Өзін өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Инициация дегеніміз не?
   
2. 
   Элонгация дегеніміз не?
   
3. 
   Терминация дегеніміз не?
   

8 кесте

Антибиотиктар	Әсер ету механизмі
Репликацияның ингибиторлары
Дауномицин Доксорубицин	ДНҚ құрылымына кіреді репликациямен транскрипцияны бузады
Актинрмицин D
Мелфалан	Репликацияны бұзады
Номермицин Новобиоцин	Репликациямен транскрипцияны бұзады
Транскрипцияның ингибиторлары
Рифамициндер	РНҚ полимеразамен қосылғанан кейын транскрипция пайда болуына кедергі жасайды
Трансляцияның ингибиторлары
Тетрациклины	Элонгацияның ингибиторлары: 30S рибосома мен қосылады аа-тРНК А-центр қосылуына кедергі жасайды
Левомицетин	50S рибосомамен қосылады
Эритромицин	50S рибосома мен қосылады және транслокацияны ингибиторлайды
Стрептомицин	Трансляцияның инициациясын ингибиторлайды

Нуклеин қышқылдарының биосинтезі және деградациясы.


Жалпы сұрағы: Матрицалық және матрицалық емес синтез. Матрицалық синтездің ингибиторы.
Кез келген тірі жасуша нәруыз синтездеуге қабілетті, бұл қабілет олардың маңызды да және өздеріне ғана тән қасиеттердің бірі болып табылады. Жасушаның өсуі мен дамуы кезінде нәруыз синтезі ерекше энергия жұмсалады. Бұл кезде жасушалық органоидтардың құрылысына қажетті нәруыз белсенді түрде синтезделеді. Ферменттер синтезделеді. Нәруыз биосинтезі көптеген ірі жасушаларда да, сонымен қатар өсуі мен дамуы тоқтап, әбден қалыптасқан жасушаларда да қарқынды жүреді. Мысалы нәруыз ферменттерін синтездейтін (пепсин, трипсин) асқорыту бездерінің жасушаларында немесе нәруыз –гормондарды (инсулин, тироксин) синтездейтін ішкі секреция бездерінің жасушаларында. Нәруызды синтездеу қабілеттілігі тек өсіп келе жатқан немесе сұйықтық (секрет) бөлетін жасушаларға ғана тән емес. Кез келген жасуша өзінің тіршілік еткен уақыт аралығында нәруыз синтездейді. Себебі, нәруыз молекулаларының қалыпты тіршілігінде құрылымы денатурацияға ұшырап, олардың қызметі бұзылады. Осындай іске жарамай қалған нәруыз молекулалары жасушадан шығарылады. Оның орнына толыққанды, молекулалар синтезделеді, нәтижесінде жасушалардың құрамы, іс-әрекеті бүлінбейді. Нәруызды синтездеу қабілеті жасушадан жасушаға тұқым қуалай беріледі және ол барлық тіршілік кезеңінде сақталады. Нәруыздар мен нуклеин қышқылдарының жаңа молекулаларының биосинтезі кезінде нуклеин қышқылдары мұндай программаларды тасымалдаушы болып табылады, бұл рольде оларды матрица деп атайды. Матрица матрицалық синтез кезінде шығынға ұшырамайды және де оларды бірнеше қайтара пайдалануға болады. Бұл жағынан ол өршіткіге ұқсас. Матрицалық биосинтездің негізгі үш типін ажыратады:

1. 
   Матрица түрінде пайдаланылып, ДНҚ молекуласында кездесетін ДНҚ биосинтезі (ДНҚ репликациясы);
   
2. 
   ДНҚ матрицасында РНҚ-ның биосинтезі (транскрипция);
   
3. 
   Матрица ретінде мРНҚ қолданып, нәруыздарды синтездеу (трансляция).