Теорема : Келтірілген квадраттық теңдеу түбірлерінің қосындысы қарсы таңбасымен алынған екінші коэффициентке, ал көбейтіндісі бос мүшеге тең болады:
Дәлелдеу керек: х1+х2= -р ; х1.х2=q
х2 +pх+q=0 (келтірілген квадрат теңдеу)
p – екінші коэффициент
q – бос мүше
Теңдеудің дискриминанті: D=p2-4q
Егер D>0, онда теңдеудің екі түбірі бар: және
Түбірлердің қосындысы:
Түбірлердің көбейтіндісі:
. Сонымен, х1+х2= -р ;
х1.х2=q
Бұл теореманы бірінші дәлелдеген француз математигі Француа Виет (1540-1603) болғандықтан, соның атымен аталады.
Кейбір есептерді шешкенде Виет теоремасына кері теореманы қолданады.
Теорема (кері теорема). Егер p ,q, x1, x2 сандары үшін х1+х2= -р ; х1.х2=q шарттары орындалса, онда х1, х2 сандары х2 +pх+q=0 теңдеуінің түбірлері болады.
Виет теоремасы және оған кері теорема теңдеуді шешпей-ақ , түбірлерінің қосындысы мен көбейтіндісін табуға және түбірлері белгілі болғанда, теңдеуді құруға мүмкіндік береді.
Мысал қарастырайық:
Түбірлері : х1 =3 және х2 =-5 болған квадраттық теңдеуді құрайық:
Х2-(3-5)х+(3*(-5))=0
Х2+2х-15=0
№257
Достарыңызбен бөлісу: |