жұмысты жасайды. Мұғалім зертханалық жұмысты жасамас бұрын қауіпсіздік техникасы ережелерін сұрайды.
Тәжірибелерді жүргізу барысын үш топтан сұрайды. Тәжірибені демонстрациялық тұрғыда жүргізеді.
қасиеттері (1-тәжірибе)
3-топ: Негіздік оксидтердің қасиеттері (2-тәжірибе)
Дескриптор:
Қауіпсіздік ережесін айтады.
Зертханалық жұмыстың жасалу жолын түсіндіреді.
Жүзеге асқан химиялық реакция теңдеуін жазады.
ыдыстар
Оксидтердің жіктелуін меңгеру деңгейін тексеру мақсатында жеке жұмыс береді.
БІЛГІР БОЛСАҢ, ТАУЫП КӨР
Дескриптор:
1. Берілген оксидтерді жіктелуі
бойынша оксидтердің қандай тобына жататындығын анықтайды.
Жалпы 2 ұпай Саралаудың қарқын тәсілі қолданылады.
Кесте, жұмыс дәптері
Оксидтердің аталуын меңгерту мақсатында жұптық жұмыс береді.
Кім жылдам?
Дескриптор:
Оксидтердің химиялық формуласын жазады.
Оксидтердің атауын жазады.
Жалпы 2 ұпай Саралаудың тапсырма тәсілі қолданылады.
Оксидтер тақырыбы бойынша оқушылардың білімін бекітуге тапсырма береді.
Оқулықпен жұмыс 1-топ: 2-тапсырма Дескриптор:
Оксидтерді жіктейді. 2-топ: 4-тапсырма Дескриптор
Берілген реакция теңдеуіндегі белгісіз затты анықтайды.
3-топ: 5-тапсырма
Химиялық реакция теңдеуін аяқтайды.
Оксидтердің ішінде маңызды өкілдерінің бірі көміртегінің (IV оксиді жай ақпаратпен таныстырып тапсырма береді.
Ақпараттық хат
Көміртегі оксиді (IV) (көмірқышқыл газы) — түссіз газ, аз концентрацияларда ауада иісі жоқ, үлкен концентрацияларда газдалған судың қышқыл иісі бар. Ауадан шамамен 1,5 есе ауыр.
Көмірқышқыл газының молекуласы сызықтық, көміртегінің орталық атомының ортасынан оттегінің екі атомының орталықтарына дейінгі қашықтық 116,3 пм.
-78,3 °С температурада ақ қар
Жалпы 2 ұпай
Оқушылардың көмірқышқыл газы туралы білімдері арта түседі.
Мәтін
тәрізді масса түрінде кристалданады- "құрғақ мұз". Атмосфералық қысымда құрғақ мұз ерімейді, ал буланады, сұйық күйге ауыспай, сублимация температурасы -78 °с.сұйық көмірқышқыл газын қысымның жоғарылауы кезінде алуға болады. Осылайша, 20 °С температурада және 6 МПа (~60 атм) жоғары қысымда газ түссіз сұйықтыққа қойылтылады. Тыныш электр разрядында тән ақ-жасыл жарықпен жарқырайды.
Жанбайтын, бірақ оның атмосферасында белсенді металдар, мысалы, сілтілі металдар мен сілтілі жер — магний, кальций, барий жануы мүмкін.
Көмірқышқыл газы Органикалық заттардың шіруі мен жануы кезінде пайда болады. Ауада және минералды көздерде ұсталады, жануарлар мен өсімдіктер тыныс алған кезде бөлінеді. Су бетінде ериді (15 °С кезінде судың бір көлемінде көмірқышқыл газының 0,738 көлемі).
Көмір қышқыл газын 1754 ж. ағылшын ғалымы Джозеф Блэк зерттеп, магний карбонатының ыдырауы кезінде бөлінетін газ екендігін айтқан, ал 1789 ж. француз ғалымы Антуан Лавуазье оның құрамын анықтаған. Көмір қышқыл
газының фотосинтез процесінде маңызы зор, ол – организмде зат алмасу нәтижесінде түзілетін басты өнімдердің бірі. Лабораторияда көмір қышқыл газын Кипп аппаратында мәрмәрға тұз қышқылымен (HCl) әсер ету арқылы, ал өнеркәсіпте әктасты не борды ыдырату арқылы алады: CaCO3→CaO+CO2.Бұданшыққанкөмір қышқыл газын арнайы әдістермен тазартады.
Көмір қышқыл газы, негізінен, тамақ (қант, сыра, т.б.) өнеркәсібінде құрғақ мұз,
тағамдарды консервілеу үшін, өрт сөндіруде, газдандырылған су, емдік
көмірқышқыл ванна
дайындауда, химия өнеркәсібінде сода өндіруде қолданылады.
Тапсырма:
Көмірқышқыл газының лабораторияда Кипп аппаратында алыну теңдеуін жазыңыз.
