С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Көлік құралдарын сапасыз жөндеу және оларды техникалық ақауларымен пайдалануға шығару, мас күйіндегі адамды көлік құралын жүргізуге жіберу (298-бап)



бет153/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   231
Көлік құралдарын сапасыз жөндеу және оларды техникалық ақауларымен пайдалануға шығару, мас күйіндегі адамды көлік құралын жүргізуге жіберу (298-бап)

Көлік құралдарын, қатынас жолдарын, белгі беру немесе байланыс құралдарын не өзге көлік жабдықтарын сапасыз жөндеу, сондай-ақ көлік құралдарының техникалық күйіне жауапты адамның техникалық ақауы бар екені белгілі көлік құралдарын пайдалануға шығаруы, егер бұл әрекеттер абайсызда денсаулыққа ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтірсе Қылмыстық кодекстің 298-бабының 1-тармағы бойынша жауаптылық көзделеді. Осы қылмыстың негізгі де қосымша тікелей объектісі қылмыстық кодекстің 295-бабындағы қылмыстың объектісімен бірдей. Заң қылмыстың затының қатарына-көліктің барлық түрлерін (теміржол, әуе, теңіз, су, автокөлік), қатынас жолдарын, белгі беру немесе байланыс құралдарын, өзге көлік жабдықтарын (мысалы, электропоезды қозғалысқа келтіретін контактілік сымдар) жатқызған. Қатынас жолдарына-рельстер, шпалдар, ұшу алаңдары, жол айырықтары, су көлігі тоқтайтын айлақ, жол төсем т.б. жатады. Белгі беру құралдарына- семафорлар, бағдаршамдар, шлагбаумдар, маяктар, бакендер, белгі беру құрылымдары, автотежегіш жүйелері т.с.с. жатады. Байланыс құралдарына-ведомстволық телефондар, радиотелефондар және телеграф линиялары, рациялар, жасанды байланыс аппараттары т.с.с. жатады. Өзге де көлік жабдықтарына көпірлер, эстакадылар, радиолокаторлар, туннелдер,шлюздер т.с.с. жатады. Қылмыс объективтік жағынан:


а) көлік құралдарын, қатынас жолдарын, белгі беру немесе байланыс құралдарын, не өзге көлік жабдықтарын сапасыз жөндеу, сондай-ақ техникалық ақауы бар көлік құралдарын пайдалануға шығару;
б) денсаулыққа ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтіру;
в) көрсетілген осы әрекет пен орын алған зардаптың арасын байланыстырудың себепті байланысы болуы арқылы сипатталады. Жөнделген бұйымдарды міндетті техникалық талаптарға сай емес күйде әзірлеу сапасыз жөндеу деп танылады. Көлік құралдарының техникалық күйіне жауапты адамның техникалық ақауы бар екені белгілі көлік құралдарын пайдалануға уақытша, ауызша немесе жазбаша түрде рұқсат етуі, оларды жолға шығару деп танылады.
Мас адам деп - есірткі немесе алкогольдік ішімдіктерді пайдалану арқылы мастық күйге түскен адам. Көлік иелерінің немесе иеленушілерінің мас күйдегі адамды көлікті жүргізуге жіберуі, одан заңда көрсетілген зардаптың орын алуы және осы іс-әрекет пен зардаптың арасындағы себепті байланыстың нақты болуы қылмыстық жауаптылықтың негізі болып табылады. Субъективтік жағынан көрсетілген қылмыс құрамы абайсыздықпен істеледі. Егер заңда көрсетілген осы іс-әрекеттер қасақана түрде жасалған болса, онда кінәлы істің нақты жағдайларына байланысты диверсия: террорлық акт, қасақана кісі өлтіру немесе денеге жарақат салу, мүлікті қасақана жою немесе бүлдіргені үшін жауаптылыққа тартылады. Көлік құралдарын, қатынас жолдарын: белгі беру немесе байланыс құралдарын не өзге иелік құралдарын жөндеудің субъектісі көрсетілген механизмдерді жөндеген кез келген 16-ға толған адам болады, ал көлік құралдарын пайдалануға жіберудің субъектісі нормативтік актілер немесе қызмет борышы бойынша көлік құралдарының техникалық күйіне жауапты адамдар (механик, диспетчер, колонна бастығы, жол қауіпсіздігі жөніндегі инженер) болады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет