анықталып тұр. Қазіргі таңда курстар мен бағдарламаларды бағалау арнайы эсперттік топтармен жүзеге асыры- лады. Мысалы, 2011-2012 жылдар аралығындағы 553 оқу бағдарламаларының (жалпы ж`не маман- дандырылған д`режеде ) 77-сі ғана мамандар даярлауда сапасы «өте жоғары д`режеде» екені, 345 «жоғары » сапада ж`не 131 бағдарлама «қанағаттанарлық» сапада деп бағаланған. Сонымен қатар, тағы бір ерекшелік - Швеция университеттер мен университет негізіндегі кол- ледждерде гендрлік дисбаланс саясаты байқалады. Мысалы, 2011 жылда тек 23% `йел профессорлар болса, қазіргі таңда `йел профессорлар саны 28% құрайды. Шет елдік `йел оқытушы, лекторларды тартуға бағытталған көптеген бағдарламалар бар. Себебі, бұл бағдарламалар жергілікті `йел профес- сорлар санының артуына, ғылыми-зерттеу жұмыстарының жандануына септігін тигізеді деп есепте- лінеді [10]. Мұндай жоғарғы білім берудегі сапаны жоғарылатудың шет елдік т`жірибелерін қарасты- руда еліміздің білім саласындағы басшылықтың сапа жұмысына деген өзгерістер енгізуде септігін тигізетіні анық. Жоғарғы білім беруде сапаны қамтамасыз ету тікелей мемлекеттік органдар мен оқу орнының ішкі басқару ж`не бақылау бөлімдерінің халықаралық стандарттар негізінде жұмыс атқаратынын жоғары- да аталып өтілді. Білім беру саласында жаһандық ғалымдар т`жірибесіне сүйенсек, б`секелестік стратегиясының негізі ISO 9001 сериялы халықаралық стандарт талаптарына сай келетін менеджмент жүйесінің сапа- Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 180 сы арқылы сапаға деген бағыт-бағдары болып табылады деп көрсетеді. ЖОО білім беру қызмет- терінің сапасын жоғарылату мемлекеттік міндеттер тұрғысынан стратегиялық мақсат ж`не ЖОО өз міндеттері тұрғысында оның жандануын ж`не дамуын, сапалы қызметін қамтамасыз ету тетігі ретін- де қарастырылады. Қазіргі таңда ЖОО өз жағдайын «нарық субъектісі» ретінде қабылдауы керек ж`не соған орай барлық нарықтық экономиканың заңдылықтары, тірі қалудағы б`секелестік күрестің заңдылықтары білім беру қызметі нарығында да жүретінін мойындауы қажет. 1 ҚР білім туралы заңы 27.07.2007 N319-3 2 http://www.quality.edu.ru/quality/sk/menedjment /393 3 Нұпейісова М.М. Сапаны басқару негіздері: Оқу құралы. –Алматы: Экономика, 2011-260 б. 4 Лившина В.В. Развитие методологии создания систем менеджмента качества Университетское образо- вание: практика и анализ – 2013. -№2 (25) 5 Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау жeне сапаны басқару: Оқу құралы. Алматы: Экономика, 2013. -336 б. 6 «Қазақстан – 2050» ҚР Президенті Н.n.Назарбаевтың 14.12.2012 ж. Қазақстан халқына Жолдауы. 7 The Europe 2020 Competiteveness Report : Building a More Compettiteve Europe. – http: // www.weforum. org/reports/europe –2020-competitiveness-report-building-more-competiteve-europe. 8 Qs World University Ranking –http: www.lunduniversity.lu.se/upload/staff/higher _educatian_org.pdf. 9 Swedish Universities & University Colleges, Short Version of Annual Report 2012.–http: //www.hsv.se/download 10 The Swedish Higher Education Authority - www.ambetet.se. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|