С. Ж. Бахтиярова
жүктеу/скачать 4,53 Mb. Pdf көрінісі
|
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)
- Бұл бет үшін навигация:
- Жарысқа қатысушыларға рҧқсат беру.
- Спортшылардың қатысу кезегі.
- Спортшылардың қҧқықтары мен міндеттері.
| Жарысқа қатысушылар.
Жасӛспірімдік тобы: 11-13 жас. Кіші жасӛспірімдер тобы: 14-15 жас, қыздар мен ҧлдар. Ҥлкен жасӛспірімдер тобы: 16-17 жас, қыздар мен жігіттер. Ересектер тобы: 18 жастан жоғары ерлер мен әйелдер. Бҧл топтан жастар тобы бӛлініп шығады. Жарысқа қатысушыларға рҧқсат беру. Жарысқа арнайы дайындықтан ӛткен және дәрігердің рҧқсаты бар адамдар ғана жіберіледі. Дәрігердің рҧқсат берген қҧжаты болып сынақ кітапшасы, дәрігердің визасы бар және әр фамилия тҧсында дәрігердің мӛрі қойылған атаулы ӛтініші немесе бекітілген ҥлгідегі жеке анықтамасы болып табылады. Спортшылардың қатысу кезегі. Жарыстың тҥрі мен ауқымына қарамастан секіру мен лақтыру жарыстарына қатысу кезегі жеребемен анықталады. Жҥгіру (жҥріс) жарысында жолдарды немесе орындарды бӛлу әр айналымда жеребемен анықталады. Кӛпсайыс жарысында да әртҥрі ҥшін жеребе жҥргізіледі. Командалық жарыстарда қатысушылардың ӛнер кӛрсету кезегі, сонымен қатар жҥгіру жолдарын бӛлу жеребесі бҥкіл жарыс ҥшін бір ӛткізіледі (бҧл ҥшін тҥрлерді кезектеу кестесі дайындалады). Спортшылардың қҧқықтары мен міндеттері. Спортшылар жарыстың ӛткізілу тәртібі мен ережесін білуі қажет. Тәртіп бҧзғаны ҥшін және сырттан кӛмек ҥшін ескерту жасалады (сары карточка), қайталап тәртіп бҧзған жағдайда қатысушы жарыстан шығарылады (қызыл карточка), оған дейінгі нәтижелер саналады. Айқын техни- калық дайындықсыз қатысушы жарысқа қатысуға жіберілмейді. Тіркелуге жиналу орнына келу: жҥгірушілер, лақтырушылар, ҧзындыққа секірушілер ҥшін – 20 минут бҧрын, биіктікке секірушілер ҥшін – 25-30 минут, сырықпен секірушілер ҥшін – 40-50 минут бҧрын 22 жҥргізіледі. Тіркелуге кешіккен спортшылар жарысқа жіберілмейді. Лақтыру мен секіру мҥмкіндіктерін орындауға 1 минут (сырықпен секіруде – 1,5 минут) беріледі. Бір уақытта ӛткізіліп жатырған әртҥрлі жарыста (мысалы, жҥгіруде және секіруде) қатысушы алдымен жҥгіруге, тек содан кейін секіру мен лақтыруға қатысуы керек. Бҧл жағдайда ол жарысты сол биіктіктен немесе сол мҥмкіндігінен бастайды. Егер қатысушы бірнеше жарыс тҥрінен жазылса, оларға қатысуға міндетті. Барлық жарыстар ҧйымдастырушы ҧйыммен қарастырылған және бекітілген ережеге сай жҥргізіледі. Ереже жарыстардың негізгі қҧжаты болып табылады, ережені басшылыққа ала отырып, тӛрешілер алқасы жарысты жҥргізеді. Ережеге толықтырулар мен ӛзгерістер еңгізуді тек қана жарысты ӛткізіп жатқан ҧйымдар ӛкілдерінің кӛмегімен және команда ӛкілдерімен бірге бас тӛрешілер алқасы жҥзеге асыруы мҥмкін. Жеңіл атлетика бойынша жарыстарды ӛткізетін ҧйымдар жарыс мерзімінен бҧрын командаларға (мекемелерге, оқу орындарына және т.б.) жарыс ережесін жіберу қажет. Ереже келесідей бӛлімдерден тҧрады: - жарыстың мақсаты мен міндеттері; - жарысты ӛткізу орыны мен уақыты; - жарысты ҧйымдастыру басшылығы; - қатысатын ҧйымдар мен командалар; - жарыстың бағдарламасы (кҥндері мен сағаттары болуы тиіс); - команда қҧрамы мен бір қатысушы ҥшін жарыстық әрекет саны; - жеке және командалық жеңімпаздарды анықтау тәртібі мен шарттары (есептеу жҥйесі мен бағалау); - марапаттау рәсімі; - ҧйымдар мен қатысушыларды қабылдау шарттары; - тапсырыстарды ҧсыну мерзімі мен шарттары; - ереже жарыстардың сәйкесті шартына қарама-қайшы болмауы тиіс. Кҥні мен сағаттары бойынша жарыстардың бағдарламасын тарату кезінде мыналарды ескеру қажет: - осы жарыстарды жҥргізуде жарыстардың тҥрлері; - жарыстарға бӛлінген сағат санын, тәулік санын; - жабық жерде ӛткізілсе жарықтың болуын; - бағдарламалық жарыс тҥрлері бойынша қатысушылардың болжамдылығы; - бір уақытта секіру мен лақтыру ҥшін секторлар санын; 23 - жарысқа қатысушылардың біртекті жаттығуларды реттеу мҥмкіндігі (мысалы 100 метрге жҥгіру, 200 метрге жҥгіру, 400 метрге жҥгіру және ҧзындыққа секіру т.б. ); - бірнеше айналым арақашықтықтарын жасау (жҥгірулер айналымы, ширек финалдар, жартылай финалдар, финал); Кҥндер бойынша бағдарламаны жоспарлаудың қарапайым тәсілі, мысалы, ӛсуі бойынша жҥгіру тҥрлерін қарастырған жӛн: тақ тҥрлері - бірінші кҥні, жҧп тҥрлері – екінші кҥні, егер жарыстар ҥш кҥн жҥргізілетін болса, онда: I тҥрі – бірінші кҥні, II тҥрі – екінші кҥні, III тҥрі - ҥшінші кҥні, IV тҥрі – тӛртінші кҥні және т.б. Разрядтар бойынша жарыстардың ережелерінде жҥгірулер айналымын, секірулерді, лақтыруларды ӛткізу ҥшін белгілі-бір уақыт беріледі. Ӛзіндік саралау ҥшін бір жҥгіріс айналымы мен тӛрешілер алқасының жҧмысы уақытын есепке алу қажет. Ережеде командалық біріншілікті анықтау ҥшін есептеу жҥйесін яғни, ӛткізілетін жаттығу тҥрлерінің санын, бір тҥрдегі қатысушылар санын, орны немесе ҧпай саны бойынша нәтижелерде бағалау жҥйесін дәл орнату қажет. жүктеу/скачать 4,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|