Тұз ерітінділерінің және балқымаларының электролизі. Көрсетілім №4 «Өнеркәсіптік үдерістер электролизінің бейне көрсетілімдері: мыс, алюминий, натрий гидроксиді және хлоридінің өнеркәсіптік өндірісі»
10.2.3.3 ерітінді және балқыма арқылы электр тоғы өткен кезде жүретін үдерістерді оқу және түсіндіру;
10.2.3.4 электролит ерітінділерін және балқымаларын электролиздеу кезінде электродтарда түзілетін электролиз өнімдерін болжау;
10.2.3.5 ерітінді және балқыма электролизі үдерісі сызбанұсқасын құра алу;
10.2.3.6 электролиз өнімдерінің массасын, көлемін (газ) есептей алу;
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы Ұйымдастыру Кезеңі Қызығушылықты ояту 8 мин
Ұйымдастыру: Сәлемдесу, түгендеу.
Жаңа тақырыптың түсіндірілуі
Сабақ мақсатымен бағалау критерийлерін таныстыру
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу
Оқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді
ҚБ «Мадақтау сэндвичі»
Материалдар
Сабақтың ортасы Жаңа сабақ 30 мин
Жаңа сабақты цифрлық ресурстар арқылы түсіндіру
Мұғалімнің түсіндірмесі: Электрохимия Тотығу – тотықсыздану реакциясын пайдаланып химия өнеркәсібінде, техникада маңызды заттар– таза металдар, аммиак, сілті, қышқылдар алады. Осы реакциялар көмегімен химиялық энергия электр энергиясына айналады. Химиялық процестер кезінде электр тоғы түзілетін болса, ондай процестерді электрохимиялық дейді. Электрохимиялық процестерге гальвани элементтерінде, электролиз, металдар коррозиясы кезінде жүретін тотығу – тотықсыздану реакциялары жатады. Егер тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыш кеңістіктерін бөліп, электрондарды металл өткізгіш бойымен жүргізетін болсақ, мұнда гальвани элементін аламыз. Яғни, гальвани элементі тотығу - тотықсыздану кезінде түзілетін химиялық энергияны электр тоғы энергиясына айналдырады. Мысалы Даниэль – Якоби элементінің жұмыс істеу принципін қарастырайық. Екі құты алып, оларға мырыш және мыс тұздары ерітіндісін құяды, оларға өздерінің металл пластинкасын батырады. Екі құтыны ерітінді толтырылған түтікше арқылы жалғастырады. Мырыш пен мыс пластинкалары металл өткізгішпен қосқан кезде жүйеде электр тоғы пайда болады. Мырыш тұзына батырылған мырыш электроды тотығады, ол еріп ерітіндіге өте бастайды.
Zn0 – 2e = Zn 2+ (тотығу – (анод процесі)
Мырыштан бөлінген электрондар металл өткізгіш бойымен мыс арқылы CuSO4 - ке беріліп, мыс тотықсызданады:
Cu2+ + 2 e = Cu 0 (тотықсыздану процесі – ( катод процесі)
Балқыма электролизі
NaCl = Na+ + Cl-
К-: Na+ + e = Na0 2
А+: 2Cl- - 2e = Cl2 ⏐⋅1
Процестер жиынтығы:
2Na+ + 2Cl- = 2Na0+ Cl2
LiH = Li+ + H-
К: Li+ + e = Li ⏐⋅2
А: 2H- - 2e = H2 ⏐⋅1
Процестер жиынтығы: 2Li+ + 2H- = 2Li + H2 Жиынтық теңдеуі: 2LiH = 2Li + H2
Дескрипторлар: - электролит ерітінділерін және балқымаларын электролиздеу кезінде электродтарда түзілетін электролиз өнімдерін болжайды
ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады
Оқулық, жұмыс дәптері
Сабақтың соңы Қорытынды Ой толғаныс. Рефлексия 7 мин.
Кері байланыс: «Тазалық» әдісі
Оқушылар тақырып бойынша қажет деген ақпараттарды қоржынға салады, толықтыру керек ақпараттарды еттартқышқа салады, қажет емес ақпараттарды қоқыс шелегіне салады.
Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады
Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды
Оқулық, жұмыс дәптері, таблица
Қысқа мерзімді жоспар 10– сынып, 2-тоқсан №4-сабақ Сабақтың тақырыбы: Қышқыл, сілті және тұз ерітінділерінің рН-і Тұздар гидролизі. Зертханалық тәжірибе № 2 «Гидроксидтер, қышқыл және тұздар қасиеттерін зерттеу. Тұздар гидролизі» Зертханалық тәжірибе № 3 «Ерітінділер рН –ын, тұздар, негіздер және қышқылдардың сапалық құрамын тәжірибе арқылы дәлелдеу
Бөлім:
10.2A Химиялық реакциялар заңдылығы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Қышқыл, сілті және тұз ерітінділерінің рН-і Тұздар гидролизі. Зертханалық тәжірибе № 2 «Гидроксидтер, қышқыл және тұздар қасиеттерін зерттеу. Тұздар гидролизі» Зертханалық тәжірибе № 3 «Ерітінділер рН –ын, тұздар, негіздер және қышқылдардың сапалық құрамын тәжірибе арқылы дәлелдеу
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
10.3.4.1 ерітіндінің рН мәні бойынша тұздар, қышқылдар және гидроксид ерітінділерінің сапалық құрамын дәлелдеу;
10.3.4.2 оның сапалық құрамы бойынша тұз ерітінділерінің ортасын болжау;
Бағалау критерийі
- қышқылдар мен сілтілердің рн мәнін анықтай біледі; - H+(aq) қышқылдардың сулы ерітіндісінде болатынын түсінеді; - OH-(aq) иондарының сілтінің ерітіндісінде болатынын түсінеді; -бейтараптану реакциясын қышқыл мен сілтінің арасында жүретін реакция деп біледі; -ерітіндідегі жүретін реакция теңдеуін иондық түрде жаза біледі
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы Ұйымдастыру Кезеңі Қызығушылықты ояту 8 мин
Ұйымдастыру: Сәлемдесу, түгендеу
Шаттық шеңбері: Оқушылар бір-біріне жақсы тілектер айтып, сабаққа көңілді қатысады.
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу
Оқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді
