С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді тиісінше орындамау (138-бап)



бет39/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   231
Балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді тиісінше орындамау (138-бап)

Қылмыстық құқықтағы бұл бап мүлдем жаңа құрам болып табылады.


Қылмыстың тікелей объектісі-балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қоғамдық қатынастар. Қылмыстың жәбірленушісі-балалар. Қылмыс объективтік жағынан-қызметі бойынша өзіне балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттер жүктелген адамның не осы міндеттерді арнайы тапсырма бойынша орындаушының немесе мұндай міндеттерді ерікті түрде өзіне алған адамның тиісінше орындамауы арқылы көрініс береді. Яғни көрсетілген қылмыс әрекетсіздік арқылы істеледі. Балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін адамдар өз міндеттерін тиісінше орындамайды. Мысалы, балабақша меңгерушісі жас балаларды қараусыз тастап, дүкен аралап кетеді, осы кезде баланың бірі көшеге шығып кетіп, көлікке қағылып, орташа ауырлықтағы дене жарақатын алады. Бұл жерде қызметі бойынша өзіне жүктелген міндетті балабақша меңгерушісі орындамау салдарынан баланың өмірі мен денсаулығына қауіп төнді. Қылмыс құрамы материалдық және ол заңда көрсетілген зардап-баланың денсаулығына абайсызда ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтірілген сәттен бастап аяқталған деп табылады. Қылмыстық әрекетсіздік пен орын алған зардаптың арасында байланыс болуы хақ. Субъективтік жағынан қылмыс абайсызда істеледі. Қылмыстың субъектісі-жасы 16-ға толған, өзіне осы міндеттер қызметі бойынша жүктелген адам; мұндай міндеттерді өзіне ерікті түрде алған адам.


Қамқоршы немесе қорғаншы құқықтарын
теріс пайдалану (139-бап)

Қылмыстың объектісі-қамқоршы немесе қорғаншы тағайындалған баланың денсаулығы, дұрыс тәрбиесі, сондай-ақ олардың материалдық мүдделері. Объективтік жағынан қылмыс қамқоршылықты немесе қорғаншылықты пайдакүнемдік немесе қамқоршылықтағы балаға зиян келтіру үшін өзге арам мақсаттарға пайдалану немесе қорғаншылықтағы баланы қасақана қадағалаусыз немесе қажетті көмексіз қалдыру қамқоршылықтағы баланың құқықтары мен заңды мүдделеріне елеулі нұқсан келтіруге әкеп соғу әрекеттерін істеу арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, қамқоршылықты немесе қорғаншылықты пайда табу мақсатымен-яғни балаға тиісті меншікті талан-таражға салу үшін пайдалану немесе балаларға тиімсіз келісімдер жасау; балаларды көмексіз, қадағалаусыз қалдырып қаңғытып жіберу, оларды ұрып-соғу, қорлық көрсету, аш ұстау, оқытпау сияқты заңды құқықтары мен мүдделеріне нұқсан келтіру. Қылмыс материалдық құрамға жатады. Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен істеледі. Қылмыстың мақсаты-пайдакүнемдік немесе өзге арам пиғылдар. Қылмыстың субъектісі-заң бойынша белгіленген қамқоршы немесе қорғаншы.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет