Тапсырма 5.
1. Өрнекті ықшамдаңыз:
a)
b)
c)
d)
Дескриптор: Білімалушы
- жақшаларды ашады;
- ұқсас мүшелерді табады;
- өрнекті ықшамдайды.
Теңдеулердің түбірлерін табыңыз:
a)
b)
Дескриптор: Білімалушы
жақшаларды ашады;
ұқсас мүшелерді табады;
модульдің қасиетін қолданады;
теңдеудің түбірін табады.
5a – 3b – 8a + 12b – 9 алгебралық өрнегінің төменде берілген элементтері мен атауларын сәйкестендіріңіз.
1
|
5a мен (– 8a)
|
А
|
коэффициент
|
2
|
– 3b мен 12а
|
Ә
|
бос мүше
|
3
|
5; -3; -8; 12
|
Б
|
ұқсас қосылғыштар
|
4
| |
В
|
|
Тапсырманы орындағаннан кейін дайын шешімдер арқылы жұптар өзара бірін-бірі тексереді.Мұғалім оқушылардың тапсырмаларды орындауға және диалогтарға қаншалықты қатысатындығын бақылау жолымен бағалайды.
Сергіту сәті: «Логикалық тапсырма».
Ауданы басқаларынан өзгеше фигураны табыңыз.
Жауабы:D
Жұппен жұмыс (біртіндеп күрделенген)
№1. Жақшаларды ашып, a айнымалысына қатысты ұқсас қосылғыштарды бір бағанға,
b айнымалысына қатысты ұқсас қосылғыштарды екінші бағанға теріп жазыңыз.
а) .
№2. өрнегі берілген.
a) ұқсас қосылғыштарын жазыңыз;
ә) берілген өрнекті ықшамдаңыз;
б) коэффициентін жазыңыз;
в) бос мүшесін жазыңыз;
г) болғандағы ықшамдалған өрнектің мәнін табыңыз.
№3.Өрнекті ықшамдап, коэффициент пен бос мүшені жазыңыз:
1) ; 3) ;
5) .
Жауабы:
коэффициент
|
8
|
12
|
5
|
бос мүше
|
-21
|
-8
|
6
|
|
Жаңа тақырыпты оқушылармен бірге ашу, ол үшін «Семантикалық карта» әдісі қолданылады.
|
Ұқсас қосылғыш
|
айнымалы
|
Коэффиц
иент
|
Бос мүше
|
b
|
|
|
|
|
-3
|
|
|
|
|
-2; 4; -8; 1
|
|
|
|
|
-2b; 4b; -8b; b
|
|
|
|
|
Жауабы:
|
Ұқсас қосылғыш
|
айнымалы
|
Коэффиц
иент
|
Бос мүше
|
b
|
|
+
|
|
|
-3
|
|
|
|
+
|
-2; 4; -8; 1
|
|
|
+
|
|
-2b; 4b; -8b; b
|
+
|
|
|
|
Топтық жұмыс.
Топта жұмыстандыра отырып жаңа материалды түсіндіру, біріккен оқу.
Оқушылар «Ұқсас қосылғыштар», «Үлестірімділік қасиетті қолдану» және «Коэффициент, бос мүше» деп, үш топқа бөлінеді.
I топ.
Көбейтудің үлестірімділік қасиетін қолданып, әріп бөліктері бірдей қосылғыштардан құралған алгебралық қосындыны ықшамдауға болады.
1 - мысал.
алгебралық қосындысы берілген.
қосылғыштарының әріп бөліктері бірдей.
Анықтама. Әріп бөліктері бірдей қосылғыштарды ұқсас қосылғыштар деп атайды.
Тең қосылғыштар да ұқсас қосылғыштар болып табылады.
II топ.
2 - мысал.
Ұқсас қосылғыштары бар алгебралық қосындысын ықшамдайық.
Көбейтудің үлестірімділік қасиетін қолданып, ұқсас қосылғыштардың ортақ әріп бөлігін жақша сыртына шығарып жазайық: .
Мұндағы: - алғашқы өрнек,
с - ортақ әріп көбейткіш,
2с - өрнектің ықшамдалған түрі.
Ұқсас қосылғыштарды қосу ұқсас қосылғыштарды біріктіру деп аталады.
III топ.
3 - мысал.
алгебралық қосындысын қарастырайық.
Мұнда әріп қосылғыштардан бөлек, -2 саны (қосылғышы) бар. Бұл бос мүше, ал әріп қосылғыштардағы z әрпі айнымалы болып табылады.
Көбейтудің үлестірімділік қасиетін қолданып, ұқсас қосылғыштардың ортақ әріп бөлігін жақша сыртына шығарып жазайық:
Мұндағы: - алғашқы өрнек,
- өрнектің ықшамдалған түрі,
- ортақ әріп көбейткіш, айнымалы,
- бос мүше.
Әр топ өздеріне берілген тапсырмаларды тақтада орындап, түсіндіріп біріккен оқу ұйымдастырылады.
|
Оқушы жетістігін бағалау:
|
• «2» - міндетті деңгейдің тапсырмаларын орындамағанда;
«3» - І деңгей тапсырмасын толық орындағанда;
«4» - І-ІІ деңгей тапсырмасын толық орындағанда;
«5» - І-ІІ деңгей тапсырмасын толық орындағанда, ІІІ деңгей тапсырмасының 50%- дан артық.
|
|
http://www.cleverstudents.ru/numbers/operations_with_rational_numbers.html
|
Сабақтың соңы
|
Сыныппен жұмыс.
Тапсырма 4.(Ауызша)
а) 16с + (3с – 2) – (5с + 7) өрнегі берілген.
1) жақшаларды ашыңыз;
2) ұқсас қосылғыштарды атаңыз;
3) коэффициенттерін атаңыз;
4) бос мүшесінатаңыз;
б) 7 – 3(6у – 4) өрнегі берілген.
1) жақшаларды ашыңыз;
2) ұқсас қосылғыштарды атаңыз;
3) коэффициенттерін атаңыз;
4) бос мүшесін атаңыз;
в) 8c – 2d – 11c + 7d өрнегі берілген.
1) ұқсас қосылғыштарды атаңыз;
2) коэффициенттерін атаңыз;
3) бос мүшесін атаңыз.
Оқушылар өз жұмысын тақтадағы жауаппен салыстырып, тексеру арқылы өзінің тақырыпты қаншалықты игергенін анықтайды.
|
№764. (Есептің шығару өрнегін құрастырып, ортақ көбейткішті жақша сыртына шығарыңыз).
Ұзындығы a см, ені b см, биіктігі с см тік бұрышты параллелепипедтің қаңқасын жасау үшін ұзындығы неше сантиметр сым керек?
Бірнеше оқушылардан тақтаға шығып өз жауаптарымен бөлісулері сұралады. Жауаптардың дұрыс па жоқ па екенін қалған оқушылардан сұрап талқыланады.
Дайын жауаптар бойынша өзін-өзі тексеріп, дескриптор боынша өзін бағалайды.
|
|
|
